مدتی است که از صدا و سیمای جمهوری اسلامی شاهد تبلیغات گسترده ای از کرم های مراقبت پوستی با ادعای معجزه آسا هستیم. هرچند این تبلیغات قبلاً نیز در رسانه های دیگر و به ویژه کانال های ماهواره ای فارسی زبان وجود داشت، اما ورود صدا و سیما به عرصه تبلیغ این محصولات، موجب افزایش چشمگیر مصرف آنها شده است. تقریباً روزی نیست که متخصصین پوست با مراجعینی مواجه نشوند که مصرف کننده این کرم ها بوده اند یا درباره آن ها سوال دارند. در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که آیا این کرم ها واقعاً ویژگی های ادعاشده در تبلیغات را دارند یا خیر.

تکنیک های تبلیغاتی گمراه کننده

برای درک بهتر تکنیک های تبلیغاتی استفاده شده در این محصولات، به مثال زیر توجه کنید: فرض کنید کارخانه ای برای معرفی خودروی جدید خود تبلیغ زیر را ارائه کند:

1. خودروی ما دارای چهار چرخ است.
2. کلیه قطعات آن از طلا است.
3. بنابراین شما می توانید با این خودرو پرواز کنید.

همان طور که ملاحظه می کنید، جملات اولیه ممکن است حقیقت داشته باشند (مانند جمله اول) یا کاملاً نادرست باشند (مانند جمله دوم). اما نتیجه گیری نهایی که ادعای پرواز با خودرو را مطرح می کند، آشکارا نادرست است.

در تبلیغات کرم های معجزه آسا نیز چنین ساختاری دیده می شود. ابتدا اطلاعاتی که ممکن است صحیح یا ناصحیح باشند، ارائه می شود و در نهایت به نتیجه ای غلط و غیرواقعی ختم می شود؛ مثلاً اثرات فوق العاده یک کرم. این اطلاعات اولیه درست یا نادرست ذهن مخاطب را برای پذیرش نتیجه گیری نهایی آماده می سازد.

محدودیت های اثربخشی کرم های پوستی

باید توجه داشت که اثرات کرم های پوستی، حتی محصولات باکیفیت، محدود است و نباید انتظار معجزه ای از آنها داشت. میزان اثربخشی کرم ها در حوزه زیبایی و رفع اثرات افزایش سن بسیار ناچیز است. کرم های پوستی معمولاً برای درمان تعداد محدودی از مشکلات مؤثر هستند. بنابراین، اگر یک کرم ادعا می کند که جوان کننده، ضد چین و چروک، ضد لک، و سفت کننده پوست است، باید به واقعی بودن این ادعاها شک کرد.

ادعاهای نادرست: مثالی از یک کرم معجزه آسا

برای درک بهتر این ادعاها، به کاربردهای ذکر شده روی جعبه یکی از کرم های تبلیغ شده توجه کنید:

• کاهش آثار زخم و بخیه
• پاکسازی و افزایش لطافت پوست
• رفع لکه های سطحی و جای جوش
• کنترل خارش

سوالی که مطرح می شود این است که چه ماده ای می تواند تمامی این مشکلات را برطرف کند؟ ترکیبات اصلی این کرم شامل موادی مانند آلانتوئین، پروپیلن گلیکول، گلیسیرین و ویتامین E است که در بسیاری از کرم های مرطوب کننده عادی نیز یافت می شوند، بدون اینکه ادعاهای معجزه آسا داشته باشند.

ادعاهای جعلی درباره ترکیبات محرمانه

بعضی تولیدکنندگان ادعا می کنند که ترکیبات محصولشان محرمانه و انحصاری است. با این حال، سازمان های نظارتی معتبر همچون FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) قوانین سفت و سختی برای شفاف سازی ترکیبات محصولات دارند. بنابراین، نباید محصولاتی را مصرف کرد که ترکیباتشان نامشخص است.

حیله های دیگر: استفاده از حیوانات و افراد مشهور

یکی دیگر از شگردهای تبلیغاتی، استفاده از مواد مشتق شده از حیوانات مانند روغن مار، صابون خرچنگ، یا کرم حلزون است. این ادعاها هیچ مبنای علمی ندارند و نمی توانند خواص بیولوژیکی حیوانات را به انسان منتقل کنند. همچنین، استفاده از افراد مشهور، مانند ورزشکاران یا هنرپیشه ها، یکی از روش های فریب مردم برای افزایش فروش این محصولات است.

نتیجه گیری: مراقب تبلیغات فریبنده باشید

با توجه به گستردگی تبلیغات این محصولات و رسانه هایی که آنها را ترویج می کنند، آگاهی علمی در این زمینه بسیار ضروری است. حداقل اثر منفی این تبلیغات، آسیب به اقتصاد خانواده ها، تأخیر در درمان های واقعی و ایجاد انتظارات غیرواقعی در بیماران است. پزشکان و سازمان های مربوطه باید تلاش بیشتری برای مقابله با این تبلیغات و اطلاع رسانی به مردم انجام دهند.

نوشته شده توسط: دکتر حسن زاده متخصص پوست وکاشت مو

نسخه اصلی مطلب کرمهای معجزه گر واقعیت یا فریب را در سایت دکتر جمال الدین حسن زاده بخوانید.

---