درمان سندروم مفاصل فاست

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

درمان سندروم مفاصل فاست به طور کلی شامل موارد زیر می گردد :

1. دارو
2. فیزیوتراپی
3. تزریق کورتون داخل مفاصل
4. نوروتومی عصب ها radiofrequency ablation
5. در نهایت جراحی

آناتومی مفاصل فاست

ستون فقرات از استخوان هایی به نام مهره تشکیل شده است. بین مهره ها سه فضای مفصلی وجود دارد:

• دو تا در بخش پشتی به نام مفاصل فاست
• یک در جلو به نام دیسک بین مهره ها

این سه فضای مفصلی باعث اتصال بین مهره ها و حرکت هایی مثل خم شدن به جلو و عقب یا چرخش به راست و چپ میشود. مفاصل فاست از نوع مفاصل سینوویال هستند که بین آنها غضروف و مایع سینوویال و کپسول مفصل قرار گرفته است. مفاصل فاست باعث حرکات سر خوردن و لغزیدن در کمر میشوند ولی مانع پیچ خوردن بیش از حد میشوند.
هرمهره دارای دو تا زائده مفصل در بالا به نام SAP و دو تا زائده مفصل در پایین به نام IAP میباشد که دو زائده بالایی با دو زایئده ی تحتانی مهره ی بالایی مفصل میشوند و دو زائده ی پایینی با دو زائده ی فوقانی مهره ی پایینی مفصل میشوند. و در مجموع 4 سطح مفصل درست میکنند.

اجزا: (مثل مفصل زانو)

• فضای مفصل
• کپسول مفصل
• غضروف

سندروم مفاصل فاست چیست؟

تغییرات تخریبی در ستون فقرات باعث انتقال نامساوی وزن بر مهره ها میشود. که در نهایت باعث ساییدگی و پارگی مفاصل با گذشت زمان میشوند. مفاصل در نهایت به شکل نامنظم مثل قلوه سنگ های خیابان میشوند. مثل آرتروز زانو این تغییرات باعث التهاب و تحریک درد در هنگام حرکات میشوند. این مفاصل تحریک شده پیام درد را توسط عصب هایی به نام medial branch یا شاخه میانی به مغز مخابره میکنند. مدیال برنچ به دو یا سه مفصل عصب میدهد.

علائم سندروم مفاصل فاست

• درد به صورت منتشر وگنگ ومبهم (dull) دقیقا روی مهره ها با گسترش به باسن.
• دردها هرگز به زیر زانو انتشار پیدا نمیکنند.
• دردهای ناحیه گردن در شانه ها و پشت حس میشود.
• چرخیدن به طرفین یا خم شدن به سمت عقب باعث درد میشود.
• ایستادن طولانی مدت یا بی حرکتی طولانی مدت مثل بیدار شدن از خواب در صبح بعد استراحت باعث درد میشوند.
• حرکتهایی مثل نشستن خم شدن به سمت جلو باعث بهتر شدن درد می شوند.
• EMG-NVC نرمال است.
• دردها معمولا در باسن و نهایتا ران وجود دارد و به پاها نمیرسد

علت ابتلا به سندروم مفاصل فاست

با افزایش سن غضروف های بین مفاصل دچار ساییدگی میشوند و از طرفی به دلیل تخریب دیسک ها و از بین رفتن انعطاف دیسک ها عمده وزن بدن به مفاصل فاست منتقل میشود و از طرفی چاقی ، حرکت ها و پوزیشن های بد باعث تشدید این پروسه می شود. این بیماری در طول سالها به دلیل حرکت های نامناسب و پوزیشن نامناسب ایجاد میشود.

چه کسانی در معرض خطر هستند؟

• معمولا این روند از 40سالگی شروع میشود. مردان و زنان هر دو گروه در معرض آسیب اند.
• افرادی که سابقه تروما و تصادف داشته اند بیشتر در معرض خطرند.

تشخیص سندروم مفاصل فاست

• بر اساس معاینه و شرح حال میباشد.
• بیماران معمولا مسن هستند.
• درد روی ستون فقرات در دو طرف مهره ها میباشد که با لمس پزشک تشدید میشود.
• خشکی و درد صبح گاهی از علایم مهم هستند.
• درد با چرخیدن به طرفین و خم شدن به سمت عقب بیشتر میشود.
• انجام XRAY / MRI / CT کمک کننده است.
• تست تشخیصی مهم : تزریق کورتیکواسترویید و بی حس کننده های موضعی در اتاق عمل تحت گاید دستگاه تصویربرداری میباشد. اگر به دنبال تزریق تا 75% میزان درد کاهش یابد تشخیص تایید میشود و در غیر این صورت منبع دردها مفاصل فاست نمیباشد.

درمان سندروم مفاصل فاست

این بیماری قابل برگشت نمیباشد. ولی ورزش، تغییر روش زندگی و مراقبت از ستون فقرات بسیار کمک کننده است.

1.self care :

• پوزیشن های درست
• صاف نگه داشتن محور ستون فقرات
• اصلاح عادتهای نشستن ، ایستادن و خوابیدن
• کاهش وزن

2.فیزیوتراپی:

• ورزش
• تقویت و کشش عضلات کمر
• لیزر پرتوان high power laser

3.داروها:

• NSAIDs و مسکن ها ، بروفن ، دیکلوفناک ، استامینوفن
• پمادهای موضعی
• شل کننده ها مثل منیزیوم و باکلوفن و تیزانیدین

4.تزریق استرویید داخل مفاصل:

روش موثر در کاهش دردها میباشد. در این روش داروی ضدالتهابی و استرویید توسط پزشک فوق تخصص تحت گاید دستگاه تصویربرداری به صورت کاملا دقیق به محل مفصل تزریق میشود.

5.رادیوفرکوئنسی عصب ها و ablation (قطع عصب های انتقال دهنده حس درد) :

این روش جدیدترین درمان میباشد. بعد از تزریق استرویید در صورتیکه درد بیمار کاهش یابددر مرحله بعد میتوان اقدام به ترمیم عصب های انتقال دهنده درد از مفاصل فاست تخریب شده کرد که البته این روش در اتاق عمل سرپایی بعد از بیحسی موضعی و تحت گاید دستگاه تصویربرداری توسط پزشک فوق تخصص درد انجام میشود. دقت در پیدا کردن محل عصب ها از نکات مهم و کلیدی در سیر درمان میباشد.

این پروسیجر کاملا سرپایی است و نیاز به جراحی باز و بستری و بیهوشی ندارد و خطری متوجه افراد به خصوص سالخوردگان با بیماری های زمینه ای نیست. امروزه این پروسیجر در ایالات متحده آمریکا برای بسیاری از بیماران و سالخوردگان انجام میشود. توجه داشته باشیم که بیماری اصلی یعنی آرتروز مفاصل درمان نمیشود و بیمار باید از روش های تکمیلی مثل ورزش و فیزیوتراپی به عنوان مکمل استفاده کند. طول مدت این درمان تا 2سال میباشد و در صورت نیاز میتوان تکرار کرد.

6.از روشهای جدید میتوان به تزریق PRP (پلاسمای غنی شده از پلاکت) اشاره کرد.

که اخیرا جایگاه ویژه ای در دنیای غرب پیدا کرده است ولی این روش باید در چندین جلسه به فاصله ی 4هفته انجام شود.