آرتروز کمر یا اسپوندیلوز عارضه ای می باشد که در اثر تخریب غضروف مفصلی در مناطق پایینی ستون فقرات اتفاق می افتد. هر نوع آرتروزی می تواند پیشرونده و تخریبی باشد که باعث تخریب و ایجاد درد و التهاب در ناحیه کمر می شود. این نوع از آرتروز نیز مانند سایر آرتروزها در سنین میانسالی به سراغ افراد می آید اما در جوانانی که استفاده بیش از حد از مفصل کمر و اضافه وزن نیز دارند ممکن است اتفاق بیفتد. آرتروز کمر و ستون فقرات می تواند باعث درد و محدودیت در حرکت شود. برای مدیریت و درمان این وضعیت، روش های مختلفی وجود دارد که به سه دسته کلی تقسیم می شوند: روش های غیر جراحی، روش های جراحی و تغییرات سبک زندگی. در ادامه مقاله به بررسی آنها می پردازیم.

روش های غیر جراحی درمان آرتروز کمر و ستون فقرات

1. مسکن ها : مصرف داروهای مسکن بدون نسخه ای مانند ایبوپروفن، ناپروکسن برای تسکین درد آرتروز کمر مورد استفاده قرار می گیرد. این داروها، سیگنال های درد در مغز را کاهش می دهد.
2. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) : برای کنترل درد ملایم تا شدید بیمار به همراه کاهش ورم و التهاب می توان از داروهای غیر استروئیدی مانند ایندومتاسین، سلکوکسیب استفاده می شود.
3. داروهای کورتیکواستروئیدی : در برخی موارد متخصص طب فیزیکی ممکن است تزریق کورتیکواستروئید را توصیه کند. داروهای کورتیکواستروئیدی مستقیماً داخل مفاصل آسیب دیده تزریق می شوند. تزریق این داروها باعث کاهش درد و التهاب و افزایش تحرک از دست رفته می شود.
4. فیزیوتراپی : فیزیوتراپیست با توجه به شرایط بیمار یک برنامه ورزشی خاص تدوین می کند تا به تقویت قدرت و استقامت، افزایش دامنه حرکتی و بهبود سلامت کلی فرد کمک کند. نوع تمرینات به محل درد بستگی دارند.
5. تمرینات کششی و تقویتی: تقویت ستون فقرات کمر برای درمان آرتروز ستون فقرات بسیار مهم است. ماهیچه های قوی و انعطاف پذیر از ستون فقرات حمایت کرده، فشار روی دیسک های مهره ای و مفاصل فاست را کاهش داده و به کاهش علائم آرتروز کمر کمک می کنند.
6. درمان های دستی : یکی از علل فشار به سیستم عصبی و ایجاد درد کمرایجاد جابجایی ستون فقرات یا عدم قرارگیری آن در وضعیت مناسب می باشد. درمان دستی یک روش درمانی مراقبتی می باشد که به کمک حرکات دست ستون فقرات را به حرکت در می آورد.
7. ماساژدرمانی : ماساژ درمانی می تواندعلاوه بر کاهش درد آرتروز ستون فقرات، موجب بهبود گردش خون و کاهش تنش و اسپاسم عضلانی شود. توجه داشته باشید که ماساژ برای درمان آرتروز کمر باید توسط فیزیوتراپیست یا ماساژ درمانی انجام شود که در آرتروز کمر تخصص داشته باشد.
8. حرارت درمانی و سرما درمانی : گرمادرمانی و سرمادرمانی یکی از روش های موثر در کاهش درد و التهاب می باشد. درمان با سرما باعث کاهش التهاب شده و درد را تسکین می دهد. در مقابل گرما گردش خون را افزایش داده و باعث بهبودی وضعیت کمر می شود. ابتدا سرمادرمانی انجام می شود. و زمانی که درد تسکین پیدا کرد، گرمادرمانی انجام شده و با افزایش جریان خون روند بهبودی تسریع می شود.
9. طب سوزنی : طب سوزنی نیز می تواند به آرتروز ستون فقرات و کمردرد ناشی از آن کمک کند. در طول یک جلسه درمان، پزشک سوزن های بسیار ظریف در نقاط خاصی از پوست برای اصلاح یا حفظ جریان طبیعی انرژی فرو می برد.
10. تزریق : برای درمان درد شدید ناشی از استئو آرتریت ستون فقرات از دو نوع مختلف تزریق استفاده می شود که عبارت از تزریق استروئید و تزریق اسید هیالورونیک است. هدف از تزریق استروئید کاهش ورم و بهبود سفتی و درد کمر است. این شرایط در حالی است که هدف از تزریق اسید هیالورونیک روان کردن مفاصل فاست است، زیرا اسید هیالورونیک می تواند عملکرد مایع مفصلی را که بطور طبیعی مفصل فاست را روان می کند، شبیه سازی نماید.
11. لیزر درمانی : لیزر درمانی یکی از روش های نوین در درمان آرتروز ستون فقرات می باشد که امروزه در بسیاری از کلینیک های فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می گیرد. لیزر به کاهش درد و التهاب کمک کند و علاوه بر کمک به تسریع روند بهبودی در جلوگیری از پیشرفت بیماری و عوارض ناشی از آن نیز موثر است.
12. روش TENS :روش TENS یا تحریک الکتریکی یک گزینه درمانی می باشد که در مدیریت علائم آرتروز موثر است. این روش با رساندن جریان های الکتریکی سطح پایین به مفصل آسیب دیده عمل می کند و به کاهش درد، التهاب و سفتی کمک کند.
13. شاک ویو تراپی :از دیگر روش های درمان فیزیوتراپی می توان به شاک ویو تراپی که با نام های شوک درمانی برون بدنی (ESWT) یا درمان با امواج رادیال (RSWT) نیز شناخته می شود اشاره کرد. این روش شامل ایجاد یک سری امواج صوتی ضربان دار با انرژی کم می باشد که مستقیما از طریق پوست بر روی محل آسیب دیده وارد می شود.
14. پی آر پی : در روش پی آر پی، خون بیمار از طریق یک سوزن از ورید بازو گرفته شده و سپس در دستگاه سانتریفیوژ قرار می گیرد تا پلاکت ها از سایر اجزای خون جدا شوند. پلاکت ها حاوی فاکتور های رشد هستند که نقش مهمی در بهبود و بازسازی بافت های آسیب دیده ایفا می کنند.

روش های درمان با جراحی آرتروز کمر و ستون فقرات

تعداد بسیار کمی از بیماران مبتلا به آرتروز کمر و ستون فقرات برای درمان نیاز به عمل جراحی دارند. در صورتی که استفاده از روش های درمانی غیر جراحی موثر نباشد و همچنین در موارد نادر به تشخیص پزشک نیاز به انجام عمل جراحی وجود دارد. به این ترتیب ابتدا سعی می شود با استفاده از روش های درمانی غیر جراحی مشکل بیمار بر طرف شود. در این رابطه معمولاً پزشک سعی می کند ترکیبی از دو یا چند روش درمانی غیر جراحی را برای بیمار استفاده کند تا به این ترتیب بتواند در کوتاه ترین زمان ممکن حداکثر تاثیر درمانی مورد نظر را برای بیمار ایجاد نماید.

انواع جراحی آرتروز کمر و ستون فقرات

• دیسککتومی

در قسمت پشت ستون فقرات یک صفحه نازک وجود دارد که به آن لامینا گفته می شود. پزشک در جراحی دیسککتومی با برداشتن لامینا باعث کاهش فشار و افزایش فضای بین مجرای نخاعی می شود. این نوع جراحی از روش های کم تهاجمی ستون فقرات می باشد. در این روش فتق دیسک بین مهره ای به منظور برداشته شدن فشار از روی عصب فشرده شده برداشته می شود.

• لامینکتومی

در جراحی به روش لامینکتومی بخشی از قوس لامینا که نخاع را پوشانده است برای کاهش فشار برداشته می شود.

• فیوژن ستون فقرات

یکی از تکنیک های محبوب درمان آرتروز و کمردردهای شدید جوش دادن یا جراحی فیوژن ستون فقرات می باشد. با این جراحی مهره هایی که روی هم سابیده شده و درد ایجاد می کنند به هم جوش داده می شوند. این کار درصد زیادی از دردهای مزمن بیمار را برطرف می کند.

تغییرات سبک زندگی برای بهبود آرتروز کمر و ستون فقرات

ورزش منظم و مناسب : انجام ورزش های مناسب برای تقویت عضلات پشتی و شکمی می تواند بهبودی در وضعیت آرتروز کمر داشته باشد.
تغذیه سالم : پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و مصرف مایعات کافی می تواند به شما در تامین سطح انرژی بیشتر، و حفظ وزن تان کمک کند و به شما حس خوبی ببخشد که ممکن است علائم شما را بهبود دهد.
مدیریت وزن : اضافه وزن یا چاقی می تواند فشار بیشتری به مفاصل کمر وارد کند پس مدیریت و کنترل وزن کمک زیادی به بهبود علائم آرتروز کمر می کند.
استفاده از وسایل کمکی : فرد مبتلا به آرتروز کمر یا ستون فقرات می تواند از انواع مختلفی از وسایل کمکی برای کاهش درد استفاده کند. به عنوان مثال، استفاده از عصا هنگام راه رفتن می تواند مقداری از وزن و فشار وارده بر مفصل را کاهش دهد.
کمربندهای حمایتی : استفاده موقت از بریس ها (برای یک هفته) می تواند به کاهش علائم بیماری کمک کند، اما استفاده بلند مدت از بریس می تواند تاثیر منفی بر مشکل شما داشته باشد. در صورت استفاده بلند مدت، بریس ها می توانند باعث ضعیف شدن عضلات ستون فقرات و افزایش درد بیمار شوند.

پیشگیری از آرتروز کمر و مدیریت طولانی مدت

ممکن است برخی فاکتورهای ابتلا به بیماری آرتروز مانند ژنتیک، سن و جنسیت را نتوانید کنترل کنید. اما سایر عوامل را می توان مدیریت و کنترل کرد و خطر ابتلا را کاهش داد. عوامل موثر در پیشگیری از آرتروز یه شرح زیر می باشد:

• اگر ورزشکار هستید یا برحسب شغلی که دارید فعالیت های بدنی شدید دارید، باید از بدن خود به درستی مراقبت کنید. از انجام فعالیت های پر خطر خودداری کنید.
• وزن بدن خود را متناسب با سن، قد و جنسیت خود نگه دارید.
• اینکه به بدن خود فرصت کافی برای استراحت و خواب بدهید یک امر بسیار ضروری است.
• حفظ وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن و خوابیدن

سوالات متداول درباره آرتروز کمر

1- آیا ورش می تواند علت آرتروز کمر باشد؟

ورزش منظم و سالم می تواند به بهبود و حفظ سلامت عضلات و استخوان های کمر کمک کند. اما ورزش سنگین و بدون استراحت کافی می تواند به استخوان ها و مفاصل آسیب برساند.

2- گاباپنتین برای آرتروز مناسب است؟

از این دارو به طور روتین برای درمان آرتروز استفاده نمی شود اما می تواند اثراتی بر روی درد آرتروز داشته باشد.

3- مواد غذایی مضر برای آرتروز کمر و ستون فقرات چیست؟

توصیه می شود که از خوردن مواد غذایی و نوشیدنی هایی که به آنها شکر اضافه شده است، خودداری کنید. از خوردن گوشت قرمز و فراوری شده بپرهیزید. غذاهای حاوی گلوتن نخورید. از خوردن الکل خودداری کنید.از خوردن غذاهای شور و نمکی بپرهیزید.

4- چگونه با آرتروز کمر بخوابیم؟

بهترین شکل خوابیدن برای افراد مبتلا به آرتروز کمر، خوابیدن روی کمر و پهلو است. برای نگه داشتن ستون فقرات در راستای بدن یک بالشت زیر گردن قرار دهید.

نسخه اصلی مطلب راه ها و روشهای درمان آرتروز کمر و ستون فقرات را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---