• اگر شما تصميم گرفته ايد با منوبنزن پوست خود را روشن كنيد، صبر كنيد!
• اگر شما دچار لكه هاى تيره پس از جوش هستيد، لک یا ملاسما يا اسكار داريد ولى ویتیلیگو (برص) نداريد.
• اگر پوست شما نرمال است ولى به مرور در اثر تماس با آفتاب دچار تيرگى شده
• اگر شما دچار ويتليگو (لک وپيس يا برص) نيستيد و تاكنون استفاده از منوبنزن را شروع كرده ايد، بلافاصله دست نگه داريد!

از ميان تمام داروهايی كه سفيدكننده پوست هستند، منوبنزن بدترين و فاجعه آميزترين دارويی است كه شخص با پوست نرمال و بدون ويتليگو می تواند، استفاده كند.
بهتر است اول مقايسه ایى داشته باشيم بين پوست نرمال و پوست بيماران ويتليگو. در بيمارانى كه دچار ويتيلگو هستند، سيستم ايمنى بدنشان به سلول هاى ملانوسيت (كه همان سلول هاى رنگدانه ساز هستند) حمله می كند.

شکل 1 کرم منوبنزن

ويتليگو چيست؟

ويتليگو يک بيمارى نسبتا شايع است كه حدود يک درصد كل جامعه را گرفتار می کند. بدن به سلول هاى ملانوسيت (سلول هايی كه رنگ پوست را تشكيل می دهند) حمله می کند و در روی پوست لكه هاى سفيد ایجاد می شود.

شکل 2 بیماری ویتلیگو

هيچ كس كاملا نمی داند علت ويتليگو چيست. تاكنون فقط تئوری ها مطرح هستند. علل زير در ايجاد ويتليگو دخالت دارند:

1. علل ژنتيكى
2. علل محيطى
3. خودايمنى

بيمارى می تواند آهسته يا به سرعت پيشرفت كند و تمام بدن را بگيريد (ويتليگو يونيورساليس)، اما اغلب ويتليگو به شکل لكه هاى سفيد قرينه و پراكنده روى بدن ظاهر می شود. در بعضى موارد فقط قسمتی از بدن دچار اين بيمارى می گردد (ويتليگو سگمنتال). اين بيمارى زن و مرد، با هر نوع رنگ پوست يا هر نوع نژاد پوستى را می تواند درگير می کند. در هر سنى رخ می دهد ولى اغلب قبل از بيست سالگى خود را نشان می دهد. واگير ندارد به اين معنى كه از شخصى به ديگرى منتقل نمی شود.

منوبنزن چيست؟

منوبنزن داروى سفيدكننده (بی رنگ كننده) براى درمان بيماران ويتليگو است كه لکه های سفيدشان آن قدر وسیع و بزرگ هستند كه با دارو به رنگ اوليه برنمی گردد و به ناچار مجبور می شوند كه به جاى درمان، كل پوست خود را يكدست سفيد كنند. اين فرآورده برای دپيگمانتاسيون (رنگ زدایی) نهايی در ويتيلگو گسترده به كار می رود.

شکل 3 کرم منوبنزن چیست؟

مکانیسم اثر منوبنزن

دانشمندان هنوز به درستی چگونگى كار منوبنزن را نمی دانند.

• منوبنزن سنتز ملانین را متوقف می کند و ممکن است باعث تخریب دائمی ملانوسیت ها (سلول های رنگدانه ساز) شود.
• اثرات اين دارو غيرقابل پيش بینی است و ممكن است نتواند پوست را به طور يكنواخت سفيد كند.
• منوبنزن آخرين راهكار براى درمان بيمار ويتليگویی است که بیش از ۵۰٪ از سطح پوستشان سفید شده و امیدی به بازگشت رنگ اولیه خود ندارند یا در افرادی که دست، صورت و پشت پاها که از نظر زیبایی مهم هستند، درگیر لک و پیس شده باشد. در حالی که ملانین موجود در پوست با پوسته ریزی عادی استراتوم کورنئوم، به تدریج دفع می شود. پوست هایپرپیگمانته سریع تر از پوست عادی می ریزد و مواجهه با نور خورشید اثربخشی دارو را کاهش می دهد.

شکل 4 مکانیسم اثر منوبنزن

قبل از شروع درمان بیمار باید درک کند:

1. اين دارو دپيگمانته كننده قوی بوده و نبايد به عنوان سفيدكننده آرايشی به كار رود.
2. اين فرآورده برای مصرف خارجی است، از تماس آن با چشم جلوگيری شود.
3. بعد از مصرف اين دارو، پوست برای تمام مدت عمر حساس خواهد شد و نیاز مادام العمر به محافظت دقیق از آفتاب و مصرف ضد آفتاب برای حفظ مزایا و کاهش خطر آسیب ناشی از آفتاب از جمله سرطان پوست، خواهد داشت.
4. دپيگمانتاسيون بعد از 4-1 ماه درمان با منوبنزن كامل خواهد شد. اگر نتايج درمان رضايت بخش نبود، مصرف دارو بايد قطع شود. در صورت مطلوب بودن دپيگمانتاسيون، مصرف بايد به منظور حفظ دپيگمانتاسيون به صورت دو بار در هفته تداوم يابد.
5. هزینه بالقوه بالای درمان
6. عوارض جانبی شایع و غیرمعمول و مسائل ایمنی
7. رنگ زدایی ممکن است یکنواخت نباشد و حالت تکه ای و ناقص داشته باشد.
8. مسائل روانی، اجتماعی و فرهنگی که ممکن است در اثر تغییر رنگ پوست به وجود بیایند.

موارد استفاده از منوبنزن

منوبنزن برای درمان غیریکنواخت بودن رنگ پوست به دلیل از بین رفتن رنگ پوست در بیماری ویتیلیگو استفاده می شود. این کار با از بین بردن دائمی رنگ پوست طبیعی در اطراف لک های ویتلیگو رخ می دهد. این دارو کمک می کند تا ظاهر پوست یکنواخت شود. از این دارو برای درمان سایر مشکلات تغییر رنگ پوست، لکه های خورشید، لکه های پیری، کک و مک و تغییر رنگ پوست ناشی از داروهای هورمونی و در بارداری استفاده نکنید. از آن جا که باعث تغییر رنگ دائمی پوست می شود، ممکن است درمان مناسبی برای سایر بیماری های رنگدانه ای پوستی نباشد.

نحوه استفاده از منوبنزن

این دارو فقط برای استفاده روی پوست است. یک لایه نازک از دارو را روی پوست با رنگ طبیعی قرار دهید، معمولا 2-3 بار در روز یا طبق دستور پزشک.

عوارض منو بنزن

سوزش خفیف، تحریک، قرمزی، التهاب، ترک خوردگی یا پوسته ریزی از پوست درمان شده ممکن است رخ دهد.

شکل 5 عوارض کرم منوبنزن

منع مصرف منوبنزن

در صورت حساسيت مفرط به يكی از اجزا فرآورده يا به عنوان جايگزين هيدروكينون، نبايد مصرف شود.

هشدارها

• این دارو را به دوستانتان به اشتراک نگذارید.
• در افراد غیر مبتلا به پیسی استفاده نشود.

مطالعات اخير نشان داده كه منوبنزن با اين كه ملانوسيت های اپيدرم را از بين می برد اما قادر نيست ملانوسيت های داخل پياز موها را نابود كند، بنابراين غيرمعمول نيست كه پس از چند سال از نتایج خوب و قابل قبول يكنواخت كردن و بی رنگ كردن پوست با كرم منوبنزن، لكه هايی از رنگ پوست اوليه بيمار دوباره ظاهر شود. تماس با نور آفتاب احتمالا سرعت برگشت رنگ و تيرگى را افزايش می دهد.
در بيماران ويتليگو، منوبنزن می تواند در عرض يک تا دو سال پوست را كاملا سفيد و بدون رنگدانه كند. اما منوبنزن نتايج غيرقابل پيشگويی دارد و حتى بيماران ويتليگويی كه زير ديد پزشک با منوبنزن درمان می شوند، ممكن است در مورد يكنواخت نگه داشتن رنگ پوست خود دچار مشكلاتى شوند. حتى سال ها بعد ممكن است، لكه هایی از پيگمانتاسيون (تيره) ظاهر شود كه ناشی از فعاليت ملانوسيت های درون پياز موها است كه با منوبنزن از بين نرفته اند.
مايكل جكسون، مشهورترين فرد داراى ويتليگو بود. او حتى با تحت درمان قرار گرفتن شديد درمان با منوبنزن و در دسترس داشتن بهترين پزشكان و امكانات باز هم مجبور بود هميشه ميک آپ (آرايش با كرم هاى پوشاننده) داشته باشد و دستكش بپوشد. مهم است بدانيد كه حتى براى بيماران ويتليگويی كه زير ديد پزشک با منوبنزن درمان می شوند، نيز مصرف مدام ميک آپ و روش های ديگر پوشاندن ظاهرى پوست جزیی از زندگى آنان می شود، چون لكه هاى تيره ممكن است همچنان مقاوم به داروى سفيدكننده باقى بمانند.
استفاده از منوبنزن می تواند عواقب جدى در پيش داشته باشد. از طرفى منوبنزن می تواند براى نزديكان نيز ايجاد عارضه كند. فرآيند بی رنگ كردن يا سفيد كردن كامل پوست با منوبنزن بين يک تا دو سال زمان نياز دارد. برخلاف ساير درمان های پوستى، منوبنزن می تواند ساير افراد خانواده و دوستان نزديک را در معرض خطر قرار دهد، به طوری كه تماس پوست آغشته به اين دارو با فرد سالم، در پوست طرف مقابل لكه هاى سفيد ايجاد خواهد كرد. بنابراين بيماران ويتليگو كه زير درمان منوبنزن هستند، بايد بسيار مراقب باشند كه در حين درمان پوست بدنشان با فرد ديگرى تماس نداشته باشد. بهتر است كه منوبنزن در زمانى كه فرزندان خانواده در مدرسه یا خارج از خانه هستند، استفاده شود تا ريسک تماس به حداقل برسد.

آيا منوبنزن مانند هيدروكينون است؟

خير. بيشتر افرادى كه می خواهند پوست خود را سفيد كنند به اشتباه فكر می کنند كه منوبنزن فرم قوی تر هيدروكينون است. اين كاملا اشتباه است. منوبنزن نبايد با هيدروكينون یا هر روشن كننده ديگرى مقايسه شود. اين درست است كه منوبنزن و هیدروكينون هر دو از گروه فنول ها هستند و ساختار شيميايى مشابهى دارند اما اثرات آن ها روى پوست به اندازه اختلاف شب و روز متفاوت است.

شکل 6 منوبنزن و هیدروکینون

منوبنزن با پوست نرمال چه می کند؟

در ابتدا لكه هاى سفيد، نقطه هاى سفيد و خطوط سفيد در كل بدن، صرف نظر از اين كه دارو به كجاى بدن ماليده شده ايجاد می کند. برخلاف كرم های روشن كننده كه فقط در محلى كه دارو ماليده شده اثر می کند، منوبنزن به هر جايی از بدن كه ماليده شود در مناطق ديگر نيز لكه هاى سفيد ايجاد می کند. براى مثال اگر منوبنزن را به صورت بمالید می توانید انتظار داشته باشيد كه در بازوها، ساعد، پاها و كمر نيز خطوط سفيد دائمى ايجاد كند. پس از گذشت يک سال پوست سفيد با ته رنگ قرمز يا صورتى براى فرد باقى می ماند و با فعاليت ورزشى به دلیل نبود رنگدانه در پوست، قرمزى زياد پوست نمايان می شود.
در عرض يک تا دو سال پوست ممكن است رنگدانه سازى را دوباره شروع كند. گرچه اين برگشت رنگدانه سازى در پوست فرد ويتليگو هم ممكن است رخ دهد، در افراد با پوست نرمان زودتر و با شدت بيشترى اتفاق مى افتد. علت هم این است که سیستم ايمنى افراد ويتليگو مرتب به سلول های رنگدانه ساز (ملانوسيت) حمله می کند و اين مورد در افراد نرمال رخ نمی دهد و بنابراين سلول های رنگدانه ساز که در پياز موها باقى مانده اند، دوباره فعال می شوند و ايجاد رنگدانه می کنند. لكه هاى پوستى تيره بدشكل در روى پوست كاملا سفيد ايجاد می شوند و ظاهرى ناخوشايند به فرد می دهند. متاسفانه بيشتر اين لكه ها روى صورت ايجاد می شوند و از نظر روحى بسيار آسيب ميزند.
برخلاف مراحل اوليه درمان با منوبنزن، لكه هاى برگشته پس از سفيد كردن با منوبنزن ديگر به اين دارو باسخ نمی دهند و عملا اثرى روى لكه هاى تيره ندارد. علت اين است كه ملانوسيت های جديد به منوبنزن حتى با غلظت هاى ٤٠٪ هم مقاوم هستند. به عبارتى ديگر در اين مرحله منوبنزن هيچ اثرى روى پوست ندارد. اگر پوستى پس از درمان با منوبنزن هرگز دچار لک تيره نشد بدانيد زندگى كاملا به دور از آفتاب داشته است. چون رنگدانه ها سبب محافظت در برابر آفتاب می شوند، پس بدانید پوستى كه هيج رنگدانه اى ندارد، محافظت طبيعى آن در برابر آفتاب صفر است. افراد ويتليگو كه كاملا سفيد كرده اند بايد كلاه، لباس آستين بلند و شلوار بلند استفاده كنند تا در برابر آفتاب آسيب نبينند. استفاده از ضدآفتاب مناسب حتى در روزهاى ابرى نيز ضروری است.

شکل 7 عملکرد منوبنزن بر روی پوست نرمال

عواقب استفاده از منوبنزن در پوست نرمال

اغلب افراد نرمالى كه از منوبنزن با غلظت بالا (مثلا ٢٠٪) و مدت طولانى، براى سفيد كردن پوست خود استفاده كرده اند، بايد توسط پزشک به عنوان يک بيمار ويتليگو درمان شوند، چون تاكنون هيچ راهى براى برگشت آسيب های دائمى ناشی از منوبنزن وجود ندارد.

نام هاى ديگر منوبنزن

1. بنكويين
2. بنزايل هيدروكينون
3. منوبنزايل اتر هيدروكينون
4. منوبنزون
5. كارميفالای
6. لوكودينين

لطفا از عکس های قبل و بعد بیماران در گالری عکس دیدن فرمایید.

---