ناخن در انسان معادل چنگال در پستانداران دیگر است ولی عملکرد ناخن به عنوان سلاح و ابزار طی دوران تکامل کمرنگ شده است . امروزه عملکرد ناخن فقظ حفاظت از انگشتان و کمک به انسان در فعالیت های ظریف است . وجود ناخن های سالم با ظاهر زیبا بسیار اهمیت دارد . ناخن های سالم که به خوبی نگهداری شده اند ، به زیبایی ظاهری فرد کمک می کنند و نشان دهنده وضعیت سلامت فرد است همچنین ناخن تا حدی وضعیت اجتماعی فرد را مشخص می کند .
ناخن ها در درجه اول از کراتین تشکیل شده اند ، همان پروتئینی که مو و پوست را می سازد . البته در مو و ناخن با نوع خاصی از کراتین مواجه هستیم . ناخن ها از کراتین سخت تشکیل شده اند که از نظر ترکیب شیمیایی شبیه ماده ای است که شاخ پستانداران از آن ساخته شده است .این نوع کراتین نسبت به کراتین معمول پوست مقدار بسیار بیش تری گوگرد در خود دارد. به علاوه ناخن حاوی مقادیر بسیار کمی از عناصری همچون کلسیم ، آهن و روی نیز هست .
انعظاف پذیری ناخن به علت وجود موادی به نام فسفولیپید در آن است . فسفولیپیدها ترکیبات چربی هستند که حاوی پروتئین و قند هستند . فسفولیپید ها جزء اصلی غشاء سلولی در بدن هستند . آب به آسانی در ناخن نفوذ و از آن عبور میکند (حتی بیش تر از پوست) به همین علت تماس مکرر با آب و مواد پاک کننده موجب خشک شدن نسبی ناخن و شکنندگی آن می شود .
استحکام ناخن نه تنها به ترکیب آن بلکه به شکل آن نیز بستگی دارد . حالت محدب طبیعی ناخن به آن استحکام بیش تری می دهد تا وقتی که حالت صاف دارد .
ناخن انگشتان دست تقریباً 3-4 میلیمتر در ماه رشد میکند . ناخنهای پا آرام تر رشد میکنند (حدود 40 درصد سرعت رشد ناخن دستها ) . رشد ناخن با وضع هوا ارتباط دارد . در هوای گرم رشد ناخن سریع تر و در هوای سرد کندتر می شود .
رشد ناخن همچنین با سن در ارتباط است . در افراد جوان ناخن سریع تر رشد میکند و افزایش سن با کاهش سرعت رشد آن همراه است . استفاده از انگشتان (مثل تایپ کردن ) رشد ناخن را تحریک میکند . به همین خاط در افراد راست دست ، ناخن های دست راست کمی سریع تر از دست چپ رشد میکنند . بعضی از داروها سرعت رشد ناخن را تحت تاثیر قرار میدهند . در دوره بارداری نیز رشد ناخن ها سریع تر می شود .
به طور کلی ، ناخن را نباید ابزار (مثلاً برای بازکردن در بطری یا قوطی نوشابه ) در نظر گرفت . احتمال شکستن ناخنهای بلندی که از لبه انگشتان بیرون زده باشند ، بیش تر است . به همین دلیل بهتر است ناخن را به موقع کوتاه کرد و از جویدن ناخن باید پرهیز کرد .
تماس مکرر با آب باعث خشکی و صدمه به ناخن میشود ، ناخن را شکننده میکند و انتهای آن ترک میخورد . همچنین ، تماس با پاک کننده ها باعث خشکی و صدمه دیدن ناخن میشود . به همین دلیل ، هنگام شستن ظرف یا فعالیت هایی که به نوعی باعث تماس دست با مواد شیمیایی میشود ، بهتر است از دستکش های محافظ استفاده کنید .
در موقع گرفتن ناخن ها ناخن باید به صورت گرد و منحنی گرفته شود . البته گوشه های آن را باید صاف نگه داشت . از گرد کردن گوشه های ناخن باید اجتناب کرد . در ضمن ، ناخن را نباید بیش تر از خط رشد طبیعی آن کوتاه کرد . با رعایت این نکات ، ناخن تقویت میشود . در ضمن از بروز ناخن تورفته (فرورفتن ناخن در بافت نرم اطراف ) جلوگیری می شود .