انواع بيماری های ناخن

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

ناخن نیز مانند هر عضو دیگری از بدن در معرض بسیاری از عوامل بیماری زا قرار دارد: باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها، عوامل شیمیائی و فیزیکی و غیره. گاهی یک عامل بیماری زا تنها ناخن را مورد تهاجم قرار می دهد و در آن ایجاد بیماری می کند و گاهی یک بیماری که قسمت های دیگر بدن را مبتلا کرده، به ناخن نیز گسترش پیدا می کند. به گفته دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو ، می توان گفت به طور کلی بیماری های ناخن خیلی شایع نیستند.

لکه های سفید (White Spots (Leuconychia: به صورت لکه ها و یا خطوط سفید رنگ در صفحه ناخن دیده می شوند. این عارضه که نسبتا شایع است در اثر آسیب های خفیف به ماتریکس ناخن پدید می آید. این لکه ها اهمیت بالینی ندارند و با رشد ناخن به بیرون رانده شده، نیازمند درمان نمی باشند و برخلاف تصور اغلب مردم ربطی به كمبود كلسيم يا ديگر بيماری ها ندارد.
خطوط طولی Vertical Ridges: اگر یک ناخن را از نزدیک مشاهده کنیم خطوطی را در طول آن می بینیم. این حالت یک پدیده طبیعی می باشد و به طور خفیف در اکثر ناخن ها دیده می شود. با توجه به تفاوت جنس ناخن در افراد مختلف، میزان و شدت این خطوط در افراد متغیر است. اما بعضی عوامل مانند افزایش سن و بیماری های مزمن موجب تشدید این خطوط می شوند. این خطوط به خودی خود یک بیماری نیستند بلکه صرفا از نظر زیبایی ظاهر مناسبی به ناخن نمی دهند.
ناخنک (Ingrown Nail): رشد و نفوذ ناخن به گوشت و بافت نرم زیرین این حالت را ایجاد می کند که در شست پا بیشتر دیده می شود. کفش تنگ و اصلاح نامناسب ناخن از علل آن هستند. این بیماری دردناک است و احتمال عفونت در آن بالا است.
خونریزی رگه ای Splinter Hemorrhages: در اثر پارگی مویرگ های بستر ناخن ایجاد می شوند. شایع ترین علت ایجاد آن ضربه هایی است که در طول روز و در اثر رفتار نامناسب با ناخن ها و طی کارهای روزانه به ناخن وارد می شوند. اهمیت بالینی چندانی ندارند بلکه صرفا موجب نمای نازیبایی می شوند.
عفونت های قارچی Onychomycosis: قارچ ها نزدیک به نیمی از بیماری های ناخن را ایجاد می کنند و درمان شان آسان نیست. در این موارد ذراتی debris به رنگ های مختلف در زیر ناخن پدید می آیند که ضمن جدا کردن ناخن از بستر آن (onycholysis)، بسته به نوع قارچ موجب تغییر رنگ ناخن عمدتا به رنگ های سفید، زرد، قهوه ای یا مشکی می شوند. با رشد بیشتر قارچ، بافت و نمای ظاهری ناخن تغییر می کند. در صورت عدم درمان و با تجمع بیشتر debris صفحه ناخن به تریج خرد شده و کاملا از بستر ناخن جدا می شود. رعایت نکردن بهداشت فردی و پدیکور یا مانیکور نامناسب از علل مستعدکننده ابتلا می باشند. Onychomycosis در انگشتان پا تا چهار برابر بیشتر دیده می شود. پیشگیری بسیار آسان تر از درمان است. برای پیشگیری لازم است ناخن ها همیشه خشک و تمیز نگاه داشته شوند. جوراب ها را باید مرتب تعویض نمود. همچنین باید از آسیب به پوست و بافت اطراف ناخن جدا پرهیز شود. در هنگام پدیکوریا مانیکور نباید کوتیکول را برداشت.
زگیل (wart) : درحقیقت یک تومور خوش خیم پوستی است که به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود و می تواند پوست زیرین و یا اطراف ناخن را درگیر کرده، نتیجتا موجب تغییر شکل یا انهدام صفحه ناخن می شود. این بیماری در بسیاری از موارد دردناک است.
عفونت میکروبی ناخن Paronychia: این بیماری در اثر ورود باکتری به بافت نرم اطراف ناخن پدید می آید. پوستی که قسمت قاعده و طرفین ناخن را می پوشاند نقش محافظتی در برابر نفوذ باکتری ها، قارچ ها و غیره دارد. هر عاملی که به این پوست آسیب بزند از قبیل ضربه ها، جویدن ناخن یا برداشتن کوتیکول می تواند منجر به نفوذ باکتری ها و ایجاد عفونت در بافت آن محل شود. در صورت بروز عفونت قرمزی، درد، تورم و گرما در بافت دور ناخنی دیده می شود.
عفونت سودومونا Pseudomonas: سودومونا نوعی باکتری است که می تواند به ناخن تهاجم کند. این باکتری ممکن است در ناخن طبیعی یا مابین ناخن طبیعی و مصنوعی (کاشته شده) رشد کند. وجود رطوبت به نفوذ و رشد باکتری کمک می کند. مشخصه بارز این عفونت تغییر رنگ ناخن به رنگ سبز است. با افزایش شدت بیماری رنگ سبز نیز پررنگ تر می شود و ممکن است صفحه ناخن از بستر خود جدا شود.
پسوریازیس Psoriasis : یک بیماری مزمن و گسترده پوستی است که ممکن است به ناخن نیز گسترش یابد. در این صورت سطح ناخن ناهموار، موج دار و دارای فرورفتگی های ریز فراوان می شود. تغییر رنگ ناخن به زرد تا قرمز قهوه ای یا جدا شدن ناخن از بستر نیز ممکن است دیده شود.
جویدن ناخن: ترک این عادت بسیار مشکل است. در کودکان شیوع بیشتری دارد که اکثرا با افزایش سن برطرف می شود. اما وجود این عادت در بالغین با بیماری های اضطرابی مرتبط است. جویدن ناخن ها نه تنها نمای ظاهری ناخن را تغییر می دهد، بلکه موجب انتقال باکتری ها از دست به دهان و برعکس می شود. همچنین با آسیب پوست اطراف ناخن، امکان نفوذ و گسترش باکتی ها به داخل آن فراهم می آید.
ناخن ضخیم و پیچ دار Onychogryposis: به ناخن ضخیم شده گفته می شود که به درون و زیر خود پیچ خورده باشد. به خودی خود یک بیماری نیست بلکه عمدتا در اثر سن بالا، ضربه به ناخن، عفونت قارچی و برخی بیماری ها از قبیل دیابت ایجاد می شود. پس از درمان علت زمینه ای، برای داشتن ناخنی با قوام مناسب می توان روش ارائه شده در این سایت را به کار بست.
Onychatrophia: درحقیقت همان تحلیل رفتن ناخن است. در این حالت رشد ناخن بسیار کند است به طوری که لبه آزاد ناخن نیز وجود ندارد. همچنین ناخن جلای خود را از دست داده، کدر می شود. در برخی موارد ناخن خرد شده و کاملا می افتد. علت این حالت آسیب دیدن ماتریکس می باشد که معمولا در طی برخی بیماری های شدید رخ می دهد.
Onychauxis: به ضخیم شدن بیش از حد ناخن اطلاق می شود که معمولا در اثر سن بالا، ضربه به ناخن، عفونت قارچی و برخی بیماری ها از قبیل دیابت ایجاد می شود.
خطوط بیو Beaus Lines: همان طور که می دانید ناخن در ماتریکس ساخته می شود. برخی عوامل از قبیل تروم، سوء تغذیه، شیمی درمانی و اصولا هر رخداد و بیماری شدید جسمی یا روحی می توانند موجب اختلال در ساخت ناخن توسط ماتریکس می شوند. نتیجتا ناخنی که در طول بیماری ساخته می شود از نظر ظاهر، بافت و ترکیبات متفاوت است. به همین دلیل به شکل یک خط عرضی، کمی تیره تر و نیز فرورفته دیده می شود که به آن خط بیو گفته می شود. از آنجایی که این ناخن ناقص قبلا تولید شده و شکل گرفته، نمی توان آن را به حالت اصلی و سالم در آورد بلکه با رشد ناخن به بیرون رانده می شود. اما آنچه مهم است علت به وجودآورنده آن است که لازم است با مراجعه به پزشک مورد برسی قرار گیرد.
ناخن قاشقی شکل Koilonychia: ناخن هایی نازک، با لبه های برجسته می باشند که به حالت مقعر می باشند. کمبود آهن از عللی است که موجب این تغییر شکل می شود.
خطوط تیره ناخنی Melanonychia : خطوطی عمودی هستند که به رنگ های خاکستری، قهوه ای یا سیاه دیده می شوند. در اثر افزایش فعالیت یا تعداد سلول های رنگدانه ای ماتریکس ایجاد می شوند. در صورت مشاهده باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد.
خونمردگی Hematoma: وارد شدن ضربه به ناخن موجب پارگی مویرگ های بستر ناخن می شود. خون حاصل مابین صفحه ناخن و بستر آن به دام افتاده، خون مردگی (هماتوم) تشکیل می شود. هماتوم می تواند موجب جدا شدن و افتادن ناخن شود. همچنین ممکن است موجب عفونت شود زیرا بافت هماتوم برای رشد باکتری ها و قارچ ها مناسب است. جذب شدن خودبه خود هماتوم ممکن است مدتی طول بکشد و گاهی موجب تغییر شکل ناخن می شود.