حفظ سلامت دهان و دندان در کودکان، امری ضروری و مفید است. بخشی از شایع ترین بیماریهای عفونی، بیماریهای دهان و دندان است. تغییر در عادت ها و رژیم غذایی، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و بی توجهی به سلامت دندان ها از مهمترین عوامل بروز بیماری های دهان و دندان است. کودکان به دلیل سن پایین قادر به رعایت بهداشت دهان و دندان های خود نیستند و بیشتر از بزرگسالان ممکن است درگیر انواع مختلف بیماری دهان شوند. لازم است والدین در سال های اولیه زندگی کودک خود، توجه ویژه ای به سلامت دهان و دندان های او داشته باشند و علاوه بر رعایت توصیه های بهداشتی، مراجعه منظم به دندانپزشک (هر شش ماه یکبار) را در برنامه چکاپ های پزشکی کودک خود قرار دهند. هر چه در سنین پایین تر، روش های درست حفظ بهداشت دهانی را بیاموزید، در آینده هزینه کمتری برای درمان دندان ها پرداخت خواهید کرد.

شایع ترین بیماری های دهان و دندان در کودکان

از جمله رایج ترین بیماری های دهان و دندان که ممکن است کودکان به آن مبتلا شوند عبارتند از:

• شکستن و ترک خوردن دندان کودک
• پوسیدگی دندان کودک
• بیماری های لثه
• سرطان دهان
• بوی بد دهان کودک
• تغییر رنگ دندان کودک
• آبسه دندان
• برفک دهان کودک
• تبخال دهان کودک
• آفت دهان

دلایل بروز بیماری دهان و دندان

علل مختلف ایجاد بیماری های دهان و دندان در کودکان عبارتند اند از:

• دیابت

دیابت نیز می تواند باعث بروز بیماری های دهان و دندان در کودکان شود. بیماری لثه در کودکان دیابتی به علت افزایش قند خون و کاهش دفاع های بدن در مقابل عفونت ها بیشتر از دیگر کودکان است. همچنین بیماری پریودنتال یا عفونت لثه در کودکان دیابتی نیز رایج است. این بیماری می تواند باعث ریزش دندان ها و خراشیدگی های دائمی در دندان ها شود.

• روده

در کودکان، بروز بیماری های روده نیز می تواند باعث بروز بیماری های دهان و دندان شود. عفونت های روده می توانند باعث کاهش سطح فلورای باکتریایی در دهان شوند، که باعث بروز بیماری های لثه و پوسیدگی دندان می شوند.

• بیماری های ریه

بیماری های ریه مانند آسم، بیماری های شدیدی هستند که می توانند باعث بروز مشکلات دهان و دندان در کودکان شوند. بیماری های ریه می توانند باعث کاهش سطح اکسیژن در بدن شوند، که باعث بروز عفونت های دهانی می شوند.

• عدم مراقبت مناسب دهان و دندان

تجمع باکتری ها به خاطر عدم رعایت بهداشت دهانی به مرور زمان باعث ترشح اسید مخرب و فرسایش مینای دندان می شود. بزاق دهانی و محیط آلوده دهان کودک، ایجاد پلاک دندان، بی توجهی و عدم مراجعه به دندانپزشک هم می توانند علل پوسیدگی دندان اصلی در کودکان باشند.

دلایل تغییر رنگ دندان کودکان

• تغییر رنگ دندان دلایل مختلفی دارد که این تغییررنگ نشانه بروز یک مشکل خاص است.
• یکی از اصلی ترین دلایل تغییر رنگ دندان در کودکان، صحیح مسواک نزدن آنها است که این اتفاق سبب تجمع باکتری ها در دهان شده و در نتیجه باعث پوسیدگی دندان کودکان می شود.
• مصرف نوشابه های گازدار و آبمیوه های دارای قند نیز باعث پوسیدگی دندان می شود، همچنین اگر پستانک نوزادان را به مایعات شیرین مثل عسل آغشته کنید سبب ایجاد میکروب در دهان شده و احتمال تغییر رنگ در دندان هایشان را افزایش می دهد.
• مصرف بعضی از دارو ها نیز باعث تغییررنگ دندان در کودکان می شود.
• داروی تتراسایکلین و بعضی از آنتی بیوتیک ها که اگر توسط مادر های باردار مصرف شوند سبب تغییر رنگ دندان در کودکان می شود حتی اگه توسط کودک استفاده نشود.
• برخی بیماری های مادر زادی مثل نقص تشکیل مینای دندان، باعث می شود فرورفتگی ها و شیار هایی روی دندان ایجاد شود که در نتیجه باعث زرد یا قهوه ای شدن دندان می شود.
• ضربه خوردن یا شکستگی دندان باعث می شود به عصب یا خون رسانی دندان صدمه وارد شود و با گذشت زمان ممکن است دندان به رنگ خاکستری تغییر رنگ پیدا کند.
• استفاده مداوم از مواد غذایی دارای رنگدانه نیز رنگ اصلی دندان را تغییر می دهند.
• پوسیدگی دندان یکی دیگر از عواملی است که باعث تغییر رنگ دندان در کودک می شود. فرق پوسیدگی و تغییر رنگ دندان به میزان تغییر رنگ و همچنین میزان پوسیدگی بستگی دارد و هر چه پوسیدگی بیشتر باشد میزان تیرگی و تغییر رنگ نیز بیشتر خواهد بود.

چگونه از بروز عفونت و بیماری دندان کودک جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از عفونت دندان می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

• رژیم غذایی سالم:

رژیم غذایی سالم می تواند از پوسیدگی و عفونت دندان در کودکان جلوگیری کند. برخی از غذاها و نوشیدنی ها که دارای قند زیاد هستند همچون شکر، نوشابه و غذاهای چسبنده می تواند باعث بروز عفونت در دندان کودکان شود. توصیه می شود کودکتان غذاهای سالم همچون سبزیجات و میوه ها، و نوشیدنی هایی مانند آب و شیر مصرف کند.

• استفاده مرتب از مسواک و نخ دندان:

والدین باید به کودکان خود استفاده مرتب از مسواک و نخ دندان را بیاموزند. استفاده دو بار از مسواک و نخ دندان در روز و همچنین استفاده از دهانشویه و یا محلول های شستشوی دهان از بروز عفونت دندان جلوگیری می کند.

• معاینه منظم توسط دندانپزشک:

معاینه منظم توسط دندانپزشک یک جزء مهم از مراقبت های دندانی و فکی است. بازه زمانی معاینه ها بسیار مهم است؛ زیرا در این بازه ها، کودکان در حال رشد هستند و فک و دندان آنها نیز در حال تکامل می باشد. این معاینات به دندانپزشک این امکان را می دهد تا رشد فک و دندان های کودک را بررسی کرده و اگر الگوی رشد نرمال نباشد، مسئله را تشخیص داده و اقدامات درمانی مناسب را برای بهبود وضعیت انجام دهد. معاینه منظم توسط دندانپزشک به شما اطمینان می دهد که سلامت دهان و دندان های کودک شما حفظ می شود.

آیا بیماری دهان و دندان به خودی خود درمان می شود؟

اگر به هر کدام از بیماری های دهان و دندان مبتلا شدید، سریعاً به دنبال درمان آن باشید تا از بروز مشکلات حادتر جلوگیری کنید.

تغییر رنگ دندان کودک یکی از رایج ترین بیماری های دهان و دندان

سبک زندگی، عوامل مادرزادی و توجه نکردن به بهداشت دهان و دندان جزء مهمترین دلایل تغییر رنگ دندان ها در کودکان و ایجاد این نوع شایع از بیماری دهان در کودکان است. والدین می توانند با ایجاد تغییر در هر کدام از موارد ذکر شده و مراجعه منظم به دندانپزشک کودکان، از این بیماری شایع پیشگیری کرده یا آن را رفع کنند.

انواع بیماری های لثه در کودکان

1. ژنژیویت مزمن : این بیماری لثه در اثر رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان یعنی استفاده نکردن از نخ دندان و مسواک نزدن ایجاد شده و نشانه های آن خونریزی، التهاب و قرمز شدن لثه است. در این مرحله با رعایت کردن بهداشت دهان و دندان این عارضه به راحتی برطرف می شود و در صورت رعایت نکردن آن باعث پیش روی بیشتر بیماری و جمع شدن پلاک ها و جرم بر روی دندان شده و مرحله بعدی از پیشرفت بیماری یعنی پریودنتیت را ایجاد می کند.
2. پریودنتیت تهاجمی : اگر ژنژیویت درمان نشود به فاز بعدی بیماری لثه می رویم که پریودنتیت می باشد. پریودنتیت تهاجمی حتی ممکن است کودکانی که به ژنژیویت مبتلا نشده اند را نیز درگیر کندکه معمولاً دندان های آسیاب اول و پیشین را درگیر می کند. مشخصه این بیماری می تواند تخریب شدید دندان ها و استخوان فک باش. در این عارضه به طور کلی تشکیل پلاک های میکروبی و جرمی بسیار کم است.
3. پریودنتیت تهاجمی عمومی : این عارضه با تجمع پلاک ها و جرم بر روی دندان ها همراه بوده و معمولاً باعث لق شدن دندان و در نهایت از دست رفتن دندان می شود.

تاثیرات ناخن جویدن بر دندان کودکان

• خطر آسیب به دندان ها: جویدن ناخن می تواند به دندان ها آسیب برساند. ناخن ها سخت و سنگین نیستند و اگر کودک به آنها فشار بیش از حدی وارد کند، ممکن است به دندان ها ضربه وارد شود و خسارت برساند.
• تغییر شکل دندان ها: اگر کودک به طور مداوم ناخن بجویده، ممکن است دندان هایش تغییر شکل دهند. این اثر می تواند به شکل نامناسب شدن دندان ها و تأثیرات زیبایی آنها منجر شود.
• خطر عفونت: ناخن ها حاوی باکتری ها و ویروس ها هستند. جویدن ناخن می تواند خطر عفونت دهان را افزایش دهد و به ویژه در صورتی که ناخن ها کثیف باشند.

راه های درمانی بیماری های دهان و دندان در کودکان

• درمان های فلوراید
• آنتی بیوتیک ها
• پرکننده ها، تاج ها و درزگیرها
• عصب کشی
• پروبیوتیک ها
• تغییر عادات روزانه

نسخه اصلی مطلب بیماریهای دهان و دندان در کودکان و راهکارهای پیشگیری از آن را در سایت دکتر نیلوفر فلاح بخوانید.

---