از جمله بهترین و کارآمدترین شیوه های درمان نامرتبی و کجی دندان ها، ارتودنسی نامیده می شود. این روش که از زمان های قدیم مورد استقبال بیماران قرار گرفته، در چند دهه اخیر دچار تحولات بسیار زیادی شده است. امروزه متخصصین با استفاده از روش های نوین ارتودنسی، جدیدترین و پیشرفته ترین امکانات و تجهیزات دندان پزشکی می توانند مشکلات و ناهنجاری های دهان و دندان را به بهترین شکل ممکن درمان کنند. این شیوه درمانی به چندین روش مختلف و با کمک ابزار و تجهیزات متنوعی انجام می شود و با کمترین میزان آسیب، موقعیت دندان ها را بهبود می بخشد. بعد از مراجعه فرد به کلینیک ارتودنسی و انجام معاینات لازم با توجه به سن و شرایط ناهنجاری های موجود در دهان فرد و همچنین صلاح دید متخصص ارتودنسی، یکی از روش های ارتودنسی، انتخاب شده و انجام می گیرد. هر کدام از این روش ها نیز انواع خاصی داشته و می تواند با توجه به وضعیت بیمار مفید واقع شود. بهترین روش ارتودنسی دندان روشی است که بتواند با توجه به سن بیمار و میزان ناهنجاری های ایجاد شده در دهان، موجب نتیجه بهتر، کوتاه شدن دوره درمان و همچنین عدم بازگشت ناهنجاری ها در دهان شود. در ادامه روش های ارتودنسی دندان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

روشها و تکنیک های مختلف ارتودنسی

ارتودنسی ثابت و کاربرد آن

ارتودنسی ثابت یکی از انواع ارتودنسی است که از جنس فلز بوده و از نگین های براکت، سیم ارتودنسی و حلقه های کشی، فلزی و حلقه های کشی از لاستیک تشکیل شده است. بر روی هر دندان یک نگین براکت قرار داده می شود و به وسیله ی سیم ارتودنسی به براکت وصل می شوند. به طوریکه از جلوی همه دندان های بالا و پایین عبور می کند.

ارتودنسی متحرک و کاربرد آن

ارتودنسی متحرک، یکی از روش های درمانی برای بهبود مشکلات دندانی و فکی است. این روش، با استفاده از دستگاه های متحرک، فشار و کشیدگی های لازم برای تغییر موقعیت دندان ها و فک بالا و پایین اعمال می کند. ارتودنسی متحرک به دندان ها چسبانده نمی شود و قابل برداشتن است. دستگاه های ارتودنسی متحرک شامل براکت های متحرک، اسپیسر ها، پلیت ها، ماسک ها و دیگر دستگاه هایی هستند که به صورت مستقل یا ترکیبی با هم استفاده می شوند. ارتودنسی متحرک به عنوان یک روش درمانی سازگار با اکثر مشکلات دندانی و فکی مانند برجستگی دندان ها، تراکم دندان ها، کج شدن فک و دندان ها، فاصله میان دندان ها و سایر مشکلات دیگر استفاده می شود.

ارتودنسی فلزی یا سنتی

ارتودنسی فلزی روشی قدیمی و ثابت شده برای صاف کردن دندان ها، اصلاح تراز آنها و همچنین برطرف کردن ناهنجاری های فک و صورت می باشد. اجزای ارتودنسی از براکت های فلزی تشکیل شده است که روی سطح بیرونی و جلویی دندان ها قرار می گیرند. ارتودنسی فلزی از اولین ابزارهایی بود که برای درمان دندان های نامرتب و یا کج معرفی شد.

ارتودنسی لینگوال یا پشت دندانی

ارتودنسی لینگوال که با نام های ارتودنسی زبانی، پشت دندانیو داخلی نیز شناخته می شود، در واقع همان ارتودنسی ثابت فلزی است که برای رفع ناهنجاری های دندانی مانند فاصله زیاد بین دندان ها یا تراکم زیاد آنها، صاف و ردیف کردن دندان ها و رفع انواع مال اکلوژن ها مورد استفاده قرار می گیرد. با این تفاوت که در این روش دستگاه ارتودنسی (براکت ها، سیم و الاستیک) در پشت دندان ها قرار می گیرد و روشی مناسب برای افرادی است که تمایلی ندارند دستگاه ارتودنسی در دهانشان دیده شود.

ارتودنسی نامرئی یا شفاف

ارتودنسی نامرئی یکی از جدیدترین روش ها برای مرتب و منظم کردن دندان های نامنظم است. در این روش، به جای سیم های فلزی سنتی از بریس های بی رنگ استفاده می شود. این بریس ها ظاهری کاملاً شفاف داشته و به همین دلیل به حالت نامرئی هستند و به راحتی دیده نمی شوند.

ارتودنسی سرامیکی

ارتودنسی سرامیکی که به عنوان بریس های شفاف نیز شناخته می شوند، یک روش درمان ارتودنسی هستند که برای صاف کردن دندان ها و رفع مشکلات بایت استفاده می شوند. ارتودنسی سرامیکی شامل براکت های سرامیکی شفاف و همرنگ دندان است که با سیم ها و نوارهای لاستیکی همرنگ به سطح دندان های شما متصل می شوند که زیبایی بیشتری را فراهم می کنند.

ارتودنسی فانکشنال و دستگاه های آن

ارتودنسی فانکشنال روشی از علم ارتودنسی می باشد که علاوه بر اصلاح موقعیت دندان ها به اصلاح موقعیت فکین نیز می پردازد. این نوع ارتودنسی دارای دو نوع ثابت و متحرک می باشد. نوع ثابت آن توسط ارتودنتیست در دهان قرار گرفته و بیمار تا انتهای درمان نمی تواند آن را از دهان خود خارج کند؛ اما در نوع متحرک آن، بیمار قادر است تا دستگاه را از دهان خارج کند و نتیجه نهایی درمان به همکاری بیمار با ارتودنتیست بستگی دارد. درمان ارتودنسی فانکشنال با استفاده از دستگاه های خاصی انجام می شود. این دستگاه ها شامل انواع اسپیسرها، پلاک فانکشنال، اکتیویتور و وسایل ارتودنسی است. این دستگاه ها به منظور تنظیم فک ها، بهینه سازی عملکرد عضلات فک و صورت و بهبود توازن بین فک ها و دندان ها استفاده می شوند.

ارتودنسی دیمون

ارتودنسی دیمون نوعی از ارتودنسی ثابت است که در آن وصل شدن سیم فلزی به براکت نیازی به نوار الاستیکی ندارد. هزینه این ارتودنسی بالاتر است؛ اما به تعداد دفعات مراجعه به دندانپزشک کمتری نیاز دارد. از مزیت های آن می توان به کاهش درد و طول دوره درمان اشاره کرد. در ارتودنسی معمولی، براکت هایی داریم که ابتدا به سطح جلوی دندان ها متصل می شوند. این براکت ها یک شیار کوچک و باریک به صورت افقی دارند که درست از وسط براکت می گذرد. از این شیارها سیم قوس دار ارتودنسی رد می شود. در نهایت برای اینکه سیم فیکس شود، با کمک الاستیک یا کش ارتودنسی، سیم را به براکت متصل می کنند؛ اما براکت دیمون طوری طراحی شده که نیازی به کش ارتودنسی برای فیکس کردن سیم ندارد. در واقع خود براکت یک بخش متحرک و اسلایدی دارد که باز و بسته می شود. بعد از اینکه سیم از درون براکت رد شد، این بخش قفل شده و برای فیکس کردن سیم دیگر نیازی به کش نیست. این موضوع باعث می شود که ظاهر نازیبایی کش ها دیگر به چشم نیاید؛ زیرا دیگر از کش استفاده نمی شود.

ارتودنسی رنگی و انواع آن

ارتودنسی رنگی یک روش متفاوت نیست، بلکه نوعی از همان ارتودنسی با دستگاه و ابزارهای بریس و براکت می باشد. این نوع ارتودنسی به دلیل استفاده از بریس و کش های رنگی، به این نام شناخته شده است. در این روش، کش هایی که دور بریس ها قرار گرفته اند، دارای رنگ های متنوع، جذاب و زیبایی بوده و موجب جذابیت ارتودنسی می شوند. انتخاب رنگ در ارتودنسی رنگی بخشی از سرگرمی های جذابی است که مورد توجه مخاطبان قرار گرفته و به رفع خشک بودن و کسل کننده بودن درمان کمک می کند. علاوه بر این، انتخاب رنگ بریس ها موجب توجه بیشتر کودکان و جوانان به بهداشت دهان و دندان می شود. انواع ارتودنسی رنگی به شرح زیر است:

• رنگ سفید
• رنگ قهوه ای و سبز
• رنگ های روشن و شفاف
• رنگ زرد
• رنگ سیاه
• رنگ نقره ای
• رنگ خاکستری و نقره ای
• رنگ ارتودنسی بنفش

جدیدترین و بهترین روش ارتودنسی کدام است ؟

جدیدترین روش ارتودنسی دندان که همان ارتودنسی نامرئی ( اینویزالاین ) میباشد در دسته ی ارتودنسی متحرک قرار میگیرد. ارتودنسی نامرئی یکی از جدیدترین روش های درمان ارتودنسی است که به جای براکت ها و سیم های ارتودنسی از پلاک های شفاف استفاده می شود. با استفاده از ارتودنسی نامرئی میتوانید اکثر مشکلات و ناهنجاری های دندانی را اصلاح کنید.

کدام نوع و مدل ارتودنسی بهتر است ؟

جهت تشخیص بهترین نوع ارتودنسی، ابتدا باید از شرایط و وضعیت دندان ها و دهان خود اطلاع داشته باشید. بدین منظور بعد از مراجعه بیمار به کلینیک تخصصی ارتودنسی و انجام معاینه و چکاپ دندان ها و دهان توسط ارتودنتیست، فرد می تواند با در میان گذاشتن درخواست و شرایط خود با ارتودنتیست بهترین نوع ارتودنسی را انتخاب کند. متخصص ارتودنسی نیز با در نظر گرفتن شرایط سنی بیمار و همچنین میزان و نوع ناهنجاری ها و شرایط اقتصادی او بهترین نوع ارتودنسی را به بیمار پیشنهاد می دهد.

نتیجه گیری

ارتودنسی دندان ها یکی از روش های درمانی در دندانپزشکی زیبایی است که پس از طی پروسه درمان مشکلات ظاهری فک و دندان چون نامنظمی و کجی دندان ها اصلاح می شود. ارتودنسی، روش های درمانی متفاوتی دارد که با توجه به میزان بهم ریختگی دندان ها و ناهنجاری های فک و دندانی زیر نظر متخصص ارتودنسی مناسب ترین روش برای درمان انتخاب می شود. انتخاب بهترین روش ارتودنسی دندان برای افرادی که قصد استفاده از این روش درمانی را دارند بسیار مهم است. بهترین نوع ارتودنسی دندان باید بتواند مشکلات موجود در دندان ها و ناهنجاری های فک را به طور کامل برطرف کند. هرچه روش ارتودنسی انتخاب شده برای شرایط فرد مناسب تر باشد، طول درمان کوتاه تر شده و نتیجه درمان نیز بهتر خواهد بود. همچنین احتمال بازگشت ناهنجاری پس از مدتی بسیار کاهش می یابد.

نسخه اصلی مطلب بهترین و جدیدترین روشها و تکنیک های ارتودنسی دندان را در سایت دکتر پدرام دانش کاظمی بخوانید.

---