جوش چرکی یا آکنه کیستیک (cystic acne) که به آن آکنه ندولوسیستیک (nodulocystic acne) نیز می گویند، شکل شدیدی از آکنه است که منجر به ایجاد کیست های چرکین بزرگ و ملتهب می شود. برخلاف سایر اشکال خفیف تر آکنه، جوش چرکی به طور قابل توجهی دردناک است و زمانی رخ می دهد که چربی و سلول های مرده پوست در اعماق فولیکول ها یا منافذ مو جمع شوند. جوش چرکی در دوران بلوغ برای پسران جوان شایع تر است؛ اما متأسفانه می تواند تا سال های بزرگسالی نیز ادامه یابد، به ویژه زمانی که عدم تعادل هورمونی وجود دارد. برای زنان بالغ، تجربه آکنه کیستیک اطراف چرخه های قاعدگی، به ویژه در خط فک و چانه، که نواحی رایج برای جوش های هورمونی هستند، معمول است.

علت جوشهای دردناک و چرکی صورت

آکنه زمانی ایجاد می شود که منافذ روی پوست مسدود شوند. بنابراین ممکن است زمانی که روغن طبیعی تولید شده در پوست منافذ را مسدود می کند، جوش چرکی دردناک ایجاد شود. هنگامی که این منافذ مسدود می شوند، التهاب و تورم ایجاد می شود. فاکتورهای مختلفی وجود دارند که می توانند در ایجاد جوش چرکی نقش داشته باشند، از جمله:

• نوسانات هورمونی، مانند نوسانات ناشی از بلوغ، بارداری یا یائسگی
• شرایط پزشکی که بر هورمون ها تأثیر می گذارد، مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• داروهایی مانند پیشگیری از بارداری خوراکی، استروئیدها یا لیتیوم
• میکروبیوم پوست، زیرا برخی از گونه های باکتری می توانند باعث التهاب شوند و با آکنه مرتبط هستند.
• استرس، زیرا باعث آزاد شدن آندروژن ها (هورمون هایی که منجربه ایجاد آکنه می شوند) می شود.
• ژنتیک که ممکن است برخی افراد را بیشتر از دیگران درمعرض ابتلا به آکنه قرار دهد.

علائم جوش دردناک و چرکی صورت

1. برآمدگی های بزرگ، قرمز و دردناک روی صورت، قفسه ی سینه، پشت، بالای بازو، شانه یا ران
2. گره هایی که حالت قرمز دارند؛ ولی روی آن سفید نیست.
3. ضایعاتی که قبل از ظاهر شدن، در زیر پوست احساس می شوند.
4. جوش های قابل رؤیت که چرک و گره دارند و دارای نوک تیزی هستند.
5. برآمدگی هایی که حتی بدون دست زدن به آنها، دردناک هستند.

درمان جوش دردناک و چرکی زیر پوستی

معمولاً پزشکان برای درمان سریع جوش صورت و از بین بردن جای جوش از روش های مختلفی استفاده می کنند. طبق تجربه داروهای بدون نسخه مانند:

انواع ژل شستشو

کرم ها و لوسیون های موضعی خاص جوش های خفیف (مانند ژل ضدجوش سینره) برای درمان جوش صورت فوری و از بین بردن جوش صورت در یک روز مؤثر هستند؛ اما در مورد جوش های متوسط تا شدید باید روش های درمانی قویتری مانند:

• تزریق کورتیکواستروئیدها
• مصرف خوراکی و موضعی آنتی بیوتیک ها
• مصرف خوراکی داروهای پیشگیری از بارداری
• مصرف داروهای خوراکی و موضعی حاوی ایزوترتینوئین و غیره را دنبال کرد.

لایه بردارهای شیمیایی

لایه بردارهای شیمیایی حرفه ای مانند اسید گلیکول یک یا اسید سالیسیلیک برای از بین بردن سلول های مرده پوست، منافذ، جوش های سر سفید و سر سیاه و تحریک برای رشد پوستی جدید به کار می روند. لایه بردارهای شیمیایی همچنین در کاهش ظاهر زخم های آکنه بسیار مؤثر هستند. لایه بردارهای شیمیایی دارای سه نوع درجه بندی هستند: لایه بردارهای سطحی، متوسط و عمقی. لایه برداری های لایه های زنده (لایه های متوسط و عمیق) با استفاده از محصولاتی مانند اسید تری کلرواستیک (TCA) و فنل باید توسط یک پزشک انجام شود.

میکرودرم ابریژن

میکرودرم ابریژن روش لایه برداری مکانیکی لایه سطحی پوست است. این نوع درمان شامل یک دستگاه دستی است که کریستال ها را روی پوست می کشد. کریستال ها به آرامی سطح پوست را سایش یا صیقل می دهند. یک لوله ی خلاء کریستال ها و سلول های پوست را پاکسازی می کند. میکرودرم ابریژن موجب لایه برداری و باز کردن منافذ پوست می شود. نتایج سریعاً قابل مشاهده هستند و پوستی روشن تر و صورتی رنگ به وجود می آید.

میکرونیدلینگ

یکی دیگر از درمان های بی نظیر جوش و جای جوش میکرونیدلینگ است. در این فرآیند سوزن های کوچکی به درون پوست اطراف جای زخم وارد می شوند تا پوست را به تولید کلاژن بیشتر وادار کنند. این کلاژن می تواند با صاف کردن پوست، ظاهر زخم های ناشی از جوش را کاهش دهد. با این حال، رفع زخم ناشی از جوش می تواند به بروز عوارض موقتی از جمله قرمزی، درد و التهاب منجر شود.

درمان لیزری جوش

درمان های لیزری با از بین بردن سطحی ترین لایه پوست و به سطح رساندن سلول های جوان تر زیرین، جوش ها و جای زخم ناشی از جوش ها را از بین می برند. این درمان، سطح پوست را بدون استفاده از مواد شیمیایی یا اسکراب تجدید کرده و ظاهر جای زخم ها را کاهش می دهد. با این حال، درمان لیزری جوش ها برای هر نوع پوستی مخصوصاً انواع حساس مناسب نیست. تأثیرگذاری این درمان به نوع جوش بستگی دارد.

ایزوترتینوئین

ایزوترتینوئین دارویی امید بخش برای مبتلایانی است که روش های دیگر در درمان جوشهای کیستی آنان مؤثر نبوده است. ایزوترتینوئین یک داروی خوراکی قدرتمند است که از ویتامین A مشتق شده و با تغییر شکل غدد سباسه جریان تولید چربی در این غدد را متوقف می کند. این کاهش در تولید سیبوم می تواند به کاهش مقدار باکتری و در نهایت رفع عفونت منجر شود.

فوتودینامیک (PDT)

در طول این فرایند، یک پماد مخصوص (فوتوسنسیتایزر) به محل جوش اعمال شده و سپس یک نور کنترل شده به رنگ قرمز یا آبی بر روی محل تابانده می شود. این فرایند با هدف کوچک کردن غدد سباسه، کاهش مقدار چربی و از بین بردن باکتری ها در منافذ پوست و همچنین کاهش مؤثر اندازه جوش های کیستی انجام می شود.

پیشگیری از جوش چرکی و دردناک زیر پوستی

در اینجا به چند نکته برای مراقبت از پوست افراد دارای آکنه یا مستعد به آن در برابر بروز جوش اشاره شده است:

• صورت خود را بیش از دو بار در روز با آب گرم و شوینده مخصوص آکنه نشویید.
• جوش ها را دستکاری نکنید و از تخلیه جوش زیرپوستی اجتناب کنید؛ زیرا ممکن است عفونت را بیشتر کرده و باعث انسداد، تورم و قرمزی شود.
• خود درمانی نکنید و برای از بین بردن جوش برای همیشه، از همان ابتدا به پزشک مراجعه کنید.
• هنگام صحبت تلفن را از صورت دور خود نگه دارید.
• دست های خود را قبل از استفاده از لوسیون، کرم یا لوازم آرایشی حتماً بشویید.
• اگر دارای جوش روی باسن، جوش سر یا جوش روی پشت و شانه ها هستید، از پوشیدن لباس های تنگ خودداری کنید.
• از محصولات آرایشی بدون چربی و برای پوست حساس استفاده کنید و قبل از خواب حتماً آرایش خود را پاک کنید.
• قبل از استفاده از کرم اصلاح، پوست و ریش خود را با آب گرم و صابون بشویید.
• از قرار گرفتن زیاد در معرض آفتاب خودداری کنید؛ زیرا این امر باعث تولید سبوم بیشتر در پوست می شود.
• از اضطراب و استرس خودداری کنید؛ زیرا می تواند باعث افزایش تولید کورتیزول و آدرنالین شود که باعث تشدید آکنه می شوند.

نسخه اصلی مطلب با جوش چرکی و دردناک زیرپوستی چه کنیم؟ را در سایت دکتر رامین مدرسی بخوانید.

---