جوش یک اختلال پوستی است که باعث ایجاد لکه های مختلفی نظیر جوش های سرسیاه، جوش های سرسفید، کورکها، برآمدگی و تورفتگی ها می شود. مسدود شدن غدد مویی توسط چربی های اضافه، پوست مرده و یا باکتریها باعث به وجود آمدن جوش صورت می شود. تجمع این مواد زائد بر روی غدد مویی باعث ایجاد برآمدگی در سطح پوست می شود. در هر قسمت از صورت ممکن است جوشهای ریز و درشتی پیدا شود که ما خواسته یا نا خواسته درگیر آن می شویم؛ ولی دستکاری جوش ها در مثلث خطر صورت عوارض دارد. مثلث خطر ناحیه بالای لب فوقانی تا انتهای پل بینی است و شامل قسمت هایی از بینی، فاصله ی بینی تا لب بالایی و گوشه های لب می باشد. این ناحیه از صورت سینوس کاورنوس را پوشش می دهد. در صورتی که در این منطقه جوش چرکی ایجاد شود، دستکاری کردن آن می ‎تواند عواقب جدی برای شما به دنبال داشته باشد.

دلایل ایجاد جوش

دلیل اصلی ایجاد جوش در هرجایی از بدن بسته شدن فولیکول های مو است. این فولیکول ها ممکن است با چربی یا سلول های مرده پوست مسدود شده یا به دلایل هورمونی بسته شوند. شایع ترین دلیل بسته شدن فولیکول های مو افزایش بیش ازحد سبوم (چربی طبیعی پوست) بوده که خود را به صورت جوش نشان می دهد؛ اما عوامل دیگری نیز می توانند باعث بروز جوش در بخش های مختلف بدن شوند که در ادامه درباره آنها بیشتر توضیح خواهیم داد.

• استفاده از لوازم آرایشی نامرغوب یا فاسد شده
• وجود برخی بیماری ها و استفاده از داروهای خاص
• سیگار و قلیان
• رژیم غذایی نامناسب
• آلودگی های محیطی
• عوامل ژنتیکی
• تغییرات هورمونی در نوجوانی
• مشکلات زنانه
• استرس
• عدم رعایت بهداشت و نظافت پوست

انواع جوش

• جوش های سرسفید: این جوش های کوچک معمولاً در زیر پوست باقی می مانند. آنها به صورت یک پاپول کوچک و به رنگ گوشت ظاهر می شوند.
• جوش های سرسیاه: این موارد به وضوح در سطح پوست دیده می شوند و به دلیل اکسید شدن ملانین، رنگدانه پوست، سیاه یا قهوه ای تیره هستند. برخی از افراد به اشتباه رنگی بودن آنها را ناشی از آلودگی پوست می دانند و هر بار چهره خود را به شدت اسکراب می کنند. درحالی که این کار ممکن است باعث تحریک بیشتر پوست شده و مشکلات دیگری ایجاد کند.
• پاپول ها: این برجستگی هایی کوچک، سفت و گرد اغلب صورتی رنگ هستند.
• جوش چرکی: این جوش ها که پر از چرک هستند ممکن است به وضوح در سطح پوست قابل مشاهده باشند. قسمت پایه آن قرمزرنگ و چرک در قسمت بالای آنها قرار دارد.
• ندول ها: ساختار این ها شبیه پاپول ها است؛ اما بزرگ تر هستند. ممکن است دردناک باشند و در اعماق پوست قرار بگیرند.
• کیست ها: به وضوح در سطح پوست دیده می شوند، پر از چرک و معمولاً دردناک هستند. طبق تجربه، کیست ها باعث ایجاد زخم می شوند.

عوارض دستکاری جوش های موجود در مثلث خطر

عفونت مغز

جوش ها منطقه (مثلث خطر) دارای رگ های خونی است که مستقیماً به مغز متصل شده است و این امر به این معناست که هرگونه عفونتی که در این منطقه بروز پیدا کند، می ‎تواند مستقیماً به مغز منتقل شده و بر مرکز عصبی شخص تأثیر بگذارد؛ اما با این وجود که این اتفاق بسیار نادر است این امکان وجود دارد که عفونت منتقل شده از این ناحیه به مغز حتی منجر به مرگ شود.

از دست دادن بینایی

دستکاری و ترکاندن جوش های مثلث خطر سبب می شود که عفونت توسعه یابد و گاهی به دلیل توسعه عفونت فرد دچار نابینایی خواهد شد.

فلج صورت

ترکاندن جوش صورت می تواند در بدترین حالت منجر به مرگ یا فلج صورت و مننژ (سامانه ای متشکل از چند لایه که دستگاه عصبی مرکزی را در بر می گیرد) شود. پس بهترین توصیه به شما تحمل و صبوری بیشتر است تا جوش و دمل ایجاد شده به مرور زمان برطرف شود.

روشهای درمان جوش

بنزیول پراکساید

بنزیول پراکساید یکی از رایج ترین داروهای درمان آکنه است که به طور مؤثر باکتری های مولد آکنه (جوش های چرکی آکنه) را از بین می برد و تولید چربی را کاهش می دهد. از آنجا که این محصول التهاب را به میزان کمی کاهش می دهد، بنابراین بهتر است برای درمان آکنه ملایم استفاده شود. در موارد بروز آکنه متوسط تا شدید، ترکیبی از بنزیول پراکساید و آنتی بیوتیک های موضعی نتایج بهتری را ایجاد می کنند.

آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک های موضعی مانند اریترومایسین و کلیندامایسین رشد باکتری های آکنه (P.acnes) را کنترل می کنند و در عین حال سبب کاهش التهاب جوش های چرکی می شوند. این داروها باید دقیقاً همان طور که تجویز شده اند برای جلوگیری از ایجاد مقاومت در برابر باکتری ها مورد استفاده قرار گیرند. هنگامی که آنتی بیوتیک ها همراه با بنزیول پراکساید مورد استفاده قرار می گیرند، اثربخشی آنتی بیوتیک های موضعی به طور قابل توجهی افزایش می یابد. آنتی بیوتیک های خوراکی همچنین می توانند جوش های چرکی یا التهابی را کنترل کنند؛ زیرا میزان باکتری روی پوست و همچنین التهاب را کاهش می دهند. آنتی بیوتیک های خوراکی نیز معمولاً همراه با داروهای موضعی تجویز می شوند.

رتینوئیدها

رتینوئید موضعی، یک مشتق از ویتامین A است که اغلب اوقات درمان انتخابی برای بیماران مبتلا به جوش های چرکی آکنه متوسط تا نسب تا شدید است. نه تنها فرم های تجویز شده این دارو منافذ را پاکسازی می کنند، بلکه مانع تشکیل جوش های چرکی و سایر ضایعات آکنه می شود. در حال حاضر در فرمول های ملایم تری موجود هستند که نتایج مؤثری همانند ترکیبات قبلی دارند. رتینوئیدها حساسیت به خورشید را افزایش می دهند، بنابراین هنگام استفاده از رتینوئیدهای موضعی، اقدامات لازم برای حفاظت از خورشید را انجام دهید.

میکرونیدلینگ

یکی دیگر از درمان های بی نظیر جوش و جای جوش میکرونیدلینگ است. در این فرآیند سوزن های کوچکی به درون پوست اطراف جای زخم وارد می شوند تا پوست را به تولید کلاژن پوستی بیشتر وادار کنند. این کلاژن می تواند با صاف کردن پوست، ظاهر زخم های ناشی از جوش را کاهش دهد. با این حال، رفع زخم ناشی از جوش می تواند به بروز عوارض موقتی از جمله قرمزی، درد و التهاب منجر شود.

فوتودینامیک (PDT)

در طول این فرایند، یک پماد مخصوص (فوتوسنسیتایزر) به محل جوش اعمال شده و سپس یک نور کنترل شده به رنگ قرمز یا آبی بر روی محل تابانده می شود. این فرایند با هدف کوچک کردن غدد سباسه، کاهش مقدار چربی و از بین بردن باکتری ها در منافذ پوست و همچنین کاهش مؤثر اندازه جوش های کیستی انجام می شود.

ایزوترتینوئین

ایزوترتینوئین دارویی امید بخش برای مبتلایانی است که روش های دیگر در درمان جوشهای کیستی آنان مؤثر نبوده است. ایزوترتینوئین یک داروی خوراکی قدرتمند است که از ویتامین A مشتق شده و با تغییر شکل غدد سباسه جریان تولید چربی در این غدد را متوقف می کند. این کاهش در تولید سیبوم می تواند به کاهش مقدار باکتری و در نهایت رفع عفونت منجر شود.

تزریق استروئید

در صورت عدم مشاهده هر گونه بهبود در وضعیت جوش های کیستی، برخی متخصصان پوست جهت کاهش التهاب و پیشگیری از زخم شدن جای جوش تزریق دارو های استروئیدی را تجویز می کنند. تأثیرات این تزریق تنها پس از چند ساعت نمایان می شوند. با اینکه تزریق استروئید راه حلی ساده برای این مشکل پوستی به نظر می رسد؛ اما باید توجه داشت که تزریق کورتیزون باکتری موجود را از بین نبرده و فقط علائم مرتبط با آن را کاهش می دهد.

درمان لیزری جوش

درمان های لیزری با از بین بردن سطحی ترین لایه پوست و به سطح رساندن سلول های جوانتر زیرین، جوش ها و جای زخم ناشی از جوش ها را از بین می برند. این درمان، سطح پوست را بدون استفاده از مواد شیمیایی یا اسکراب تجدید کرده و ظاهر جای زخم ها را کاهش می دهد. با این حال، درمان لیزری جوش ها برای هر نوع پوستی مخصوصاً انواع حساس مناسب نیست. تأثیرگذاری این درمان به نوع جوش بستگی دارد.

لایه بردارهای شیمیایی

لایه بردارهای شیمیایی حرفه ای مانند اسید گلیکول یک یا اسید سالیسیلیک برای از بین بردن سلول های مرده پوست، منافذ، جوش های سر سفید و سر سیاه و تحریک برای رشد پوستی جدید به کار می روند. لایه بردارهای شیمیایی همچنین در کاهش ظاهر زخم های آکنه بسیار مؤثر هستند. لایه بردارهای شیمیایی دارای سه نوع درجه بندی هستند: لایه بردارهای سطحی، متوسط و عمقی. لایه برداری های لایه های زنده (لایه های متوسط و عمیق) با استفاده از محصولاتی مانند اسید تری کلرواستیک (TCA) و فنل باید توسط یک پزشک انجام شود.

میکرودرم ابریژن

میکرودرم ابریژن روش لایه برداری مکانیکی لایه سطحی پوست است. این نوع درمان شامل یک دستگاه دستی است که کریستال ها را روی پوست می کشد. کریستال ها به آرامی سطح پوست را سایش یا صیقل می دهند. یک لوله ی خلاء کریستال ها و سلول های پوست را پاکسازی می کند. میکرودرم ابریژن موجب لایه برداری و باز کردن منافذ پوست می شود. نتایج سریعاً قابل مشاهده هستند و پوستی روشن تر و صورتی رنگ به وجود می آید.

لیزر

درمان هایی که شامل استفاده از لیزر هستند در زمانی که شما جوش های چرکی عمیقی دارید و عفونت می تواند عمیق تر از یک آکنه خفیف یا متوسط باشد، در رسیدن به لایه های عمیق پوست کمک می کنند و استفاده از این درمان ها در هنگام بروز این نوع از عفونت ها ضروری است. هنگامی که شما با عفونت باکتریایی و التهاب روی سطح پوست مانند جوش های التهابی و چرکی آکنه مواجه هستید، لیزر درمانی می تواند به شما کمک کند. لیزر درمانی به از بین بردن عفونت پوست کمک می کند و همچنین تشکیل اسکار را کاهش می دهد.

فوتودینامیک

در موارد شدید، به منظور از بین بردن جوش های چرکی آکنه ناشی از عفونت، روش درمانی به نام فوتودینامیک (پی تی دی) مورد استفاده قرار می گیرد. در درمان فتودینامیک از ترکیب نور و یک محلول فعال شده توسط نور استفاده می شود که جوش های چرکی آکنه را هدف قرار می دهد و آنها را از بین می برد. علاوه بر از بین بردن جوش های چرکی و سایر عوارض پوستی ناشی از آکنه، درمان فتودینامیک همچنین ممکن است زخم های آکنه های قدیمی را کاهش داده و پوست شما را صاف تر کند.

نسخه اصلی مطلب چه جوشهایی را اصلاً نباید دستکاری کرد؟ را در سایت دکتر محسن سلیمانی بخوانید.

---