تزریقات داخل زانو برای درمان آرتروز: روشها، عوارض و تاثیر هر روش
اگرچه در هر سنی احتمال ابتلا به آرتروز وجود دارد، اما این عارضه معمولا از سنین بالای 50 سال شروع می شود. آرتروز نوعی بیماری است که به آرامی پیشرفت می کند و با گذشت زمان، باعث می شود درد زانو شدیدتر و توانایی زانو در حرکت کمتر میشود. اول از همه پزشک احتمالا داروهای خوراکی تجویز میکند و قبل از توصیه به تزریق در زانو، پیشنهاد می کند که تغییراتی را در شیوه زندگی خود ایجاد کنید. اگر قصد انجام جراحی زانو را دارید، حتما قبل از انجام جراحی، به تزریق در زانو و درمان از این طریق هم فکر کنید. مزایا و معایب روش تزریق را در نظر بگیرید و در مورد انواع مختلف تزریقات زانو و نحوه کار آنها اطلاعات بیشتری کسب کنید و نکات مربوط به مراقبت از زانو را یاد بگیرید.
انواع مختلف تزریقات داخل زانو
انواع اصلی تزریقات در زانو که در درمان آرتروز مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از:
کورتیکواستروئید یا کورتون
کورتیکواستروئیدها یا کورتون ها به گونه ای طراحی می شوند که شبیه به کورتیزول باشند (هورمونی که به طور طبیعی در بدن تولید می شود). هدف اصلی این تزریق، کاهش التهاب است.
از کورتیکواستروئیدهای خوراکی برای درمان روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) استفاده می شود اما شکل خوراکی آن معمولا برای درمان آرتروز بکار نمی رود.
برای درمان آرتروز زانو از طریق تزریق این ماده، باید کورتون را مستقیما به مفصل تزریق کرد تا تاثیرگذاری آنها به حداکثر برسد. استفاده از کورتون، یک درمان هدفمند برای کاهش التهاب است، زیرا مانع از سایش استخوان هنگام حرکت زانو می شود.
انواع کورتون ها عبارتند از:
- متيل پردنيزولون (مدرول)
- تریامسینولون
اسید هیالورونیک (مکمل هاي چسبناک)
اگر به آرتروز مبتلا شده اید، احتمالا دچار کمبود اسید هیالورونیک در زانوی خود هستید. اسید هیالورونیک از غضروف محافظت می کند و به عنوان روان کننده و جاذب شوک عمل می کند تا زانو بتواند به طور آزادانه حرکت کند. در روش تزریق اسید هیالورونیک، هدف افزایش اسید هیالورونیک بدن و کاهش سائیدگی استخوان هاست. علاوه بر این، معمولا با استفاده از این دارو، التهاب و درد کاهش می یابد. انواع موادی که در تزریقات اسید هیالورونیک بکار می روند، عبارتند از:
- هیالورونات سدیم
- هیالورونان با وزن مولکولی بالا
- هیلان G-F20
- هیالورونات متقابل
آسپیراسیون مایع (آرتروسنتز)
در این روش به جای تزریق ماده به زانو، مایع داخل زانو خارج می شود. خارج کردن مایع اضافی موجب کاهش درد و تورم زانو می شود. گاهی اوقات، این روش قبل از تزریق کورتیکواستروئید یا اسید هیالورونیک انجام میشود.
روش تزریق داخل مفصل زانو:
پزشک معمولا تزریق در زانو را در مطب خود انجام می دهد. این روش تنها چند دقیقه طول می کشد. نحوه قرارگیری زانو در طول فرایند تزریق توسط پزشک تعیین می شود. در برخی از موارد، پزشکان از سونوگرافی برای هدایت سوزن به بهترین مکان استفاده می کنند. در ابتدا، پوست زانو تمیز شده و سپس محل مورد نظر به صورت موضعی بی حس می شود. پزشک، سوزن را وارد مفصل شما خواهد کرد. ممکن است فشار یا درد ملایمی را احساس کنیدکه البته بسیار کم است. سپس، دارو به مفصل تزریق خواهد شد.
همانطور که قبل تر هم گفته شد در بعضی موارد در ابتدا با برداشتن مقدار کمی از مایع مفصلی، فضای کافی برای دارو ایجاد می شود. برای این کار، پزشک از یک سوزن متصل به سرنگ برای ورود به مفصل استفاده می کند. سپس مایع به داخل سرنگ کشیده می شود و سوزن برداشته می شود. پس از برداشتن مایع، می توان از همان محل سوراخ برای تزریق داروی مناسب به مفصل استفاده کرد. محل تزریق، پانسمان شده و شما قادر خواهید بود بلافاصله به خانه بازگردید. بنا به توصیه پزشک، از وارد کردن فشار به زانو به مدت 48 ساعت خودداری کنید. همچنین بهتر است در مورد محدودیت های رانندگی با پزشک خود مشورت کنید.که آیا بلافاصله پس از تزریق قادر به رانندگی هستید یا خیر.
عوارض تزریق در زانو برای درمان آرتروز
قبل از بررسی مزایا و معایب، باید نوع تزریق در نظر گرفته شده را از پزشک خود بپرسید. هر نوع تزریقی شامل مجموعه ای از جوانب مثبت و منفی است.
در ادامه به مزایا و معایب و عوارض هر کدام از روشهای تزریق در مفصل جهت کاهش درد و درمان آرتروز زانو می پردازیم.
عوارض تزریق کورتون در مفصل زانو
از مهمترین مزایای این روش این است که تزریق مستقیم میتواند سریعا موجب کاهش درد و التهاب شود. اثربخشی دارو شامل بهبودی کوتاه مدت دو هفته ای و همچنین واکنش طولانی تر 24 هفته ای است. به این معنی که حداقل دو هفته و حداکثر تا 24 هفته باعث کاهش درد می شود.
همانطور که حدس زده اید تاثیر تزریق کورتون برای همه افراد یکسان نیست و معمولا یک راه حل کوتاه مدت به شمار می رود. در مواردی که زانوی فرد به شدت آسیب دیده باشد، نمی توان از کورتیکواستروئید استفاده کرد
.مهمترین عوارض تزریق کورتون در مفصل زانو عبارتند از:
- ورم کردن زانو بلافاصله پس از تزریق
- آسیب به اعصاب زانو
- نازک شدن استخوان های اطراف زانو
ضمنا باید به این نکته هم دقت کرد که تعداد دفعات تزریق کورتون به یک مفصل محدود است و معمولا تنها یک بار در هر سه یا چهار ماه امکان پذیر است. تزریق بیش از حد می تواند باعث شکستگی غضروف و در نتیجه، بدتر شدن وضعیت بیمار شود. مصرف بیش از حد کورتون همچنین میتواند به فشار خون، پوکی استخوان و تحلیل رفتن پوست منجر شود.
مزایا و عوارض تزریق اسید هیالورونیک در زانو
این روش تزریق می تواند باعث کاهش درد و ورم زانو شود، اما فورا اثر نمی کند. با توجه به مطالعات انجام شده، حدود پنج هفته طول می کشد تا اثرات کامل درمان مشاهده شوند. کاهش درد ممکن است در حدود سه تا شش ماه ادامه یابد. البته ناگفته نماند که تزریق اسید هیالورونیک برای برخی از افراد، موثر واقع نمی شود.
مهمترین عوارض جانبی بالقوه این روش عبارتند از:
- قرمزی و خارش پوست در محل تزریق
- عود آرتروز بلافاصله پس از تزریق
تزریق اسید هیالورونیک بسته به نوع ماده و برندی که مورد استفاده قرار می گیرد، به صورت های متفاوتی انجام می شود. برخی از افراد تنها به یک تزریق نیاز دارند و برخی دیگر، چندین تزریق را به طور هفتگی دریافت می کنند تا درمان موثر باشد.
پیامدهای مثبت و منفی آسپیراسیون مایع
خارج کردن مایع اضافی می تواند بلافاصله درد و ناراحتی را تسکین دهد.
عوارض جانبی ممکن است شامل کبودی، ورم یا عفونت در محل آسپیراسیون باشد.
نتایج درمان آرتروز زانو از طریق تزریق در مفصل
پس از تزریق به زانو، اگر دچار علائم عفونت شدید، فورا به پزشک خود مراجعه کنید. اثربخشی این روشهای درمانی از فردی تا فرد دیگر متفاوت است اما این اثربخشی تا حدود زیادی به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد. برخی از افراد، به این شیوه های درمانی به خوبی پاسخ می دهند، اما در برخی بهبودی مشاهده نمی شود. پزشک می تواند اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار دهد که کدام یک از تزریقات ممکن است برای شما مفید باشند. اگر تزریقات بدون اثر باشند، با پزشک در مورد سایر گزینههای درمانی از قبیل داروهای قوی تر برای تسکین درد یا جراحی صحبت کنید.
نکات طلایی برای مراقبت از زانوها
دقت کنید تنها نوع درمانهای دریافتی برای آرتروز زانو مهم نیست، بلکه باید اقدامات دیگری را نیز برای مراقبت از زانوان خود انجام دهید. به نکات زیر توجه کنید
- کم کردن فعالیتهایی که موجب کشیدگی زانوان می شوند، مثلا سعی کنید تا حد ممکن بجای استفاده از راه پله از آسانسور و پله برقی استفاده کنید.
- از فعالیتهایی با فشار بالا مانند دویدن و یا بازی تنیس خودداری کنید. می توانید بجای این گونه فعالیت ها، ورزش هایی مانند شنا، دوچرخه سواری یا پیاده روی را انتخاب کنید که فشار زیادی به زانو وارد نمی کنند.
- حفظ وزن سالم یا کم کردن چند کیلوگرم وزن. وزن اضافی می تواند فشار بیشتری روی مفاصل وارد کند. بطور متوسط هر کیلوگرم وزنی که کم می کنید، چهار کیلوگرم فشار از روی زانوهای شما برداشته می شود.
- استفاده ازکمپرس گرم و سرد برای کاهش درد زانو.