تنگی کانال نخاع کمری چیست؟

ستون فقرات از ۲۶ قطعه استخوان تشکیل شده که همگی روی همدیگر سوار و در یکدیگر قفل شده اند که نتیجه آن قامت ایستاده و عمودی است که داریم. ستون فقرات از طناب نخاعی حمایت می کند و طناب نخاعی هم به ما امکان ایستادن، راه رفتن، حرکت کردن و تمام کارهای دیگر را می دهد. هر مهره دارای اتصالات مختلف است که باعث ثبات بیشتر کمر و پشتیبانی بهتر از طناب نخاعی می شود. بین این مهره های استخوانی، بالشتک های دیسک مانند وجود دارد که کارش جلوگیری از برخورد کردن و ساییدگی مهره ها به همدیگر است.

مشکل تنگی کانال نخاع کمری زمانی به وجود می آید که فضای باز در داخل ستون فقرات به دلایل مختلف تنگ شده و نتیجه آن فشار آمدن به طناب نخاعی و عصب هایی که از آن بخش عبور می کنند است.ستون فقرات به سه بخش کلی تقسیم شده است، بخش گردنی (cervical)، سینه ای (thoracic) و کمری (lumbar).

مشکل تنگی کانال نخاع ستون فقرات یکی از مشکلات رایج است که کمر، گردن، دنده ها، دست ها و حتی پاها را درگیر می کند. تنگی کانال نخاع می تواند در بخش های مختلف ستون فقرات مثل قسمت ران پا، سینه و یا گردن علایمی مانند درد و بی حسی ایجاد کند. البته معمولاً این مشکل بیشتر در بخش تحتانی و انتهایی کمر ایجاد می شود که این بخش تحتانی کمر در واقع از ۵ استخوان مجزا تشکیل شده که به بخش مرکزی کمر را تشکیل می دهند.

چطور باید بفهمیم تنگی کانال نخاع کمری داریم؟

برای اینکه بفهمید مشکل کمردرد یا پا دردتان از کجا نشاءت می گیرد، باید به نشانه های مختلفی که بدن تان نشان می دهد دقت کنید. مثلاً اینکه ممکن است وقتی راه می روید یا در حالت ایستاده هستید در بخش پاها احساس درد کنید یا اینکه احساس کنید پاهایتان کمی بی حس شده اند. این یکی از نشانه های شایع و واضح برای تنگی کانال نخاع کمری است. البته رایج ترین و شایع ترین نشانه مشکل تنگی کانال نخاع کمری درد پاهاست. این مشکل نشانه های دیگری هم معمولاً از خود بروز می دهد از جمله:

• کمر درد شدید یا خفیف
• احساس ضعف در پاها، کف پا یا قسمت لگن و باسن
• مشکل در حفظ تعادل هنگام ایستادن، راه رفتن یا خم شدن
• گرفتگی پا بعد از ایستادن به مدت طولانی
• احساس سوزش، مور مور شدن پاها ، بخش تحتانی کمر و باسن و لگن
• احساس سفتی و سختی در پاها و ران ها

بعد از تنگی کانال نخاع کمری که شایع ترین نوع تنگی کانال ستون فقرات است، و مشکل تنگی کانال نخاع گردنی شیوع بیشتری دارد. تنگی کانال نخاع گردنی می تواند علائم متفاوتی داشته باشد:

• گردن درد شدید یا خفیف
• احساس ضعف و سستی در گردن و بخش فوقانی کمر
• احساس شل شدگی و ضعف در دست ها
• احساس سوزش، مور مور شدن یا بی حسی در کمر، شانه ها، دست ها و کف دست
• در حالت شدید ممکن است مشکل مثانه و شکم هم مشاهده شود

چطور از دست تنگی کانال نخاع کمری خلاص شویم؟

کارهای مختلفی می توان برای بهبود و از بین بردن مشکل تنگی کانال نخاع کمری انجام داد. برای بیشتر افراد، کمی و قوس به طریقه صحیح می تواند به طور موقت مشکل را حل کند. کافی است به سمت جلو متمایل شوید و کمی پایین تنه را کشش بدهید. با این کار کانال نخاعی به طور موقت کمی بازتر می شود. ولی به طور کلی برای رفع دائمی این مشکل باید پیش پزشک بروید که احتمالاً به شما روش های مختلفی برای کاهش درد و بهبود وضعیت تنگی کانال نخاع کمری را پیشنهاد می کند. ممکن است از روش های غیر تهاجمی مثل استفاده از دارو های ضد التهاب استفاده کند و در ضمن آن توصیه هایی برای چطور استراحت دادن به کمر و بخشی که دچار مشکل شده است به شما بکند.

انجام برخی ورزش ها هم می تواند به بهبود مشکل کمک کند. مثلاً ورزش هایی مثل دوچرخه سواری ثابت، یوگا، نرمش و کشش، شنا و تائی چی به باز کردن کانال نخاع کمری و کاهش درد کمک می کنند. به علاوه بهتر است از انجام ورزش هایی که به این بخش از بدن فشار می آورند مثل وزنه برداری، راه رفتن به مدت طولانی و … خود داری کنید.

یکی از روش های درمانی دیگر هم استفاده از سرما و گرما درمانی است. این روش به صورت صد در صد مؤثر واقع نمی شود ولی در بیشتر مواقع به بهبودی بیشتر کمک می کند.

در کنار روش های دیگر، معمولاً فیزیوتراپی هم انجام می شود. فیزیوتراپی با تقویت عضلات مشخص و افزایش انعطاف پذیری کمر به کاهش فشار و تنش در کمر و در نتیجه باز شدن کانال نخاع کمری کمک می کند.

به طور کلی بهتر است ورزش را به عنوان یک برنامه همیشگی در فعالیت های روزانه یا هفتگی خود بگنجانید. به خصوص کسانی که با مشکل تنگی کانال نخاع کمری دست و پنجه نرم می کنند بهتر است حتماً این توصیه را جدی بگیرند.

برخی افراد از طب های مکمل در کنار روش های درمانی رایج استفاده می کنند که این کار هم می تواند مزایای خودش را داشته باشد. مثلاً می توان از طب سوزنی یا ماساژ درمانی برای بهبود وضعیت کمک گرفت.

یکی از کارهای دیگری که می توان برای بهبودی این مشکل انجام داد استفاده از کمربند های طبی است. کمربند طبی مخصوص بخش تحتانی کمر، به تحرک کمتر و صحیح تر کمر کمک می کند. این کمربند از کمر حمایت می کند و مقدار فشاری که به کانال نخاع کمری وارد می شود را به طور محسوس کاهش می دهد که نتیجه آن کاهش درد پا و بی حسی خواهد بود. استفاده از پشت بند های طبی هم می تواند به طور کلی به تصحیح حالت بدن کمک کند. این کار هم می تواند به طور غیر مستقیم به کاهش فشار و استرس از کمر و ستون فقرات کمک کند.

اگر تمام روش هایی که گفته شد بدون نتیجه بودند، نهایتاً ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند از روش تزریق استروئید یا مسدود کننده عصب ها استفاده کنید تا درد پاها، کمر یا گردن از بین برود. که این روشها بطور سرپایی انجام شده و نیاز به بیهوشی یا برش جراحی نیست اما ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد، اگر این روشها هم جواب نداد، آخرین گزینه انجام عمل جراحی است تا به این شکل پزشک بتواند مجرای تنگ شده نخاع کمری را باز کند و مشکل از بین برود. ولی تاکید می شود که جراحی به دلیل مشکلات و عوارض مختلفی که دارد به عنوان یک روش به شدت تهاجمی در نظر گرفته می شود و معمولاً به عنوان گزینه آخر در نظر گرفته می شود. و متاسفانه ممکن تست همراه با عوارضی باشد.

نسخه اصلی مطلب درد پای ناشی از تنگی کانال نخاعی را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---