قبل از انجام ماموگرافی باید چه نکاتی را رعایت کرد؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

ماموگرافی یکی از بهترین و دقیق ترین روشهای تشخیص سرطان پستان و افتراق بین توده های خوش خیم و بدخیم پستانی می باشد. در این روش با بکار گیری پرتوهای خفیف اشعه ایکس می توان بافت پستان و ناهنجاری های آن را مشاهده نمود و در بسیاری از موارد به تشخیص زود هنگام بدخیمی های پستان پرداخت. لازم به ذکر است پس از انجام ماموگرافی، هیچ گونه اشعه ای در بدن فرد باقی نخواهد ماند. هیچگونه اثر نامناسبی در بدن بیمار به جا نمی ماند. البته رعایت برخی نکات قبل از انجام ماموگرافی می تواند در نحوه انجام و نتایج آن تاثیر گذار باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

اقدامات و نکات قبل از انجام ماموگرافی

• در زمانی که قرار است برای انجام ماموگرافی مراجعه نمایید؛ نباید از هیچ گونه کرم، عطر، لوسیون، پماد، پودر و غیره زیر بغل و بر روی سینه ها استفاده کنید؛ زیرا این مواد باعث عدم دقت و بروز اختلال در نتایج ماموگرافی می شود.
• بهترین زمان برای مراجعه هفته اول بعد از قاعدگی می باشد. بنابراین اگر نزدیک به دوران قاعدگی هستید و یا در دوران پریودی به سر می برید بهتر است انجام ماموگرافی را به زمان دیگری موکول نمایید.
• اگر باردار یا شیرده هستید لازم است حتما به پزشک و تکنسین اطلاع دهید چرا که اگر به تازگی دوران شیر دهی را گذرانده اید باید تا 3 ماه پس از آن برای ماموگرافی صبر کنید. البته در صورت ضرورت پزشک از روش های جایگزین مانند اولتراسوند استفاده میکند.
• بهتر است حداقل ۴۸ ساعت قبل از انجام پستان نگاری از مصرف مواد غذایی تند و یا مواد کافئین دار مانند قهوه و شکلات و ادویه جات تند، پرهیز نمایید.
• اگر داروهای خاصی مصرف می کنید حتما این موارد را به پزشک یا تکنسین ماموگرافی اطلاع دهید که آیا این داروها ممکن است روی نتایج تاثیر گذار باشند یا نه.
• اگر پروتز یا ایمپلنت سینه دارید حتما قبل از انجام ماموگرافی پزشک و تکنسین مربوطه را در جریان قرار دهید.
• در روز مراجعه جهت انجام ماموگرافی لباس مناسب و راحت بپوشید که تنگ نباشد.

معایب ماموگرام چیست؟

ماموگرام را میتوان یکی از بهترین ابزارهای تشخیص سرطان سینه دانست اما با این حال این روش نیز می تواند در برخی از مواقع دچار اشتباه در تشخیص شود. به عنوان مثال استعمال پودر یا کرم زیر بغل و یا وجود پروتز در سینه ممکن است نتایج دقیقی ایجاد نکند. و در برخی مواقع نیز، نتایج ماموگرام برای تشخیص تومور دقت کافی را ندارد. افرادی که عمل پروتز سینه انجام داده اند در ماموگرام احساس درد بیشتری می نمایند. احتمال پاره شدن پروتز و یا تغییر بافت پروتز و نرم شدن آن بعد از ماموگرام وجود دارد. خصوصا اگر پروتز از قبل دچار مشکل شده باشد البته احتمال بروز این اتفاقات کم است اما برای اینکه نتایج ماموگرام افرادی که پروتز سینه انجام داده اند؛ دقیق باشد باید عکسهای بیشتری از سینه آنها گرفته شود.

تفسیر نتایج ماموگرافی به چه صورت است؟

تفسیر نتایج ماموگرافی طبق یک سیستم استاندارد و معین انجام میشود؛ طبق این سیستم نتایج از ۰ تا ۶ شماره گذاری می شود :

• طبقه بندی صفر نشان دهنده این است که باید برای بررسی بیشتر، سونوگرافی یا ماموگرافی مجدد با زوایای مختلف انجام شود. زیرا نتایج بدست آمده از دقت چندانی برخوردار نبوده.
• طبقه بندی یک بدین معنی است که هیچ مورد غیر طبیعی و هیچ عارضه ای در نتایج ماموگرافی مشاهده نشده است.
• طبقه بندی دوم نشان میدهد که توده ای خوش خیم اما غیر سرطانی در سینه مشاهده شده است که ممکن است ناشی از تورم گره های لنفاوی یا توده های کلسیمی خوش خیم و غیره باشد.
• طبقه بندی سوم بدین معنی است که فرد باید به طور منظم تحت نظر پزشک باشد تا معاینات لازم را هر شش ماه یکبار انجام دهد زیرا در سینه ها توده هایی مشاهده شده است که خوش خیم بوده اما باز هم باید مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
• در طبقه بندی چهارم پزشک در نتایج ماموگرافی توده هایی را مشاهده کرده است که ممکن است سرطانی باشند و باید برای تشخیص دقیق تر نمونه برداری انجام شود.
• در طبقه بندی پنجم توده هایی مشاهده شده است که به احتمال ۹۵ درصد بدخیم بوده و باید سریعاً اقدامات لازم همچون نمونه برداری صورت پذیرد.
• در طبقه بندی ۶ بدخیم بودن توده ها با نمونه برداری تایید شده است و باید سریعاً درمان فرد آغاز شود.