اسپوندیلوز گردن، نام دیگر آرتروز مفاصل مهره ای گردن است. معنی کلمه اسپوندیلوز این است که این یک بیماری دژنراتیو است که در آن سطوح استخوانی (در این مورد در مهره های گردن)، پوشش غضروفی خود را از دست داده اند. در صورتی که در کنار این بیماری و در ارتباط با آن، التهاب مفاصل نیز رخ دهد؛ برای توصیف آن از واژهی اسپوندیلیت استفاده می شود.

درد و علائم اسپوندیلوز گردن از یک شخص به شخص دیگر متفاوت است و از یک الگوی «روز خوب» و «روز بد» پیروی می کند. در اغلب موارد می توان با استفاده از داروهایی که بدون نسخه پزشک در دسترس هستند و همچنین با به کارگیری روش های مختلف طب فیزیکی و توانبخشی و انجام ورزش های خاص، علائم این بیماری را کنترل کرد. اما در موارد شدیدتر که در آن ها شواهدی مبنی بر وارد آمدن آسیب به عصب ها وجود دارد، ممکن است به عمل جراحی نیاز شود. اگر از درد مداوم در گردن خود وعلائم دیگررنج می برید باید هر چه سریع تر برای تشخیص آرتروز گردن اقدام نمایید. خوشبختانه آرتروز و مشکلات ناشی از آن با روش های مختلف طب فیزیکی و فیزیوتراپی قابل کنترل می باشند.

معمولاً روش های طب فیزیکی و توانبخشی، اولین درمان های غیرجراحی هستند که پزشک به شما توصیه خواهد کرد. ورزش های خاص همراه با سایر روش های درمانی مانند لیزر، شاک ویو، ماساژ و ... می توانند درد را تسکین دهند و همچنین عضلات ضعیف و تحت فشار را تقویت و منبسط کنند. در برخی موارد ممکن است درمان فیزیکی شامل وضعیت درمانی (posture therapy) یا انجام کشش یا ترکشن گردن باشد؛ این کار برای تحت کشش قرار دادن مفاصل و عضلات گردن به صورت آرام، انجام می شود. مدت زمان برنامه های درمان فیزیکی متفاوت است اما به طور کلی به مدت 6 تا 8 هفته به طول می انجامد. معمولاً جلسات درمان فیزیکی به صورت 2 تا 3 بار در هفته تنظیم می شوند.

علت آرتروز گردن

آرتروز گردن عارضه ای بسیار شایع است و بیشتر در افرادی دیده می شود که ساعت های طولانی را پشت کامپیوتر می نشینند و یک زندگی بی تحرک دارند و همچنین افرادی که شغل هایی دارند که فشار زیادی به گردنشان وارد می شود؛ مانند ژیمناستیک کاران و ورزشکاران.

در اینجا 9 دلیل ذکر شده است که منجر به این عارضه می شوند:

• عوامل سبک زندگی
• کمبود ویتامین
• کمبود مواد معدنی ضروری
• نشستن برای ساعت های طولانی
• سیگار کشیدن
• بیماری فشار خون
• کم شدن آب بدن
• چاقی
• عوامل ژنتیکی

علائم آرتروز گردن

در اینجا 5 مورد از علائم شایعی که در اکثر افراد مبتلا به اسپوندیلوز گردن مشاهده می شود، ذکر شده است.

• گردن درد

گردن درد در شب ها بعد از ایستادن یا نشستن طولانی مدت، در هنگام عطسه کردن، سرفه کردن و یا خندیدن و زمانی که گردن خود را می چرخانید یا به سمت چپ و راست یا به عقب خم میکنید (در حال رانندگی)، احساس می شود. ممکن است برخی افراد به صورت مداوم درد داشته باشند، در حالی که برخی دیگر از شعله ور شدن درد به صورت ناگهانی (به خصوص در طول روز و در هنگام شبها) رنج می برند.

• خشکی گردن

خشکی و گرفتگی گردن معمولاً در هنگام صبح (بعد از استراحت شبانه) احساس می شود و ممکن است در طول زمان بدتر شود. همچنین ممکن است یک صدای ساییده شدن نیز شنیده شود (به علت از دست رفتن غضروف استخوان و مالش مفاصل بر روی یکدیگر) و فرد دیگر قادر نباشد سر خود را به طور کامل بچرخاند و گردن خود را خم کند.

• سردرد

سردرد که اغلب از پشت سر (درست در بالای گردن) شروع می شود و به سمت بالای سر (پیشانی) پیشرفت می کند.

• میلوپاتی گردن

میلوپاتی در موارد شدید اسپوندیلوز گردن، رخ میدهد که ناشی از تنگ شدن کانال نخاعی است. این عارضه باعث عدم هماهنگی عضلات، اسپاسم های عضلانی، مشکل در راه رفتن و بی حسی و احساس سوزن سوزن شدن در بازوها، دست ها و پاها می شود. در برخی موارد شدید ممکن است شخص، کنترل مثانه و روده خود را از دست بدهد و به تکرر ادرار دچار شود.

• رادیکولوپاتی گردن

این یکی از رایج ترین علائم آرتروز گردن است و مشخصه ی آن تیر کشیدن پایین بازو است. این عارضه همچنین باعث بی حسی یک یا هر دو بازو و احساس ضعف در بخشی از بازو یا دست می شود.

تشخیص آرتروز گردن

در صورتی که پزشک به آرتروز گردن مشکوک باشد؛ معمولاً برای تأیید تشخیص، یک تست اشعه ایکس از ستون فقرات گردن کفایت می کند. هنگامی که بیمار به یک متخصص طب فیزیکی مراجعه می کند، پزشک تاریخچه ی دقیق بیماری او را می پرسد و یک معاینه بالینی نیز انجام می دهد.

در برخی موارد، برای بررسی تأثیرات آرتروز روی ساختارهای که در اشعه ایکس نشان داده نمی شوند و همچنین برای مرتبط کردن این تغییرات و تأثیرات با علائم بیمار، تست هایی مانند ام آر آی نیز توصیه می شوند.

تغییرات ستون فقرات در آرتروز گردن

از تغییراتی که در بیماری آرتروز گردن می تواند در ستون فقرات ایجاد شود می توان به تغییراتی در ساختمان دیسک های بین مهره ای و برجسته شدن آن به درون کانال نخاعی و یا سوراخ های بین مهره ای ,ایجاد خارهای استخوانی در لبه مهره ها و به هم خوردن انحنای طبیعی و تغییر شکل آن ها اشاره کرد.این تغییرات ایجاد شده با توجه به محل تغییر می توانند موجب فشار بر روی ریشه های عصبی و نخاع شوند و باعث بروز علامت هایی در بیمار مبتلا به آرتروز گردن شوند.تعداد زیادی از مبتلایان به بیماری دیسک گردن و آرتروز گردن از درد شانه و درد کتف رنج می برند و در بسیاری از موارد زمان زیادی را با تشخیص های دیگر تحت درمان های گوناگون قرار گرفته اند

سن بروز آرتروز گردن

معمولا سن بروز آرتروز گردن پس از ۴۰ سالگی است و این در حالی است که در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی در فعالیت های روزانه، سن ابتلا به آرتروزگردن کاهش می یابد.

پیشگیری از آرتروز گردن

با رعایت موارد زیر میتوان زمان شروع آرتروز گردن را به تعویق انداخت یا به طور کلی از بروز آن جلوگیری کرد:

• کم کردن وزن

در اصول پیشگیری از آرتروز گردن از انجام ورزش های خاص برای مفصل گردن؛ طوری که وزن سر به طور متعادل بر روی مفصل گردن قرار گیرد. داشتن یک رژیم غذایی مناسب آرتروز گردن ؛ برحسب مصرف مواد غذایی گرم و پروتئین دار و همچنین مصرف مواد غذایی که آنتیاکسیدان (ویتامین و مواد معدنی) کافی برای بدن فراهم کنند. مصرف ماهی، میوههای تازه، شیر و ماست برای همه توصیه میشود.اطمینان حاصل کنید که مفصل گردن تحت فشار و کشش مداوم و مکرر قرار نداشته باشد؛ به این معنی که هنگامی که سر کار هستید، به طور مکرر به خود وقت استراحت بدهید و گاهی اوقات عضلات گردن را کمی کشش دهید.داروهایی وجود دارند که پوشش غضروف را تقویت می کنند؛ در صورتی که پزشک صلاح بداند می تواند آنها را برای شما تجویز کند. لازم به ذکر است که این داروها هیچ کمکی به بیماری های پیشرفته که در آنها هیچ غضروفی برای تقویت شدن وجود ندارد، نمی کنند.

درمان آرتروز گردن

کاهش درد و بازیابی عملکرد فرد، از اهداف اصلی درمان هستند. برخی روش های درمانی عبارتند از:

• داروها

برای کاهش درد و التهاب، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID ها) توصیه می شوند. هرگز نباید این داروها را بدون تجویز مصرف کرد.

• فیزیوتراپی و ورزش آرتروز گردن

فیزیوتراپی و ورزش های آرتروز گردن ، نقطه اتکاء اصلی درمان هستند. فیزیوتراپی روشی ایمن است و درد و التهاب را کاهش می دهد. ورزش کردن توانایی تحرک مفاصل را حفظ می کند.سودمندی ورزش های گردن برای بیماران مبتلا به آرتروز گردن، تأیید شده است. تمرینات ایزومتریک اغلب برای حفظ قدرت عضلات گردن مفید هستند. تمرینات کششی گردن و بالای کمر و همچنین فعالیت های هوازی سبک، نیز توصیه می شوند. بهترین حالت این است که برنامه های ورزشی توسط یک متخصص طب فیزیکی آغاز و مدیریت شوند.

• استفاده از بریس برای عدم تحرک گردن

عدم تحرک، حرکات گردن را محدود می کند و ازاینرو التهاب عصب ها را کاهش می دهد.بریس های نرم مخصوص گردن تنها برای طول روز توصیه می شوند؛ این بریس ها نمی توانند حرکت ستون فقرات گردن را به طور قابل توجه ی محدود کنند. آرتروزهای سخت و سفت تر مانند کولار فیلادلفیا (Philadelphia collar) و مینروا (Minerva) به طور قابل توجه ی حرکت ستون فقرات گردن را محدود می کنند.در هنگام استفاده از بریس ها و آتروزها، سطح تحمل و راحتی بیمار باید در نظر گرفته شود. استفاده از بالشت های گردنی در هنگام خوابیدن، ستون فقرات را بهتر هم تراز نگه میدارد و برای برخی از بیماران علائم بیماری را تسکین می دهد.

به طور کلی روش های منفعل، شامل اعمال گرما به بافت های ناحیه ی گردن می شود؛ اعمال گرما با استفاده از ابزارهای سطحی (مانند بستههای مرطوب و گرم) یا دستگاه های انتقال دهنده ی گرما به صورت عمیق (مانند اولتراسوند و دیاترمی)، انجام می شود.

تکنولوژی های دیگری که برای بهبود درد ناشی از آرتروز گردن مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از:

1. شاک ویو تراپی
2. لیزر تراپی
3. مگنت تراپی
4. اوزون تراپی
5. تزریق PRP برای تسکین درد و ترمیم ساییدگی و فرسودگی

• درمان دستی

درمان های دستی مانند ماساژ، تحرک دادن و دستکاری می توانند کمک بیشتری به تسکین درد ناشی از آرتروز گردن بکنند. تحرک دادن توسط یک متخصص طب فیزیکی انجام می شود؛ برای انجام این کار، فشار ملایمی در محدوده طبیعی حرکت یا کمی خارج از آن، اعمال می شود با این هدف که دامنه ی حرکتی مفصل افزایش یابد.ممکن است برای برخی بیماران، کشش دستی بهتر از کشش مکانیکی قابل تحمل باشد.

• کشش

کشش یا ترکشن یک گزینه درمانی محافظه کارانه است، نه یک روش کمکی که در کنار سایر روش های درمانی برای کنترل درد ناشی از آرتروز گردن مورد استفاده قرار میگیرد. این روش با استفاده از یک نیروی خارجی انجام می شود. نیرو به طور مستقیم بر روی ناحیه‎ی تحت فشار اعمال می شود؛ این نیرو با کمک وزنه و قرقره های که به صورت محکم به اطراف ناحیه ی تحت فشار بسته شده اند، تولید می شود.

• عمل جراحی

با عمل جراحی میتوان بخشی از یا کل دیسک آسیب دیدهای که عصب یا کانال نخاعی را تحت فشار قرار داده، برداشت. عمل جراحی در مواردی کاربرد دارد که روش های درمانی محافظه کارانه قادر به تسکین درد و علائم بیماری نباشد.

عوارض آرتروز گردن

آرتروز گردن و سفتی و خشکی عضلات آرتروز گردن و شانه سبب خشکی و سفتی عضو میشوند.در آرتروز گردن، شخص در چرخاندن سر و خم شدن مشکل پیدا میکند و یا حتی ممکن است در حرکات بازوها دچار محدودیت شود. اگر شخصی دچار آرتروز شانه باشد، ممکن است در فعالیتهای روزانه خود مثل پوشیدن لباس، شانه کردن موی سر و یا حمام کردن دچار مشکل شود. اگر این شخص تحت درمان آرتروز گردن قرار نگیرد، این خشکی و سفتی بدتر میشود و محدوده حرکت او به مرور زمان کاهش مییابد. آرتروز گردن و ضعف عضلات آرتروز گردن و شانه میتواند منجر به ضعف یا بی حسی یا احساس گزگز بازوها ، دستها و انگشتان شود. به دلیل تغییراتی که آرتروز ایجاد میکند، ممکن است اعصاب گردن تحت فشار باشند. اگر اعصاب تحت فشار باشند، پیام های عصبی به بازوها و دستها نمیرسند، در نتیجه ماهیچهها به طور مناسب منقبض نشده و فرد مبتلا، توانایی گرفتن اشیا را نخواهد داشت. در موارد شدید، ضعف عضلات و احساس گزگز تا پاها هم پیش میرود و فرد در راه رفتن و حفظ تعادل بدن و کنترل ادرار خود مشکل پیدا می کند و دچار تکرر ادرار می شود.

نسخه اصلی مطلب اسپوندیلوز یا آرتروز گردن چیست و چگونه درمان میشود؟ را در سایت دکتر علی فرخانی بخوانید.

---