کوچک برای سن باروری (SGA) بچه هایی هستند که وزن تولدشان زیر ۱۰ درصد وزن جامعه در آن سن باروری باشد.این بچه ها معمولاً ناشی از محدودیت رشد داخل رحمی (intrauterine growth restriction (IUGR)) بوده اند. این محدودیت شرایطی را نشان میدهد که در آن جنین توانایی رسیدن به اندازه بالقوه ژنتیکی را به دست نیاورد.
طبقه بندی دیگری نیز وجود دارد که بر اساس وزن تولد بدون توجه به سن باروری است. شیرخواران به گروههای وزن تولد پایین (زیر ۲۵۰۰ گرم)، وزن تولد خیلی پایین (زیر ۱۵۰۰ گرم)، وزن تولد به شدت پایین (زیر 1000 گرم) تقسیم میشوند. وزن تولد طبیعی ۲۵۰۰ تا ۴۲۰۰ گرم در نظر گرفته شده است.
شیوع وزن تولد پایین در جامعه ۸/۱ درصد در کشورهای توسعه یافته و ۶-۳۰ درصد در کشورهای در حال توسعه است. بیشتر این ناشی از وضعیت سلامتی مادر در دوران بارداری ناشی میشود. یک سوم بچه های با وزن تولد پایین کوچک برای سن باروری نیز هستند.
عوامل زمینه ساز
این عوامل شامل سه دسته عوامل مادر، عوامل جفتی و عوامل جنینی میشوند :
عوامل مادری عبارتند از: عوامل محیطی همچون سوءتغذیه، مصرف سیگار، الکل، مصرف بعضی داروها و بیماریهایی همچون بیماریهای قلبی، دیابت نوع یک، نارسایی تنفسی، لوپوس، سابقه قبلی محدودیت رشد داخل رحمی
عوامل جفتی شامل تمامی بیماریهایی هستند که ایجاد نارسایی جفتی میکنند، شامل فشار خون بارداری، فشار خون مزمن، نارسایی مزمن کلیوی، اختلالات مادرزادی جفت.
عوامل جنینی: سردسته این عوامل اختلالات و آنومالیهای جنینی به خصوص اختلالات کروموزومی همچون تریزومی (۱۸ و ۱۳) و تریپلوئدی است، همچنین عفونتهای داخل رحمی (TORCH) به خصوص سرخچه و سایتومگالوویروس عامل این مساله هستند.
از عوامل دیگر ایجاد کننده این وضعیت میتوان به چندقلویی، پرهاکلامپسی و حاملگی طول کشیده اشاره کرد.
انواع اختلالات رشد جنین
اختلال در رشد به دو صورت قرینه و ناقرینه ممکن است ایجاد شود.
اختلال رشد قرینه
که ناشی از بروز محدودیت رشد جنین از مراحل اولی بارداری است. همچنین محدودیت رشد فراگیر خوانده میشود. در این حالت دور سر چنین متناسب با بقیه (دور شکم) بدن جنین عقبماندگی رشد دارد. از علل ایجاد آن:
عفونتهای داخل رحمی
اختلالات کروموزومی
کم خونی
سوء مصرف مواد در مادر (همچون سیگار و الکل)
اختلال رشد ناقرینه
که ناشی از بروز محدودیت رشد جنین در مراحل انتهایی بارداری است. در این حالت دور سر کمتر (و یا هیچ) از بقیه بدن دچار اختلال رشد میشود. از علل ایجاد آن:
فشار خون بالای مزمن
سوءتغذیه