سرطان پوست یکی از شایع ترین سرطان ها در بسیاری از کشورهای جهان است و هر سال تعداد مبتلایان به آن بیشتر می شود.دو نوع اصلی سرطان پوست وجود دارد: ملانوم (یا ملانوم بدخیم) و سرطان غیر ملانوم.
سرطان پوست غیر ملانوم از کارسینوم سلول قاعده ای (basal cell carcinoma; BCC) و کارسینوم سلول سنگفرشی (squamous cell carcinoma; SCC) تشکیل می شود که به طور معمول رشد این سرطان ها آهسته است و در اثر تماس با نور آفتاب برای مدت چندین سال به وجود می آیند.
BCC نواحی باز بدن را مبتلا می کند و در ابتدا به صورت یک برآمدگی کوچک بدون درد صورتی / قهوه ای خاکستری دارای سطح صاف و رگ های خونی و حاشیه مومی یا صدف مانند است و سپس رشد می کند و دارای فرو رفتگی مرکزی وحاشیه های نامرتب می شود. SCCمعمولاً در صورت ایجاد می شود و در شروع به صورت منطقه ای ضخیم و پوسته پوسته است و سپس تبدیل به توده ای سخت، بدون درد و قرمز متمایل به قهوه ای، با حاشیه های نامنظم می شود. این توده به زخمی عود کننده تبدیل می شود که بهبود نمی یابد.
پوست ناحیه ملانوم، معمولاً رنگدانه دار(پیگمانته) یا رنگی است و این نوع سرطان پوست، خطرناک تر است. علت ایجاد ملانوم، تماس های مکرر و در دوره های کوتاه مدت با نور شدید آفتاب است و ملانوم در هر نقطه ای از بدن ممکن است ایجاد شود. ملانوم به صورت لکه یا خال تیره، نامنظم و دارای رشد سریع بر روی پوست سالم یا بر روی خالی که از قبل وجود داشته است و شکل اندازه رنگ آن تغییر یافته و لبه های نامنظمی پیدا کرده و دچار خونریزی، خارش، دلمه یا قرمزی شده ظاهر می شود.
عامل سرطان پوست تماس بیش از حد با پرتوهای زیان بخش فرابنفش (uv) آفتاب است.برنزه شدن با نور خورشید نشانه سلامتی نیست بلکه در واقع، علامت آسیب دیدگی پوست است. نتایج حاصل از حمام آفتاب، پیر شدن سریع تر از موعد پوست و افزایش خطر ایجاد سرطان پوست است.
کدام افراد مبتلا به سرطان پوست می شوند؟
همه افراد ممکن است دچار سرطان پوست شوند ولی افراد دارای پوست روشن، افرادی که پوستشان در اثر سوختگی در آفتاب قرمز رنگ شده، افرادی که بر روی پوست خود دارای خال هستند و افرادی که به مدت خیلی زیاد، بدون حفاظ در زیر نور آفتاب قرار دارند در معرض خطر بیشتری هستند. ملانوم بدخیم در خانم ها بیشتر از آقایان دیده می شود و یکی از شایع ترین سرطان ها در سنین 20 تا 35 سالگی است و افرادی را که در داخل اتاق کار می کنند بیش از افراد حاضر در خارج از اتاق مبتلا می سازد.
سرطان پوست غیر ملانوم در مردها بیش از خانم ها ایجاد می شود و در افراد مسن تر به ویژه افرادی که اکثر ساعات را در خارج از اتاق به سر می برند شایع تر است.
تماس بیش از حد با نور آفتاب و ابتلا به آفتاب سوختگی در دوران کودکی و نوجوانی می تواند در سنین بالاتر موجب سرطان پوست شود؛ بنابراین باید بسیار مراقب بود تا بچه ها دربرابرنور آفتاب محافظت شوند.
پیشگیری:
بهترین راه پیشگیری، اجتناب از حضور طولانی در زیر نور آفتاب است. آفتاب سوختگی، ممکن است حتی در هوای نیمه ابری یا در موارد پوشیده شدن آسمان با ابرهای نازک نیز ایجاد شود. شدت پرتوهای فرابنفش آفتاب در ساعات میانی روز و در بین ماه های فصل بهار تا پاییز بیشتر است. همچنین شدت این پرتوها با نزدیک شدن به خط استوا و ارتفاعات بالا افزایش می یابد.
در فاصله ساعات 11 صبح تا 3 بعد از ظهر به سایه پناه ببرید. از کلاه لبه پهن و عینک ضد آفتاب استفاده کنید. کرم یا لوسیون ضد آفتاب با SPF برابر با 15 یا بیشتر و سه ستاره را به طور منظم (هر 2 ساعت یک بار) به نواحی باز پوست بمالید. برای پیشگیری از تعریق بیش از حد، روزانه مقدار زیادی آب بنوشید.
از لامپ های آفتابی ((لامپ های فرابنفش )) و تخت حمام آفتاب (که بر روی آن، در زیر نور لامپ فرابنفشی یا نور آفتاب می خوابند) استفاده نکنید. همواره به پوست بدن خود نگاه کنید و ایجاد خال یا ضایعه جدید را مورد توجه قراردهید و یا بروز تغییرات جدید در خال های قبلی را به پزشک اطلاع دهید.
درمان
درمان برحسب نوع سرطان پوست عبارت است از برداشتن ضایعه به وسیله جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی یا درمان بیولوژیک، لیزر درمانی یا درمان فتودینامیک.
نکاتی در باره ملانوم:
ملانوم ممکن است حتی در کف پاها یا در زیر ناخن ها هم ایجاد شود. هنگامی که ملانوم به سایر قسمت های بدن انتشار یابد علایم مختلف شامل درد، خونریزی، کاهش وزن و سرفه یا استفراغ همراه با خون ممکن است ایجاد شوند. علایم زیر که ABCDE خال (در زبان انگلیسی) نامیده می شوند علایم خطر به شمار می آیند و احتمال تبدیل خال به ملانوم را بیان می کنند:
عدم تقارن (Asymmetry): یک نیمه از خال ظاهر متفاوتی با نیمه دیگر آن پیدا کرده است. حاشیه (Boreder): حاشیه خال به صورت نامنظم، دندانه دار و نامشخص در آمده است. رنگ (Color): رنگ خال تغییر یافته است ( یعنی آبی، سفید، قهوه ای، سیاه یا ترکیبی از این رنگ ها و سایه ها ایجاد شده است). قطر (Diameter): قطر خال افزایش یافته است (به ویژه اگر این افزایش بیشتر از 6/0 سانتی متر، یعنی بیش از قطر مداد پاک کن ته مداد باشد).
برجسته تر شدن (Elevation): ارتفاع (برجستگی) خال افزایش پیدا کرده است. عامل ارثی یا ژنتیک نیز در ایجاد ملانوم موثر است. علل ناشناخته و عفونت های ویروسی را هم در ایجاد ملانوم مورد بررسی قرار داده اند که نتایج قطعی نداشته است.
اثرات تزریق بوتاکس در لیفت شقیقه، ابرو و رفع افتادگی پلک
دکتر پارسا نوایی [ پوست ، مو و زیبایی ]
مزایای تشخیص پوکی استخوان با عکس رادیولوژی در منزلآقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]رابطه بین بیماریهای مقاربتی و تاثیر آنها بر سلامت باروری مرداندکتر عنایت الله ایزدی [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]
تزریق بوتاکس برای از بین بردن خطوط خرگوشی روی بینیدکتر پونه دورودی [ کوچینک سلامت و زیبایی ]
همه چیز در مورد عفونت قارچی ناخندکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]
درمان سرطان سینه به روش ایمونوتراپیدکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]
عمل برگشت وازکتومی چیست و چگونه انجام می شود؟دکتر مجید حقیقت [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]
روشهای از بین بردن و تخلیه چربی اضافه پلکدکتر فاطمه عندلیب [ متخصص پوست و مو ]
مزایای استفاده از انواع ژل روان کننده واژن در رابطه جنسیدکتر زهرا صابری [ متخصص زنان و زایمان ]
لیزر Co2 فرکشنال برای درمان منافذ باز پوستدکتر رضا رباطی [ متخصص پوست و مو ]
آیا استفاده از دهانشویه برای کودکان مناسب است؟دکتر نیلوفر فلاح [ متخصص دندانپزشکی کودکان ]
معجزه میکرونیدلینگ برای صورتدکتر مینا دادگر [ پوست ، مو و زیبایی ]
همه چیز درباره مزوتراپی؛ مزایا ، عوارض و قیمتدکتر اکبر مزروعی [ پوست ، مو و زیبایی ]
همه چیز در مورد عمل جراحی پروتز گونهدکتر شهریار لقمانی [ فوق تخصص جراحی پلاستیک ]
تزریق ژل به شقیقه؛ دانستنیهای ضروری قبل از تزریق فیلر شقیقهکلینیک بنیتا [ پوست ، مو و زیبایی ]
اهمیت فیزیوتراپی برای بیماران سکته مغزی در منزلآقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]
چگونه ماندگاری تزریق بوتاکس را افزایش دهیم؟دکتر اکبر مزروعی [ پوست ، مو و زیبایی ]
آسیب نخاعی و تاثیرات آن بر باروری مرداندکتر عنایت الله ایزدی [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]
عمل واژینوپلاستی با لیزر؛ مزایا، مراحل انجام و کاندیدای مناسبدکتر زهرا صابری [ متخصص زنان و زایمان ]
اوزون تراپی شانه یخ زده یا منجمد؛ مزایا، معایب و کاندیدای مناسبدکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]
مزایا و معایب تزریق نانوفت برای جای جوشدکتر پونه دورودی [ کوچینک سلامت و زیبایی ]
همه چیز درباره ارتودنسی شفاف (اینویزیلاین) برای نوجواناندکتر نیلوفر فلاح [ متخصص دندانپزشکی کودکان ]
جراحی بلفاروپلاستی پلک پایین؛ مزایا، ماندگاری و مراقبتهادکتر مینا دادگر [ پوست ، مو و زیبایی ]
