ملانوم خطرناک ترین نوع سرطان پوست است که می تواند در هر قسمتی از پوست بدن و یا اطراف خال های پوستی به وجود بیاید . ملانوم همچنین می تواند در چشم ها و به ندرت در داخل بدن مثلا بینی یا گلو تشکیل شود . این نوع سرطان در نتیجه تکثیر خارج از کنترل ملانوسیت ها ( سلول های رنگدانه ای پوست ) تشکیل می شود و درنتیجه به طور معمول به رنگ مشکی یا قهوه ای دیده می شود هر چند ممکن است رنگ های دیگری همچون قرمز یا سفید هم داشته باشد .

ملانوم می تواند به سرعت در بدن متاستاز کرده و تقریبا هر عضوی از بدن را گرفتار کند . ملانوم در صورت پیشرفت زیاد می تواند منجر به مرگ شود اما در صورتیکه در مراحل اولیه تشخیص داده شود معمولا با موفقیت درمان می شود . ملانوم نسبت به انواع دیگر سرطان های پوست مانند سرطان پوست سلول پایه و سنگفرشی، شیوع کمتری دارد اما خطرناک تر است چرا که در صورت عدم تشخیص و درمان به سایر بخش های بدن متاستاز می کند .

علت ایجاد ملانوم چیست ؟

مهم ترین دلیل ایجاد ملانوم نور خورشید است به گونه ای که در مناطقی با تابش شدید نور خورشید این بیماری شیوع بیشتری دارد . همچنین میزان شیوع این بیماری در افرادی که در بازه سنی ۱۸ - ۱۰ در معرض تابش شدید نور خورشید قرار می گیرند بیشتر است . البته ، نور خورشید تنها عامل ایجاد کننده ملانوم نیست و فاکتورهای دیگری همچون ژنتیک و نقائص ایمنی هم در بروز آن نقش دارند .

چگونه ملانوم را تشخیص بدهیم؟

برای تشخیص به موقع ملانوم و جلوگیری از پیشرفت و عواقب وخیم آن لازم است تمامی خال ها و نقاط تیره بدن ابتدا توسط خود فرد و در صورت نیاز توسط پرشک متخصص پوست بررسی شود . البته در برخی افراد مشاهده شده که ملانوم به صورت ناگهانی و بدون هیچ علائم اولیه بروز پیدا کرده است .

چه خال هایی مستعد سرطانی شدن هستند ؟

وجود خال یا نقاط تیره روی پوست بدن معمول است بیشتر این خال ها در طول زندگی فرد روند طبیعی تکامل خود را طی می کنند و مشکلی ایجاد نمی کنند یعنی به مرور زمان برجسته و کمرنگ می شوند . خال های طبیعی به شکل بیضی یا گرد هستند ، سطحشان صاف است و از عدس بزرگتر نیستند . اگر تغییرات غیر عادی در خال مشاهده شود حتما باید از نظر احتمال ایجاد ملانوم مورد بررسی قرار گیرد .

خال ها اکثرا در جوانی یا اوایل بزرگسالی به وجود می آیند. بعضی خال ها غیر معمول یا آتیپیک نامیده می شود این به آن معنا نیست که این خال ها سرطانی هستند بلکه به این معنا است که مستعد سرطانی شدن هستند . خال های غیر معمول اندازه بزرگتری نسبت به خال های معمولی دارند ، شکل نامنظمی دارند ، حاشیه های شکاف دار یا محو شونده دارند ، ممکن است مسطح یا برجسته بوده و یا صاف یا زبر باشد . این خال ها می توانند به رنگ های صورتی ، قرمز ، برنز و یا قهوه ای باشند .

در تشخیص خال مشکوک به ملانوم توجه به چهار نکته زیر مهم و ضروری است :

1. عدم قرینگی : قرینه نبودن دوطرف ضایعه نسبت به یکدیگر.
2. نامنظمی حاشیه ضایعه : حاشیه خال دندانه دار ، محو یا بریده بریده می باشد .
3. رنگ : رنگ غیر یکنواخت است و سایه روشنی از قهوه ای ، خاکستری و مشکی در آن وجود دارد .
4. اندازه : اندازه آن معمولا بزرگتر از ۶ میلی متر است اما در اندازه های کوچکتر هم احتمال بروز آن وجود دارد.

در صورت مشاهده هر گونه تغییر در در اندازه ، رنگ یا شکل خال یا به وجود آمدن خال جدید لازم است با پزشک متخصص پوست مشورت کنید .

آیا ملانوم قابل درمان است ؟

ملانوم در صورت تشخیص زود هنگام و با جراحی و برداشتن کامل ضایعه قابل درمان است . نکته مهم تشخیص زود هنگام ملانوم قبل از ضخیم شدن و پیشرفت و متاستاز آن به سمت بافت های دیگر است . معاینه پوست توسط خود فرد در تشخیص زود هنگام ملانوم اهمیت زیای دارد و افرادی که با توجه به نکات ذکر شده؛ ریسک بالایی برای ابتلا به ملانوم دارند ، لازم است سالانه توسط پزشک متخصص پوست مورد معاینه قرار گیرند .

نسخه اصلی مطلب آیا ملانوم قابل درمان است ؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---