دیابت یکی از بیماری های شایع است که از جنبه های مختلفی می تواند زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد اما شاید کمتر کسی به عوارض چشمی بیماری دیابت توجه داشته باشد. در صورتی که میزان قند خون بالا باشد ممکن است آسیب های جدی به بینایی بخورد. زمانی که افراد برنامه ی دارویی خود برای دیابت را تعویض می کنند ممکن است برای چند روز یا چند هفته دچار تغییر در وضعیت بینایی خود باشند و این مسئله می تواند نشانگر ارتباط بین دیابت و بینایی باشد.

در صورتی که میزان قند خون خون در طی یک دوره بالا بماند، ممکن است رگ های خونی شبكيه چشم آسیب ببینند. این نوع آسیب ها ممکن است در دوره ی پیش دیابت به وجود بیاید، یعنی دوره ای که قند خون بالا است اما نه آنقدری که آن را بعنوان دیابت گزارش کرد. نشت مواد از رگ های خونی آسیب دیده ممکن است منجر به تورم بافت شوند. ممکن است رگ های خونی جدید و ضعیفی شروع به ایجادشدن کنند. خود این رگ ها ممکن است به درون زجاجيه چشم خون ریزی کنند و منجر به ایجاد فشار بالا در درون چشم شوند که بسیار خطرناک است. مهم ترین عوارض دیابت که به چشم آسیب وارد می کنند شامل موارد زیر هستند:

رتینوپاتی دیابتیک:

رتینا یا شبکیه ی چشم به بافت داخلی و گسترده شده ای در خلف كره چشم گفته می شود. شبکیه می تواند نور را دریافت کرده و به پیام عصبی تبدیل کند. آسیب رگ های خونی ممکن است به شبکیه آسیب وارد کند و منجر به رتیوپاتی دیابتیک شود. در صورتی که بیماری دیابت تشدید شود ممکن است رگ های خونی مسدود شوند و در عین حال رگ های خونی جدیدی بر روی سطح شبکیه ایجاد شوند. رگ های خونی جدید ممکن است منجر به مشکلات شدید در بینایی شوند.

اِدم ماکولار دیابتیک:

ماکولا بخشی از شبکیه است که برای مطالعه، رانندگی، دیدن چهره ی افراد و ... به آن نیاز داریم. دیابت می تواند منجر به ورم در بخش ماکولا شده و ادم ماکولار را ایجاد کند. با گذشت زمان ادم ماکولار ممکن است منجر شود تا شفافیت بینایی فرد کاهش بابد و در نهایت منجر به کاهش دید جزئی تا نابینایی شود. معمولا ادم ماکولار در افرادی ایجاد می شود که سابقه ی علائم رتینوپاتی دیابتیک را دارند.

گلوکوم:

گلوکوم به دسته ای از بیماری های مرتبط با چشم گفته می شود که با افزايش فشار چشم می توانند منجر به آسیب اعصاب بینایی شوند. عصب بینایی به دسته ای از نورون ها گفته می شود که چشم را به مغز متصل و مرتبط می کند. دیابت احتمال ایجاد گلوکوم را دو برابر می کند و در صورتی که این بیماری درمان نشود در نهایت ممکن است به کاهش بینایی یا نابینایی منجر شود. گلوم انواعی دارد و هر کدام نیز علائم ویژه ی خود را دارند.

آب مروارید:

عدسی های چشم ساختارهای شفافی هستند و برای ایجاد تصویر شفاف لازم است تا ساختار شفاف خود را حفظ کنند. عدسی های چشم با افزایش سن بصورت طبیعى تار می شوند و مشکلاتی همچون پیرچشمی را در چشم ایجاد می کنند. در افراد دیابتی تارشدن ساختار عدسی که بعنوان آب مروارید شناخته می شود در سنین پایین تر از افراد غیر دیابتی رخ می دهد. احتمالا دلیل ایجاد آب مروارید این است که سطح گلوکز بالای خون می تواند منجر شود تا مواد زائد در عدسی تجمع یابند و آب مروارید ایجاد شود.

آزمایش و بررسی چشم در افراد دیابتی

بررسی های سالانه و کامل چشم می تواند منجر شود تا مشکل ایجادشده یا در حال ایجاد در چشم زودتر تشخیص داده شده و روند درمان آن سریع تر شروع شود که خود این مسئله منجر به افزایش اثر روش درمانی می شود. در صورتی که فرد احتمال یا برنامه ریزی برای حاملگی دارد بهتر است آزمایش های مرتبط با چشم انجام گیرند تا از ایجاد مشکلات آتی جلوگیری شود.

چه زمانی بهتر است به پزشک مراجعه کنیم؟

هر گاه یک یا چند مورد از علائم زیر در فرد دیابتی وجود داشته باشد بهتر است به پزشک مراجعه نماید:

• وجود نقاط سیاه غیرطبیعی در میدان دید
• مشاهده ی درخشش نور غیرطبیعی
• وجود نقاط کور بینایی غیرطبیعی
• کاهش دید
• تاری دید
• در چشم
• کاهش دید رنگی و کاهش کیفیت مشاهده ی رنگ ها
• تغییر مداوم وضعیت بینایی مثلا وضعیت بینایی در دو روز پشت سر هم با هم فرق کند

بنابراین لازم است تا افرادی که به دیابت یا قند خون بالا مبتلا هستند بصورت مداوم فرایند بررسی وضعیت بینایی خود را پیگیری کنند. تشخیص به موقع آسیب ها می تواند روند درمانی را بهبود بخشد و از آسیب های جدی مانند نابینایی دائمی جلوگیری کند.

نسخه اصلی مطلب اگر مبتلا به بیماری دیابت هستید بیشتر مراقب چشم هایتان باشید را در سایت دکتر بهرام اشراقی بخوانید.

---