یکی از عواملی که روی زیبایی صورت تأثیر می گذارد، سلامت پوست است. پوست خوب و شفاف نه تنها نشان دهنده سلامت جسمی و درونی بدن است، بلکه می تواند از لحاظ روانی نیز روی اعتماد به نفس افراد اثر بگذارد. پوست بزرگ ترین اندام بدن انسان است که به عنوان نوعی پوشش خارجی برای محافظت از اندام های درونی در برابر عوامل بیرونی، ایجاد شده است. روی پوست ما منافذ زیادی وجود دارد که اگر به وسیله چربی، باکتری یا سلول های مرده مسدود شود، جوش یا آکنه به وجود می آید.آکنه ها انواعی مختلفی دارند که متناسب با ظاهر، مدت زمان بهبودی و شدتی که دارند طبقه بندی می شوند. آکنه کیستیک از مهم ترین و شایع ترین انواع جوش به شمار می روند.آکنه کیستیک نوعی جوش است که به صورت برآمدگی های قرمز، بزرگ، دردناک و به شکل کیستی نرم و آبکی زیر پوست دیده می شود. مدت زمان بهبود آنها در مقایسه با دیگر انواع آکنه، طولانی تر است. علاوه بر این، ممکن است موجب درد و خارش پوست نیز شوند. جوش کیستی معمولاً روی صورت، بازوها، پشت گوش، گردن، قفسه سینه، شانه ها و کمر ایجاد می شود. زنان، مردان و کودکان می توانند به آن مبتلا شوند؛ اما این جوش ها بیشتر در نوجوانان و جوانان مشاهده می شود و عمق بیشتری نسبت به باقی انواع جوش دارد.

علل جوش کیستی یا آکنه کیستیک

آکنه زمانی ایجاد می شود که منافذ روی پوست مسدود شوند؛ بنابراین ممکن است زمانی که روغن طبیعی تولید شده در پوست منافذ را مسدود می کند، جوش چرکی ایجاد شود. هنگامی که این منافذ مسدود می شوند، التهاب و تورم ایجاد می شود. گاهی اوقات، باکتری ها می توانند در منافذ مسدود شده تجمع یافته و آکنه ایجاد کنند. فاکتورهای مختلفی وجود دارند که می توانند در ایجاد جوش کیستی نقش داشته باشند، از جمله:

• نوسانات هورمونی، مانند نوسانات ناشی از بلوغ، بارداری یا یائسگی
• شرایط پزشکی که بر هورمون ها تأثیر می گذارد، مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• داروهایی مانند پیشگیری از بارداری خوراکی، استروئیدها یا لیتیوم
• میکروبیوم پوست، زیرا برخی از گونه های باکتری می توانند باعث التهاب شوند و با آکنه مرتبط هستند.
• استرس، زیرا باعث آزاد شدن آندروژن ها (هورمون هایی که منجربه ایجاد آکنه می شوند) می شود
• ژنتیک که ممکن است برخی افراد را بیشتر از دیگران درمعرض ابتلابه آکنه قرار دهد.

علائم جوش کیستی یا آکنه کیستیک

جوش کیستی اغلب شبیه دمل های پوستی به نظر می رسند. سایر خصوصیات جوش کیستی عبارتند از:

• کیست پر چرک بزرگ
• برجستگی بزرگ سفید
• قرمزی
• لمس حساس یا دردناک
• جوش کیستی شاید بیشتر بر روی چهره فرد قابل تشخیص باشد؛ اما در سینه، کمر، گردن، پشت و بازوها نیز رایج است. جوش کیستی حتی ممکن است روی سر، شانه ها و پشت گوش ها ایجاد شود.

تشخیص جوش کیستی یا آکنه کیستیک

پزشک یا متخصص پوست به آسانی می تواند در حین معاینه دیداری التهاب قابل توجه جوش ها را مشاهده کرده و نوع جوش را تشخیص دهد. همچنین، با مراجعه به متخصص پوست می توان از عدم ابتلا به بیماری های دارای علائم مشابه به این اختلال کسب اطمینان کرد. در صورت ابتلا به جوش کیستی و عدم پاسخگویی به درمان اولیه امکان دارد انجام آزمایش های تشخیصی بیشتری مورد نیاز باشد. در این موارد، پزشک یک آزمایش کشت از ضایعه انجام داده تا ابتلای فرد به مشکلات مشابه مانند فولیکولیت یا روزاسه را تشخیص دهد.

عوارض جوش کیستی یا آکنه کیستیک

عدم درمان مناسب جوشهای کیستیک می تواند عواقب نامطلوبی داشته باشد که این موارد از عوارض ظاهری تا مشکلات سلامت روانی را شامل شوند، بنابراین، درمان هر چه زودتر این اختلال پوستی جهت پیشگیری از آسیب ها و اثرات بلند مدت ضروری است.

اسکار جوش

اسکار یا جای جوش یکی از آزار دهنده ترین جنبه های جوش کیستی می باشد. اسکار های شدید ناشی از جوش را می توان به صورت نشانه هایی عمیق یا برآمده بر روی سطح پوست افراد مبتلا مشاهده کرد. گاهی اوقات درمان جای جوش کیستیک ممکن است بسیار سخت باشد.

هیپرپیگمانتاسیون (لکه های پوستی)

پس از التیام یافتن جوش امکان دارد لکه هایی قرمز یا تیره رنگ روی پوست بر جای بمانند که به آن هیپرپیگمانتاسیون می گویند. ممکن است این موارد با جای جوش اشتباه گرفته شوند؛ اما این لکه ها اسکار نبوده و در نتیجه رنگدانه ای شدن پوست به وجود می آید که در پزشکی تحت عنوان ماکول شناخته می شوند.

عواقب روانی

جوش ها علاوه بر اثرات بلند مدت جسمانی می توانند با مشکلات سلامت روانی همچون افسردگی و اضطراب نیز ارتباط داشته باشند. همزمان با افزایش اهمیت تصویر ذهنی فرد از بدن خود در سال های نوجوانی، آشکار بودن ضایعات و اسکار جوش ها می تواند به کاهش اعتماد به نفس فرد منجر شود.

درمان جوش کیستی یا آکنه کیستیک

داروهای بدون نیاز به نسخه که برای درمان آکنه خفیف استفاده می شوند، معمولاً تأثیر چندانی بر آکنه کیستیک ندارند. متخصص پوست احتمالاً یک یا چند داروی زیر را تجویز خواهد کرد:

• آنتی بیوتیک های خوراکی که به کاهش التهاب و کنترل باکتری ها کمک می کند؛ اما گاهی آنتی بیوتیک ها بر آکنه تأثیر نمی گذارند یا ممکن است پس از چند سال به خوبی تأثیرگذار نباشند.
• قرص های پیشگیری از بارداری به برخی زنان کمک می کند تا هورمون هایشان منظم شوند.
• کرم ها، لوسیون ها یا ژل های تجویزی حاوی رتینوئید (نوعی ویتامین آ.) به از بین بردن انسداد منافذ و فعالیت آنتی بیوتیک ها کمک می کند.
• ایزوترتینوئین (قبلاً با نام آکوتان شناخته می شد؛ اما امروزه تحت برندهای کلاراویس، سوترت، میوریزان، آمنستیم و آبسوریکا در دسترس است) به همه عوامل بروز آکنه حمله می کند. دوز پیشنهادی اکثر این داروها روزانه یک یا دو قرص به مدت 5 ماه است. در اکثر افراد این داروها اثر می کنند و پوست کاملاً و پاکسازی می شود؛ اما اگر باز هم دچار آکنه کیستیک شدید می توانید درمان را تکرار کنید. زنان هنگام مصرف این دارو نباید باردار شوند.
• اسپیرونولاکتون دارویی است که به تخلیه آب زائد کمک می کند اما برای درمان آکنه کیستیک در زنان هم مفید است.

درمان جوش با لیزر و درم ابریژن

درمان های فیزیکال مثل تخلیه کومدون، پیلینگ شیمیایی، میکرودرم ابریژن ، نور درمانی و لیزر می توانند به تنهایی یا به همراه روش های متداول درمان جوش صورت و بدن در موارد خاص مورد استفاده قرار گیرند. همچنین می توان از لیزر، ساب سیژن و درم ابریژن جهت برطرف کردن اسکار آکنه در موارد انتخابی کمک گرفت. در اکثر بیمارانی که از روش های فیزیکی برای درمان جوش صورت و بدن استفاده می کنند نتایج درمانی سریع تر و رضایت بخش تر است.

پیشگیری از جوش کیستی یا آکنه کیستیک

در اینجا به چند نکته برای مراقبت از پوست افراد دارای آکنه یا مستعد به آن در برابر بروز جوش اشاره شده است:

• صورت خود را بیش از دو بار در روز با آب گرم و شوینده مخصوص آکنه نشویید.
• جوش ها را دستکاری نکنید و از تخلیه جوش زیرپوستی اجتناب کنید؛ زیرا ممکن است عفونت را بیشتر کرده و باعث انسداد، تورم و قرمزی شود.
• خود درمانی نکنید و برای از بین بردن جوش برای همیشه، از همان ابتدا به پزشک مراجعه کنید.
• هنگام صحبت تلفن را از صورت دور خود نگه دارید.
• دست های خود را قبل از استفاده از لوسیون، کرم یا لوازم آرایشی حتماً بشویید.
• اگر دارای جوش روی باسن، جوش سر یا جوش روی پشت و شانه ها هستید، از پوشیدن لباس های تنگ خودداری کنید.
• از محصولات آرایشی بدون چربی و برای پوست حساس استفاده کنید و قبل از خواب حتماً آرایش خود را پاک کنید.
• قبل از استفاده از کرم اصلاح، پوست و ریش خود را با آب گرم و صابون بشویید.
• از قرار گرفتن زیاد در معرض آفتاب خودداری کنید؛ زیرا این امر باعث تولید سبوم بیشتر در پوست می شود.
• از اضطراب و استرس خودداری کنید؛ زیرا می تواند باعث افزایش تولید کورتیزول و آدرنالین شود که باعث تشدید آکنه می شوند.

نسخه اصلی مطلب جوش کیستی چیست؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---