شیرین بیان Licorice
شیرین بیان از دیرباز برای درمان انواع سرفه ها و نیز به عنوان یک داروی مسکن در پوست مورد استفاده بوده است. مردم از آن برای درمان اسپاسم و تورم، برونشیت، روماتیسم و ورم مفاصل نیز سود می جویند. می توانید از آن به عنوان ملین نیز استفاده کنید. بسیاری از پزشکان فرآورده های تهیه شده از ریشة این گیاه را برای درمان زخم گوارشی و التهاب معده مزمن تجویز می کنند (گاستریت مزمن). برخی دیگر ریشه این گیاه را برای نارسایی اولیه فوق کلیه تجویز می کنند.
معرفی گیاه
شیرین بیان اسپانیایی (Glycyrrhiza glabra) به صورت خودرو در برخی از نقاط اروپا و آسیا
می روید. شیرین بیان نوعی گیاه بادوام است که طول آن به 3 تا 7 پا می رسد و سیستم ریشه ای پرشاخ و برگی دارد. ریشه های آن مشتمل بر بخشهای مستقیم چوب چین و چروک دار و الیافی بلند و سیلندری شکل است و به طور افقی در زیرزمین رشد می کند.
ریشه های این گیاه در بیرون از زمین به رنگ قهوه ای و در زیر خاک به رنگ زرد است.
گلی سیریزین" (Glycyrrhizin) به عنوان ماده ای فعال در ریشه شیرین بیان پنجاه برابر از شکر شیرینتر است. این ماده حاوی ترکیبی به نام "اسید گلی سیریزیک" مخلوط با نمکهای پتاسیم و کلسیم است. گلی سیریزین و اسید گلی سیریزیک برای درمان زخم های گوارشی مفید است. شیرین بیان همیشه باید با احتیاط مصرف گردد چون مادة گلی سیریزین و اسید گلی سیریزیک موجود در آن می توانند به غدد فوق کلیه آسیب رسانند.
عصاره های ریشة شیرین بیان عفونتهای استاف و استرپ را از بین می برد و در قبال ویروسهایی نظیر HIV، هپاتیت A و هرپس ها مقاومت می کند. ریشه این گیاه خمیر عامل عفونتهای کاندیدا را از بین می برد. تحقیقات علمی نشان می دهد که شیرین بیان عاری از گلی سیریزین تورم را کاهش می دهد و به اندازة برخی از داروهای تجویزی برای درمان زخم های گاستریت مؤثر است.
عصاره شیرین بیان هنوز در شمال آمریکا در دسترس نیست ولی در بخشهایی از جهان خصوصاً در مصر استفاده می شود. مکانیسم عمل آن شبیه کوچیک اسید است. ماده اصلی هیدروفوبیک آن که در اثر گرفتن عصاره شیرین بیان بدست می آید، گلابریدین است که بر روی پوست موثر است. مطالعات انجام نشده بر اثر مهار کننده گلابریدین بر روی ملانوژنز (تولید ملانین) و التهاب است که باعث مهار فعالیت آنزیم تیروز نیاز در ملانوسیتها می شود ولی بر سنتز DNA هیچ اثری ندارد.
بی خطرترین عامل روشن کننده رنگدانه که دارای کمترین ملانوم است عصاره شیرین بیان است که در ترکیبات زیبایی به عنوان شفاف کننده پوست به کار می رود و می تواند در ترکیبات کرمهای آرایشی صورت یا مرطوب کننده ها به کار رود. بعلاوه عصاره شیرین بیان از لحاظ تئوری به عنوان یک مشتق ضد التهاب موضعی مطرح است که در کاهش قرمزی پوست و تیرگی پس از التهاب کاربرد دارد.
ماده فعال شناخته شده به عنوان sioliguirition , ligurition گلیکوزیدهای دارای فلاونویید هستند. Ligurition با پراکنده کردن ملانین روشن شدن پوست می شود. به طور تیپیک در پوست با دوز gr1 در روز برای 4 هفته استفاده می شود تا اثر بالینی ظاهر شود. اگر چه این عصاره گران است ولی با غلظت مورد استفاده در محصولات زیبایی قیمت متوسطی دارد.