سیستم لنفاوی از غدد و عروق لنفاوی تشکیل شده است که با دریافت مایعات از بافت ها، آن را به عنوان لنف در سرتاسر بدن حمل می کند و به جریان خون برمی گرداند. غدد لنفاوی به صورت مجزا و در یک زنجیره، در امتداد عروق لنفاوی در نواحی مختلف بدن مانند گردن، زیربغل، شکم و کشاله ران قرارگرفته اند.. این بافت شامل ماکروفاژها، مجموعه ای از لنفوسیت های B، لنفوسیت های T و سلول های کشنده طبیعی است. لنفوم، سرطان لنفوسیت ها است. لنفوسیت ها نوع خاصی از گلبول های سفید خون (WBC) هستند که از یک یا چند غده لنفاوی منشأ می گیرند. این سلول ها به کمک جریان خون و سیستم لنفاوی، در سراسر بدن در گردش اند. هنگامی که سلول های لنفوسیت پوست آسیب می بینند و به طور غیرقابل کنترلی رشد می کنند، سرطان می تواند ایجاد شود. لنفوم های پوستی معمولاً به صورت یک بثورات قابل مشاهده یا به صورت رشد روی پوست ظاهر می شوند. اكثر بيماران تنها علائم پوستي را تجربه مي كنند و در حدود 10 درصد از آنها نشانه های حاد بيماري را از خود بروز مي دهند. روش درمانی به شرایط خاص بیمار از جمله میزان پیشروی لنفوم بستگی دارد.
لنفوم های جلدی سرطان های سلول های خونی به نام لنفوسیت ها هستند که به لایه های پوست شما می روند و در آنها زندگی می کنند. اگرچه این سلول ها در پوست شما زندگی می کنند و روی پوست شما تأثیر می گذارند، لنفوم های پوستی نوعی سرطان پوست نیستند، بنابراین باید متفاوت از سرطان پوست درمان شوند.
پزشک شما به دقت پوست شما را معاینه می کند برای بررسی علائمی که ممکن است بیماری شما را تشخیص بدهد، مانند تورم غدد لنفاوی.
پزشک شما بخش کوچکی از ضایعه پوستی شما را برای بررسی سلول های لنفوم برمی دارد.
نمونه ای از مغز استخوان شما ممکن است برای جستجوی سلول های لنفوم آزمایش شود.
بررسی نمونه ای از خون شما برای جستجوی سلول های لنفوم.
اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) و اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) ممکن است به پزشک شما در ارزیابی وضعیت شما کمک کند.
علائم لنفوم پوست به لنفوم سلول T یا B بستگی دارد.
دو نوع اصلی لنفوسیت وجود دارد که لنفوسیت های سلول B و سلول T نامیده می شوند. هر دو پتانسیل سرطانی شدن را دارند، با این حال، لنفوم های پوستی سلول T شایع تر از لنفوم پوستی سلول B هستند.
نوع نادری از سرطان پوست غیر ملانوما است که از گلبول های سفید خون شروع می شود و به پوست حمله میکند. در واقع این بیماری به لنفوم های خارج گرهی یا خارج از غده لنفاوی اطلاق میشود. رشد این لنفوم ها بسیار کند میباشد و روی پوست به صورت راش، توده یا ندول مایل به رنگ قرمز میباشد.
وجود توده روی پوست یکی از مهمترین علائم این نوع از بیماری میباشد. توده ها اغلب به صورت نواحی کوچک، برجسته و توپر روی پوست ظاهر می شوند که شبیه جوش های کوچک هستند. اینها پاپول نامیده می شوند و ممکن است به نواحی ضخیم و مسطح تبدیل شوند. همچنین میتوانند توده های بزرگتر به رنگ قرمز تیره یا ارغوانی باشند و ندول یا تومور نامیده می شوند. گاهی اوقات این توده ها شکسته و زخمی می شوند و ممکن است عفونی شوند. علائم دیگر این بیماری عبارتند از:
اگر در یک یا چند ناحیه لنفوم پوستی دارید، جراحی یکی از راه های درمان شما میباشد که البته پزشک ممکن است درمان های اضافی را نیز توصیه کند.
پرتودرمانی از پرتوهای انرژی قدرتمند مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. پرتودرمانی می تواند به تنهایی برای درمان لنفوم پوستی استفاده شود، یا ممکن است بعد از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده استفاده شود.
یک نوع از درمان با استفاده از مواد دارویی میباشد که موجب از بین رفتن سلول های سرطانی میشود و یکی از قدرتمند ترین روش های درمان لنفوم سلول B پوستی است. داروهای شیمی درمانی را می توان از طریق پوست به داخل تومور برای درمان لنفوم پوستی تزریق کرد. برای لنفوم های پوستی پیشرفته تر، ممکن است شیمی درمانی به صورت تزریق داخل ورید انجام شود. اگر لنفوم پوستی شما تهاجمی یا پیشرفته باشد، شیمی درمانی ممکن است یک گزینه باشد.
آزمایش ها و روش های مورداستفاده برای تشخیص لنفوم پوستی سلول B شامل موارد زیر است:
مربوط به زمانی میباشد که لنفوم در یک یا چند ناحیه نزدیک به هم ظاهر میشود.
به زمانی اطلاق میشود که که لنفوم در قسمت های دور از هم در بدن بیمار دیده میشود. به عبارتی شامل مواردی میشود که سرطان به قسمت های دیگر بدن متاستاز کند یا گسترش یابد و دیگر نواحی بدن را درگیر کند.
این بیماری، بیماران مسن را تحت تأثیر قرار می دهد و میانگین سن آنها در زمان تشخیص 60 سال است.
نفوم سلول T پوستی یا لنفوم سلول تی پوستی (CTCL) نوعی سرطان نادر است که در گلبول های سفید خون به نام سلول های T (لنفوسیت های T) شروع می شود. این سلول ها به طور معمول به سیستم ایمنی بدن که در برابر میکروب مقابله می کند، کمک می کنند. در لنفوم سلول T پوستی، سلول های T دچار ناهنجاری هایی می شوند که منجر به حمله آنها به پوست می شود.
علائم و نشانه های لنفوم سلول T پوستی عبارتند از:
روش های درمانی بسیاری برای مبتلایان به لنفوم سلول T پوستی وجود دارد؛ اما اینکه کدام روش درمانی برای فرد مبتلا بهتر است به عوامل متعددی بستگی خواهد داشت. به عنوان مثال انتخاب شیوه درمان به میزان پیشروی و میزان درگیری بدن فرد به واسطه این سرطان بستگی خواهد داشت. البته شیوه درمانی انتخابی برای بیماران مبتلا در اکثریت موارد، ترکیبی بوده و برای درمان فرد مبتلا باید از چندین شیوه درمانی به صورت همزمان استفاده کرد.
گزینه های درمانی میتواند شامل موارد زیر باشد:
اقداماتی وجود دارد که با استفاده از آنها میتوان به تسکین علائم این سرطان مانند خارش کمک کرده و خطر عفونت را تا حد قبال توجهی کاهش دهد. پزشک ممکن است برای کنترل خارش و مدیریت خطر عفونت توصیه ها و درمان های خاصی را پیشنهاد کند که بهتر است حتماً از آنها پیروی کنید. علاوه بر آنها از موارد زیر نیز کمک بگیرید:
لنفوم سلول T جلدی در مردان شایع تر از زنان است ودر بیماران مسن تر شایع تر است؛ اما کودکان را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. میانگین سن تشخیص 55 سالگی است و عوامل ژنتیکی ممکن است در ایجاد برخی از انواع لنفوم سلول T پوست دخیل باشند.
پس از تشخیص لنفوم غیر هوچکین، آزمایش هایی انجام می شود تا مشخص شود سلول های سرطانی در سیستم لنفاوی یا سایر قسمت های بدن گسترش یافته اند یا خیر. فرآیندی که برای کشف نوع سرطان و گسترش سلول های سرطانی در سیستم لنفاوی یا سایر قسمت های بدن استفاده می شود مرحله بندی نامیده می شود. مراحل بر اساس میزان پوست آسیب دیده و وجود سلول های لنفوم غیر طبیعی در جریان خون تعیین می شود. لنفوم های پوستی سلول T با استفاده از سیستمی به نام TNM مرحله بندی می شوند. TNM مخفف:
حدود 50 درصد بیماران لنفوم با همان درمان اولیه و شیمی درمانی بهبود پیدا می کنند و بیماری بر نمی گردد .
ممکن است بیماران قبل از شروع هر درمانی برای بررسی عملکرد اندام ها تحت تعدادی آزمایش پایه قرار گیرند. این آزمایش ها اغلب در طول درمان و پس از اتمام درمان تکرار می شوند تا ارزیابی شود که آیا درمان بر عملکرد اندام ها تأثیر گذاشته است یا خیر. این مراقبت ها عبارتند از:
اگر روند درمان خوب پیش برود پزشک حتماً جلسات معاینه های پس از درمان 3 تا 6 ماهه را برای بررسی بیشتر سلامت جسمانی بیمار تجویز خواهد کرد. از جمله موارد زیر:
به طور متوسط بین یک تا سه هفته ممکن است زمان ببرد تا تمام نمونه برداری ها و آزمایشات به طور کامل انجام شود.
خوشبختانه امروز روش های درمانی مختلفی برای درمان سرطان غدد لنفاوی وجود دارد. موفقیت در درمان این سرطان تا حدود زیادی به میزان پیشرفت آن و همچنین نوع لنفوم بستگی دارد. هدف از درمان سرطان غدد لنفاوی، کاهش یا از بین بردن سلول های سرطانی و کوچک کردن اندازه تومور است که باعث بهبود علائم بیماری می شود. درمان های موجود برای لنفوم عبارت اند از:
برخی از اشکال لنفوم رشد بسیار کندی دارند. ممکن است شما با مشورت پزشک، تصمیم بگیرید برای درمان لنفوم خود تا زمانی که علائم آن در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد می کنند صبر کنید. تا آن زمان، به صورت منظم آزمایش هایی انجام می دهید که وضعیت سلامتی شما را بررسی می کنند.
شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول های سرطانی که رشد بسیار سریعی دارند، استفاده می کند. داروهای شیمی درمانی ممکن است به شکل خوراکی یا تزریقی تجویز شوند.
پرتودرمانی از پرتوهای پرقدرت و پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن و حذف سلول های سرطانی موجود در غدد لنفاوی استفاده می کند.
در پیوند مغز استخوان که به عنوان پیوند سلول های بنیادی نیز شناخته می شود، از دوزهای بالای شیمی درمانی و پرتودرمانی برای سرکوب مغز استخوان استفاده می شود. سپس سلول های بنیادی مغز استخوان سالم از بدن خودتان یا از یک اهداکننده به خون شما تزریق می شوند. این سلول ها پس از تزریق به استخوان ها رفته و مغز استخوان را بازسازی می کنند.
داروهای ایمونوتراپی به کمک سیستم ایمنی بدن، سلول های سرطانی موجود در غدد لنفاوی را می کشند. یک درمان تخصصی به نام گیرنده آنتی ژن کایمریک سطح لنفوسیت های T، سلول های T بدن شما را که با میکروب مبارزه می کنند می گیرد، آنها را برای مبارزه با سرطان غدد لنفاوی مهندسی کرده و دوباره به بدن تزریق می کند.
به طور کلی چیزی تحت عنوان درمان قطعی سرطان لنفوم وجود ندارد. همان طور که می دانید سلول های سرطانی ممکن است امروز به درمان جواب دهند؛ اما پس از مدتی دوباره برگردند. به این ترتیب نمی توان گفت که درمان قطعی برای سرطان لنفوم وجود دارد. روش های درمانی موجود به کاهش و حذف سلول های سرطانی و کاهش اندازه تومور غدد لنفاوی کمک می کنند و در نتیجه باعث بهبود علائم در افراد مبتلا می شوند.
لنفوم در مواردی که متاستاز می دهد و بخش های زیادی از بدن را درگیر می کند و سرعت رشد و تقسیم سلول های سرطانی بسیار زیاد است، نمی توان آن را متوقف کرد و معمولاً باعث مرگ می شود.
نسخه اصلی مطلب لنفوم پوستی چیست؛ انواع علائم و درمان را در سایت دکتر جمال الدین حسن زاده بخوانید.