جای جوش اثری است که بعد از آسیب پوستی یا آکنه بر روی پوست باقی می ماند. جوش هنگامی به وجود می آید که غدد چربی متصل به فولیکول مو، در زمان بلوغ به دلیل تغییرات هورمونی تحریک می شوند. سبوم (غدد میکروسکوپی) ماده ای طبیعی است که پوست را چرب نگه می دارد و از آن محافظت می کند. در دوران بلوغ تولید آن افزایش می یابد و ترشحات آن همراه مو به سطح پوست می رسد. در دوران بزرگسالی نیز به دلایل متعددی از جمله تغذیه نامناسب، افزایش وزن، بیماری کبدی و تعرق، ممکن است روی سطح پوست، جوش ایجاد شود. جوش، یکدستی بافت پوست را بر هم می زند و حالتی مانند زخم روی پوست ایجاد می کند. اگر این زخم به درستی درمان نشود ممکن است باکتری های موجود در آن به طور کامل از بین نروند و دوباره جوش بزنید. راه هایی برای از بین بردن سریع و دائمی جای جوش وجود دارد. این روش ها فقط در کلینیک و توسط پزشک قابل انجام است.

انواع جای جوش و آکنه

اسکارها یا اثرات به جا مانده از جوش و آکنه به دو دسته ی کلی تقسیم می شوند:

• اسکارهای آتروفیک یا جای جوش فرورفته: در این حالت، بافت پوستی تحلیل می رود.
• اسکارهای هایپرتروفیک یا جای جوش برآمده: در این حالت، بافت پوست اضافه می آید.

۴ نوع جای جوش داریم که در این دو دسته بندی بالا جای می گیرند، شامل:

1. اسکار قندیلی یا آیس پیک (Ice Pick Scars)
2. اسکار واگنی یا مربعی (boxcar)
3. اسکار گرد یا چرخشی (rolling)
4. زخم های گوشتی یا اسکارهای کلوئیدی

به جز موارد بالا، جای جوش ممکن است به شکل یک زخم یا اسکار واقعی نباشد. در این حالت در محل جوشی که خوب شده، لکه های تیره یا هایپرپیگمنتیشن می بینیم. این لکه ها در افراد دچار آکنه بسیار شایع هستند و نام تخصصی شان «هایپرپیگمنتیشن بعد از التهاب» است. لکه های تیره مسطح هستند و رنگشان می تواند صورتی، قرمز، بنفش، قهوه ای یا سیاه باشد که بستگی به رنگ پوست دارد.

روشهای درمان جای جوش

لایه بردارهای شیمیایی

لایه بردار شیمیایی یک اسید قوی است که از آن برای برداشتن لایه فوقانی پوست و محو کردن جای جوش ها استفاده می شود. برخی لایه بردارهای شیمیایی ملایم را می توان در خانه نیز استفاده کرد. با این حال، پزشک می تواند محلول های قوی تری را تجویز کند که نتایج بهتری نیز به ارمغان می آورند. لایه بردارهای شیمیایی انواع بسیار مختلفی داشته و افراد باید برای انتخاب بهترین نوع با پزشک خود مشورت کنند. با اینکه این داروها بر همه انواع اسکارها مؤثر هستند؛ اما بیشتر برای اسکارهای عمیق استفاده می شوند.

مزوتراپی

مزوتراپی یک درمان همه کاره با حداقل تهاجم است که نتایج بسیار خوبی به همراه دارد. مزوتراپی به درمان تعدادی از عارضه ها کمک کند. این روش می تواند رنگدانه های پوستی و اسکار آکنه را به طور مؤثر درمان کرده و در عین حال پوستی سفت بر جای بگذارد.

نانوفت

نانوفت روشی است که در آن با تکنیک های خاص دیواره ی سلول های چربی را باز می کنند و سپس فاکتورهای رشد و غنی که در درون سلول های چربی می باشد را جدا می نمایند. این فاکتورهای آزاد شده خاصیت جوانسازی بسیار بالایی دارند. از کاربردهای نافوفت درمان اسکار آکنه است که در زیر اسکارها تزریق می شود.

لیزر

دستگاه لیزر، نوری با طول موجی مشخص را متناسب با هدفی که پزشک دارد، به پوست می تاباند. یکی از مهم ترین کاربردهای لیزردرمانی، برطرف کردن جای جوش و اسکار روی پوست بدن است. برای این منظور، دستگاه های لیزر متعددی مثل دایود، لیزر دی اکسیدکربن، لیزر Erbium YAG و لیزر فرکشنال استفاده می شود. این دستگاه ها معمولاً به ۲ صورت تخریبی یا غیرتخریبی شناخته می شوند. کار این دستگاه ها ترمیم و بازسازی بافت آسیب دیده پوست است. با دستگاه لیزر تخریبی که برای درمان اسکارهای آکنه بسیار مفید هستند، می توان بافت سطحی پوست را تخریب کرد تا با تحریک کلاژن و سلول های پوستی، پوست بازسازی شود. دوره نقاهت این نوع لیزر نسبت به لیزر غیرتخریبی طولانی تر است. در دستگاه لیزر غیرتخریبی، چون شدت اشعه و میزان نفوذ آن در پوست کمتر است، صرفاً روی تحریک کلاژن برای بازسازی پوست متمرکز است. کلاژن نوعی پروتئین در بدن انسان است که باعث استحکام و افزایش حالت کشسانی پوست می شود. همچنین در بازسازی پوست و ساخت سلول های جدید نیز مؤثر است.

لیزر فرکشنال

لیزر فرکشنال کاربردهای زیادی دارد و از لیزرهای غیرتخریبی به شمار می رود. از این روش برای درمان جای جوش و اسکارهای آکنه استفاده می شود و با تحریک کلاژن پوست، به بازسازی بافت آسیب دیده کمک می کند. علاوه بر این، برای درمان چین وچروک ، لکه های تیره پوست که ناشی از آکنه های پوستی، نور خورشید یا کهولت سن هستند، استفاده می شود. استفاده از لیزر فرکشنال از بروز جوش یا آکنه هم پیشگیری می کند و چون منجر به تولید کلاژن بیشتری در پوست می شود، میزان استحکام پوست را نیز افزایش می دهد.

لیزر IPL

لیزر IPL یا گرمادرمانی، با استفاده از گرمای تولید شده به وسیله نور لیزر که در طول موج های مختلف تولید می شود، می تواند در درمان جای جوش مؤثر باشد. از این روش برای درمان اسکار های آکنه، لکه های تیره و آفتاب سوختگی استفاده می کنند. از طرفی لکه های قرمز نیز با این روش به خوبی درمان می شوند.

میکرونیدلینگ

دستگاه میکرونیدلینگ از سوزن هاي كوچكي تشكيل شده اند كه به آرامي پوست را سوراخ و زخم هاي كوچكي ايجاد مي كنند (عمق اين سوراخ ها معمولاً 5/0 تا 1 ميلي متر مي باشد). اين زخم ها تقریباً غيرقابل ديدن هستند؛ اما پوست آنها را تشخيص مي دهد و احساس نياز به التيام، باعث توليد كلاژن بيشتري مي شود. اين افزايش توليد كلاژن به صاف تر شدن جای جوش و همچنين خطوط نازك و چين و چروك ها كمك مي كند.

سابسیژن

سابسیژن روشی به نسبت جدید است که در درمان های جوانسازی، آکنه، انواع اسکار و ضایعات آبله مرغان استفاده می شود. امروزه روش جدیدی از سابسیژن به وسیله کانولا توسط پزشکان متبحر انجام می شود که امتیاز آن نسبت به روش قدیمی این است که مدت زمان بهبود کوتاه تر شده و نیاز به مراقبت توسط بیمار را کم می کند، به طوریکه فرد بلافاصله می تواند به کارهای روزمره خود بازگردد.

پی آر پی

پی آر پی (PRP) یا همان پلاسمای غنی شده از پلاکت که در ایران به پلاکت درمانی نیز مشهور است، یکی از روش های درمانی طبیعی و نوین می باشد. برای درمان جای جوش و آکنه توسط این روش، با استفاده از غلیظ کردن پلاکت های خون و تزریق آن به سطح پوست صورت، سلول های بنیادی تحریک و کلاژن سازی افزایش می یابد. با افزایش سطح کلاژن سازی در پوست، به مرور زمان پوست جدید تولید شده و جای جوش و آکنه از بین خواهد رفت. برای شروع درمان جای جوش و آکنه با پی آر پی (PRP) ابتدا چند سی سی خون از مراجعه کننده گرفته شده و در دستگاه سانتریفیوژ قرار می گیرد. پس از گذشت مدت زمان مشخص، پلاکت های خون جدا شده و آماده تزریق می گردد. سپس پزشک با استفاده از سوزن های مخصوص تزریق پی آر پی، مقدار مشخصی از محلول آماده شده را به سطح پوست صورت مراجعه کننده تزریق می کند. برای کمتر حس شدن درد تزریق، ممکن است پزشک از بیحسی موضعی برای بیمار استفاده کند.

میکرودرم

رفع جای جوش با میکرودرم یا (microdermabrasion) روشی غیر تهاجمی، بدون نیاز به عمل جراحی و بدون درد و مطمئن و مؤثر برای پاک سازی و جوانسازی پوست است. میکرودرم، با از بین بردن سلول های مرده ی سطح پوست، موجب تحریک و افزایش تولید کلاژن و در نتیجه جوان شدن پوست می شود. بسیاری از افراد تنها پس از یک جلسه درمان، پیشرفت قابل توجهی را در بافت، رنگ و توناژ پوست خود مشاهده می کنند. میکرودرم پوست بیش از هر چیز برای بهبود جای جوش، علائم آبله و آثار تصادف و بیماری مورد استفاده قرار می گیرد. فرورفتگی های ناشی از جوش ها و جای آکنه با میکرودرم ابریژن قابل رفع است.

مراقبت های پس از درمان جای جوش

پس از درمان، پزشک با شما در خصوص نکات مرتبط با مراقبت از پوست صحبت خواهد کرد. این مراحل به نوع روش درمانی انجام شده و نیازهای خاص شما بستگی دارد. با این حال برخی از نکات کلیدی که شما باید از آنها پیروی کنید به شرح زیر می باشد:

• تا چند روز پس از درمان از استفاده از محصولاتی که حاوی رتینوئید، گلیکولیک اسید و ویتامین سی هستند خودداری کنید. در عوض از محصولات مناسب و توصیه شده توسط پزشک استفاده کنید تا به ترمیم پوست خود کمک نمایید.
• از پوست خود در برابر نور آفتاب محافظت کنید. پزشک از شما می خواهد که تا یک بازه زمانی خاص که معمولاً ۴۸ ساعت طول می کشد از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب خودداری کنید. در صورتی که مجبور هستید بیرون بروید باید به شدت از پوست خود در برابر پرتوهای خطرناک خورشید محافظت کنید. هر روز از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و به کمک لباس و کلاه مناسب بدن خود را بپوشاند تا حد امکان در سایه قرار بگیرید.
• صورت خود را به آرامی تمیز کنید و از استفاده از اسکراب یا محصولات مشابه خودداری نمایید و اجازه دهید پوست شما به طور طبیعی به ترمیم خود بپردازد.
• از استفاده از لوازم آرایش در ناحیه ای که درمان شده است خودداری کنید؛ زیرا پوست شما پس از درمان باید توانایی ترمیم خود را داشته باشد. پزشک به شما می گوید که چه موقع مجاز به استفاده از لوازم آرایش هستید.

هزینه درمان جای جوش

هزینه درمان جای جوش بسته به نوع آسیب دیدگی پوست ، روش درمان، تعداد جلسات مورد نیاز و کلینیکی که به آن مراجعه میکنید متفاوت است.

نسخه اصلی مطلب آیا جای جوش از بین می رود؟ را در سایت دکتر لادن ناظمی بخوانید.

---