ناهنجاری آکانتوزیس نیگریکانس نوعی بیماری پوستی است که موجب تیرگی یا ضخیم شدن یک یا چند ناحیه از پوست می شود. اغلب پوست های مبتلا به چنین بیماری حالت مخملی پیدا می کنند. باوجود این که این ناهنجاری یک بیماری مسری نیست؛ ولی می تواند هشدار دهنده یک شرایط پزشکی باشد که به مراقبت نیاز دارد. تغییرات پوستی معمولاً آهسته گسترش پیدا می کند.

گاهی اوقات، این علائم می توانند از بدو تولد بر روی پوست فرد وجود داشته باشند؛ اما معمولاً زمان شروع پیدایش این عوارض پوستی در کودکی یا بزرگسالی خواهد بود. متأسفانه درمان مشخصی برای این عارضه پوستی وجود ندارد؛ اما می توان با از بین بردن عوامل و بیماری های زمینه ای علائم این بیماری را کاهش داده و تا حد زیادی رنگ پوست را به حالت قبل برگرداند.

اگر این ناهنجاری پوستی به یک باره مشاهده شود باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد؛ چراکه می تواند نشانه یک مشکل سلامتی جدی نظیر پیش دیابت و یا حتی سرطان باشد.

افراد در معرض خطر ابتلا به آکانتوز نیگریکانس

آکانتوز نیگریکانس در مردان و زنان دیده می شود. این بیماری در افرادی که اضافه وزن دارند، مشکلات هورمونی دارند، پوست تیره تری دارند و دیابت یا شرایط پیش دیابتی دارند مانند سطح انسولین بالاتری دارند، شایع تر است.
فراوانی آکانتوز نیگریکانس ( تیرگی پوست ) در بین گروه های قومی متفاوت است و زمینه ژنتیک در بروز این بیماری مؤثر است.

علت ابتلا به بیماری آکانتوز نیگریکانس

آکانتوز نیگریکانس می تواند با مشکلات زیر مرتبط باشد:

• مقاومت به انسولین: اغلب افرادی که به آکانتوز نیگریکانس مبتلا هستند دچار مقاومت به انسولین می شوند. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس ترشح می شود و به بدن امکان پردازش قند را می دهد. مقاومت به انسولین در نهایت می تواند به دیابت نوع دو تبدیل شود.
• اختلالات هورمونی: آکانتوز نیگریکانس اغلب در افرادی رخ می دهد که به اختلالاتی مانند کیست های تخمدانی، مشکلات تیروئیدی و یا مشکلاتی در غدد آدرنال دچارند.
• برخی داروها و مکمل ها: دوز بالایی از نیاسین، قرص های کنترل بارداری، پردنیزون و سایر کورتیکواستروئیدها می تواند سبب آکانتوز نیگریکانس شود.
• سرطان: آکانتوز نیگریکانس در افراد مبتلا به لنفوما اتفاق می افتد. همچنین زمانی که تومورهای سرطانی در ارگان داخلی مانند شکم، کولون و یا کبد در حال رشد باشد نیز ایجاد می شود.

علائم آکانتوز نیگریکانس

این وضعیت پوستی باعث ایجاد علائم و نشانه هایی می شود که به راحتی قابل شناسایی می باشند. با وجود این اختلال در بدن، شما متوجه تغییرات زیر بر روی پوست خواهید شد:

• بخش های از پوست دارای رنگ قهوه ای یا سیاه می شود.
• احساس می کنید که پوستتان مخملی و ضخیم تر شده است.
• پوست دارای پلاک می شود.
• خارش پوستی داشته و گاهی نیز ممکن است بوی بد بدهد.

عوامل خطرساز آکانتوز نیگریکانس

عوامل خطرساز مرتبط با این اختلال پوستی عبارتند از:

1. چاقی احتمال ابتلا به دیابت و مقاومت به انسولین در افرادی که دارای اضافه وزن هستند، بیشتر است. تحقیقات نشان می دهد که 74 درصد از افراد چاق ممکن است دچار این شرایط باشند. بهتر است بدانید که آکانتوز نیگریکانس مرتبط با چاقی معمولا در زنان بیشتر است.
2. قومیت طبق اعلام آکادمی پوست آمریکا، این اختلال در افرادی با قومیت آفریقایی، اسپانیایی، کارائیب و نسل بومی آمریکایی رواج بیشتری دارد.
3. ژنتیک افرادی که در اعضای خانواده خود شاهد این اختلال می باشند، احتمال ابتلای آنها بیشتر است.
4. اختلال هورمونی افراد دارای اختلالات هورمونی، بیشتر از سایرین آکانتوز نیگریکانس را دریافت می کنند.
5. مصرف برخی از داروها یا مکمل ها مصرف برخی داروها مانند قرص های ضد بارداری و استروئیدها، خطر ابتلا به این اختلال پوستی را افزایش خواهند داد.

نواحی ایجاد آکانتوزیس نیگریکانس

آکانتوزیس نیگریکانس نوعی اختلال نسبتاً شایع در رنگدانه های پوستی است. مهمترین علائم این بیماری تیرگی، ضخیم شدن و مخملی شدن بافت پوست است. نواحی آسیب دیده پوست ممکن است دچار خارش شده یا بوی تندی بدهند. این ضایعات ممکن است در چین های پوستی یا نواحی دیگر نظیر:

• زیر بغل ها
• ناحیه کشاله ران ها (خصوصاً چین و چروک های این ناحیه)
• پشت گردن
• آرنج ها
• زانوها
• بند انگشتان
• لب ها
• کف دست ها
• کف پاها
• ناف
• سینه زنان
• صورت
• اندام تناسلی زنان

درمان بیماری آکانتوزیس نگریکانس

مراقبت های پزشکی

از طریق هیچ روشی نمی توان تیره و ضخیم شدن پوستی را به طور قطعی درمان نمود. هدف از درمان، بهبود بیماری نهفته است. درمان ضایعات پوستی ناشی از این بیماری بیشتر به دلایل زیبایی انجام می شوند. اصلاح میزان انسولین زیاد خون اغلب به کاهش ضایعات هیپرکراتوتیک ( ضخیم شدن پوست) کمک می کند. اگر تیرگی و ضخیم شدن پوست با چاقی و اضافه وزن مرتبط باشد، کاهش وزن ممکن است التهاب پوستی را برطرف نماید. به عنوان مثال، قطع عوامل تحریک کننده نظیر داروها اغلب منجربه بهبودی می گردد.

به عنوان مثال، مصرف داروی آسیپی موکس به جای اسید نیکوتینیک با اصلاح میزان چربی بدن موجب بهبود بیماری آکانتوزیس نیگریکانس می شود. در بیماران مبتلا به دیابت لیپیدوستروفیک و آکانتوزیس نیگریکانس پیشرفته مصرف روغن ماهی بسیار مفید است حتی اگر مصرف نیاسین همچنان ادامه یابد.

1. داروهای موضعی: از داروهای موضعی مؤثر در درمان برخی از موارد تیرگی و ضخیم شدن پوست می توان به: کراتولیتیک (به عنوان مثال تریتینوئین موضعی۰٫۰۵%، کرم آمونیوم لاکتات ۱۲% یا ترکیبی از ۲) و کرم رنگ زدایی سه گانه (تریتینوئین ۰٫۰۵%، هیدروکوئینون ۴%، فلوسینولون استوناید۰۱%) و مصرف کرم ضد آفتاب اشاره نمود. داروهای کلسیپوتریول، پودوفیلین، اوره، آداپالن و اسید سالیسیلیک نتایج متغییری دارند.
2. داروهای خوراکی: برخی از داروهای خوراکی مؤثر شامل: اترتینات، ایزوترتینوئین، متفورمین و روغن ماهی خوراکی هستند. طبق مطالعات انجام شده، یک بیمار مبتلا به مقاومت به انسولین بعد از ۶ ماه مصرف داروی اکتروتاید شاهد بهبود پایدار در بیماری خود خواهد بود.
3. داروهای ضدبارداری خوراکی: بیماران مبتلا به هیپرآندروژنیسم، مقاومت به انسولین و بیماری آکانتوزیس نیگریکانس (سندروم HAIR-AN) ممکن است با داروهای جلوگیری از بارداری و متفورمین درمان شوند.
4. لیزردرمانی: درم ابریژن و لیزر درمانی الکساندریت با شدت بالا موجب کاهش بیشتر ضایعات پوستی و در برخی موارد بهبود درازمدت می گردد.
5. جراحی: حذف تومور از طریق جراحی گام اصلی در درمان آکانتوزیس نیگریکانس بدخیم است. گزارشات حاکی از آن است که بعد از تخلیه تومور بدخیم اولیه، بیمار شاهد بهبودی خود خواهد بود.
6. سپروهپتادین: در مواردی که تیرگی پوست و ضخیم شدن آن بدخیم است داروی سپروهپتادین مصرف می شود. این دارو تأثیرات تومور را مهار می کند.

درمان های زیبایی

اگر نگران زیبایی ناحیه آسیب دیده پوست خود هستید باید خاطر نشان کرد که امروزه درمان های زیبایی متعددی برای این عارضه پوستی وجود دارد. نکاتی که پزشکان به بیماران مبتلا به بیماری آکانتوزیس ارائه می دهند عبارتند از:

1. روشن کردن پوست: کرم، پماد و ژل های تجویزی
2. کاهش ضخامت پوست: لیزر درمانی
3. کاهش بوی بد و ناراحتی: استعمال آنتی بیوتیک روی پوست و استفاده از صابون های آنتی باکتری
4. روشن کردن پوست: رتینوئید (به شکل کرم یا قرص)

نسخه اصلی مطلب بیماری پوستی آکانتوزیس نیگریکانس را در سایت کلینیک پوست صدف بخوانید.

---