بارداری دو قلو هنگامی رخ می دهد که تخمک بارور می شود و در همان هنگام به دو نیم تقسیم می شود. اگر متخصص به بارداری دو قلو شک داشته باشد برای ارزیابی های بیشتر، سونوگرافی حاملگی را تجویز می کند. سونوگرافی بارداری دو قلو در سه ماه اول بارداری برای مادر توصیه می شود. پس از تشخیص بارداری دو قلویی و چند قلویی پزشک قادر به این است که همسان و یا غیر همسان بودن جنین را مشخص کند. در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا جهت ایجاد تصاویری دقیق از اندام های داخلی (شکم و حفره ی لگن، همچنین مشخص شدن وضعیت رشد جنین و جفت) استفاده می شود . همچنین در دوران بارداری، سونوگرافی به دلایل گوناگون و در زمان های مختلف انجام می شود، بنابراین یکی از الزامات مراقبت های انجام شده در دوران بارداری انجام سونوگرافی است. در این مطلب به بررسی انواع سونوگرافی های لازم در بارداری دوقلویی خواهیم پرداخت.

علائم بارداری دوقلویی

• خستگی مفرط: ممکن است خانم باردار در ابتدای بارداری خود خستگی و درد شدیدی را احساس نماید که می تواند از علائم بارداری دوقلو باشد.
• استفراغ و حالت تهوع فراوان: افزایش دفعات استفراغ مخصوصاً در صبح که همراه با مشکلات گوارشی، نفخ و افزایش فشار خون باشد می تواند از علائم بارداری چند قلو باشد.
• افزایش وزن: افزایش وزن و برآمدگی شکم غیر طبیعی نسبت به سایر زنان باردار.
• افزایش شدید ضربان قلب: ضربان قلب زن باردار به شدت افزایش یافته و باعث ایجاد خستگی سریع هنگام انجام فعالیت می شود.
• زایمان زودرس: علائم درد زایمان، زودتر از موعد ظاهر می شود.

علل انجام سونوگرافی های بارداری

متخصصین، عموماً سونوگرافی را بین هفته های ششم تا نهم بارداری تجویز می کنند تا بتوانند به وسیله آن تاریخ بارداری را تعیین کنند. البته دلایل دیگری نیز وجود دارد که به کمک سونوگرافی می توان به پاسخ خیلی از سؤال ها در مورد جنین دست یافت. در زیر چند دلیل انجام سونوگرافی ذکر می شود:

سقط شدن جنین

• در برخی خانم ها در ماه های اول، خونریزی واژینال اتفاق می افتد که این ممکن است باعث سقط جنین شود. برای روشن شدن این قضیه، متخصص، سونوگرافی را تجویز میکند. در افرادی که چرخه آنها ۲۸ روزه باشد ضربان قلب جنین تا هفته ششم بارداری کاملاً تشخیص داده می شود. اگر ضربان قلب جنین بعد از هفته هفتم نیز شنیده شود، احتمال موفقیت آمیز بودن بارداری تا ۹۷% بیشتر خواهد شد.

بارداری خارج از رحم (اکتوپیک)

• اگر رحمی خونریزی داشته باشد می تواند دلیل بر بارداری خارج از رحم (اکتوپیک) نیز باشد. در این نوع بارداری متخصص سعی دارد متوجه شود که جنین در کجا قرار گرفته است. در این نوع بارداری جنین وجود ندارد و جفت به صورت غیر طبیعی است و در سونوگرافی شکلی مانند خوشه انگور دیده می شود.

نا معین بودن سن بارداری

• اگر مادر از آخرین تاریخ پریودی یا مدت زمان چرخه خود اطلاع نداشته باشد، پزشک در هفته های ششم یا هفتم می تواند تعیین سن جنین با سونوگرافی را انجام دهد. سن احتمالی جنین به وسیله عکس سونوگرافی توسط پزشک متخصص قابل تشخیص است؛ چراکه اغلب جنین ها در هفته های اول بارداری مشابه یکدیگر هستند.

بارداری چند قلویی

• اگر از روش های باروری استفاده شده باشد یا اندازه گیری های مادر، بزرگ باشد، احتمال دو قلو یا چند قلویی وجود دارد که تعداد جنین ها نیز با سونوگرافی قابل تشخیص است.

سونوگرافی های ضروری دوران بارداری دوقلویی

برای اطمینان از کاشت صحیح تخمک بارور شده بر دیواره داخلی رحم و تشکیل جفت جنین نیاز به سونوگرافی است. سایر دلایل انجام سونوگرافی در دوران بارداری عبارتند از:

سه ماهه اول:

• تأیید بارداری
• تأیید ضربان قلب
• اندازه گیری طول قد نشسته جنین (crl) یا سن بارداری
• تأیید بارداری مولار (پوچ) یا خارج از رحم
• ارزیابی بارداری غیرطبیعی

سه ماهه دوم:

• تشخیص ناهنجاری های جنین
• هفته ۱۳ تا ۱۴ برای تشخیص سندرم داون
• هفته ۱۸ تا ۲۰ برای تشخیص ناهنجاری های مادرزادی
• ناهنجاری های ساختاری
• بررسی دوقلو بودن
• بررسی سن و رشد جنین
• بررسی مرگ داخل رحمی
• تشخیص هیدرآمنیوس (افزایش مایع دور جنین) یا الیگوهیدرآمنیوس (کاهش سطح مایع آمنیوتیک )
• ارزیابی سلامت جنین

سه ماهه سوم:

• تشخیص محل قرار گرفتن جفت
• تأیید مرگ داخل رحم
• مشاهده نحوه قرار گرفتن جنین داخل رحم
• مشاهده حرکات جنین
• تشخیص ناهنجاری های رحم و لگن مادر

نسخه اصلی مطلب انواع سونوگرافی های لازم در بارداری دوقلویی را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---