سیاتیک چیست و چه علائمی دارد؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سیاتیک به دردی اطلاق می شود که در طول مسیر عصب سیاتیک منتشر می شود. مسیر عصب سیاتیک از قسمت پایین کمر از میان باسن و رانهای شما منشعب می شود و درهر دو پا پایین می رود.اما به طور معمول، درد سیاتیک تنها یک طرف بدن شما را تحت تاثیر قرار می دهد.سیاتیک بیشتر زمانی رخ می دهد که فتق دیسک ، یا تنگی کانال نخاعی بخشی ازریشه این عصب را فشرده می کند. این باعث التهاب، درد و اغلب کمی بی حسی در پای آسیب دیده می شود. اگرچه درد سیاتیک می تواند شدید باشد، اما بیشتر موارد با درمان های غیر جراحی در عرض چند هفته برطرف می شود. افرادی که درد شدید سیاتیک دارند که با ضعف قابل توجه پا یا تغییرات روده یا مثانه همراه است، ممکن است کاندید عمل جراحی باشند.

علائم سیاتیک

• دردی که از پایین ستون فقرات به باسن و پایین ساق پای شما منتشر می شود، مشخصه سیاتیک است. شما ممکن است این درد را تقریباً در هر نقطه از مسیر این عصب احساس کنید، اما به احتمال زیاد مسیری را از کمر تا باسن و پشت ران و ساق پا احساس خواهید کرد.
• احساس درد می تواند بسیار متفاوت باشد، از یک درد خفیف تا یک احساس سوزش یا درد طاقت فرسا. گاهی اوقات این عارضه ممکن است مانند یک شوک الکتریکی احساس شود. این درد هنگام سرفه یا عطسه می تواند بدتر شود و نشستن طولانی مدت می تواند علائم را تشدید کند. این عارضه معمولاً فقط یک طرف بدن شما تحت تأثیر قرار می دهد.
• برخی از افراد نیز دچار بی حسی، گزگز یا ضعف عضلانی در پای خود می شوند. افراد ممکن است در یک قسمت از پا دچار درد و در قسمت دیگر دچار بی حسی شوند.

علل ابتلا به سیاتیک

سیاتیک زمانی رخ می دهد که عصب سیاتیک تحت فشار قرار می گیرد که معمولاً به دلیل عواملی مانند فتق دیسک ، تنگی کانال نخاعی، تخریب مهره ها در ستون فقرات و عواملی از این قبیل میباشد. همچنین، به ندرت عصب می تواند توسط یک تومور فشرده شود یا در اثر بیماری مانند دیابت آسیب ببیند.

ریسک فاکتورهای ابتلا به درد سیاتیک

عوامل ایجاد سیاتیک عبارتند از:

1. سن: تغییرات مرتبط با افزایش سن در ستون فقرات، مانند فتق دیسک و تنگی کانال نخاعی، شایع ترین علل سیاتیک هستند.
2. چاقی: وزن اضافی بدن با افزایش فشار بر ستون فقرات می تواند باعث تغییرات ستون فقرات و در نتیجه سیاتیک شود.
3. شغل: شغلی که شما را ملزم به چرخاندن کمر، حمل بارهای سنگین یا رانندگی طولانی مدت با وسیله نقلیه می کند، ممکن است در بروز سیاتیک نقش داشته باشد.
4. نشستن طولانی مدت: افرادی که برای مدت طولانی می نشینند یا سبک زندگی کم تحرکی دارند بیشتر از افراد فعال در معرض ابتلا به سیاتیک هستند.
5. دیابت: این عارضه خطر آسیبهای عصبی را افزایش می دهد.

عوارض ابتلا به سیاتیک

اگرچه اکثر افراد به طور کامل از سیاتیک بهبود می یابند، اما سیاتیک به طور بالقوه می تواند باعث آسیب دائمی عصبی شود. اگر اقدامات اولیه نتوانست علائم شما را کاهش دهد یا اگر درد شما بیش از یک هفته طول کشید یا شدیدتر شد یا هر یک از علایم زیر را داشتید به پزشک خود مراجعه کنید.

1. درد شدید و ناگهانی در ناحیه کمر یا ساق پا
2. بی حسی و ضعف عضلانی در پای آسیب دیده
3. درد به دنبال یک آسیب شدید، مانند یک تصادف رانندگی ایجاد می شود
4. مشکل در کنترل روده یا مثانه

جلوگیری از ابتلا به سیاتیک

نمی توان از سیاتیک به طور قطعی جلوگیری کرد و این عارضه ممکن است مجددا عود کند. اما موارد زیر می تواند در محافظت از کمر شما نقش اساسی داشته باشند:

• تمرین منظم: برای قوی نگه داشتن ستون فقرات خود ، توجه ویژه ای به عضلات مرکزی بدن یعنی ماهیچه های شکم و کمر داشته باشید و ورزشهای منظمی جهت تقویت این عضلات انجام دهید.
• استفاده از صندلی مناسب: صندلی ای را انتخاب کنید که پشتی خوب، تکیه گاه دست و پایه های چرخان داشته باشد. برای حفظ انحنای طبیعی ستون فقرات، یک بالشتک در پشت صندلی خود قرار دهید. زانوها و باسن خود را در یک سطح نگه دارید.
• رعایت ارگونومی: اگر برای مدت طولانی می ایستید، هر از گاهی یک پا را روی یک چهارپایه استراحت دهید. وقتی چیز سنگینی بلند می کنید، مستقیم به بالا وپایین حرکت کنید و همزمان حرکات چرخشی انجام ندهید. پشت خود را صاف نگه دارید و فقط از زانو خم شوید. بار را نزدیک بدن خود نگه دارید.

تشخیص سیاتیک

معاینه بالینی :

در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است قدرت و رفلکس عضلات شما را بررسی کند. به عنوان مثال، ممکن است از شما بخواهد که روی انگشتان پا یا پاشنه راه بروید، یا در حالی که به پشت دراز کشیده اید، پاهای خود را یکی یکی بلند کنید. درد ناشی از سیاتیک معمولا در طول این فعالیت ها بدتر می شود.

همچنین پزشک ممکن است جهت تشخیص بیماری سوالات زیر را از شما بپرسد:

• آیا در پاهای خود بی حسی یا ضعف دارید؟
• آیا فعالیت های خاص درد شما را بهتر یا بدتر می کند؟
• درد شما چقدر محدود کننده فعالیتهای روزانه تان است؟
• آیا کارهای بدنی سنگین انجام می دهید؟
• آیا به طور منظم ورزش می کنید؟ اگر بله، چه نوع فعالیت هایی؟
• چه درمان ها یی را امتحان کرده اید؟ چه چیزی کمک کننده بوده است؟

تست های تصویربرداری:

• عکسبرداری با اشعه ایکس
• MRI
• سی تی اسکن.
• نوار عصب عضله (EMG): این تست تکانه های الکتریکی تولید شده توسط اعصاب و پاسخ عضلات به این تحریکهای عصبی را اندازه گیری می کند. این آزمایش می تواند فشردگی عصب ناشی از فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی را تایید کند.

درمان سیاتیک

• داروها: انواع داروهایی که ممکن است برای درد سیاتیک تجویز شوند عبارتند از:ضد التهاب ها، شل کننده های عضلانی، مخدرها ،داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای ،داروهای ضد تشنج
• استراحت :استراحت برای یک روز یا چند ممکن است علایم را کمی تسکین دهد، اما عدم تحرک طولانی مدت نیزعلائم و نشانه های شما را بدتر می کند.
• کمپرس سرد: در ابتدای شروع درد چند بار در روز به مدت 20 دقیقه بسته سردی روی ناحیه دردناک قرار دهید.
• کمپرس گرم: پس از دو تا سه روز، روی نواحی درد باقی مانده کمپرس گرم قرار دهید. از کیسه های داغ، لامپ حرارتی یا پد گرمایشی استفاده کنید. اگر همچنان درد دارید، بسته های گرم و سرد را به طور متناوب استفاده کنید.
• ورزش: تمرینات کششی برای کمر ممکن است به کاهش فشار بر روی ریشه عصبی کمک کند. سعی کنید کشش را حداقل 30 ثانیه حفظ کنید و از تکان خوردن، پرش یا چرخش در طول کشش خودداری کنید.
• فیزیوتراپی
• طب سوزنی
• بلوک عصبی : در برخی موارد، پزشک ممکن است تزریق یک داروی کورتیکواستروئید را در ناحیه اطراف ریشه عصبی درگیر توصیه کند. کورتیکواستروئیدها با سرکوب التهاب اطراف عصب تحریک شده به کاهش درد کمک می کنند. ممکن است برای افزایش اثر ضد التهابی کورتیکو استرویید ها بعد از مدتی احتیاج به تکرارتزریق باشد.
• عمل جراحي:این گزینه معمولاً برای زمانی که عصب فشرده شده باعث درد بسیار شدید مقاوم به درمان، ضعف قابل توجه و یا از دست دادن کنترل روده یا مثانه می شود، در نظر گرفته می شود. جراحان می توانند بخشی از دیسک بیرون زده را که بر روی عصب فشار می آورد، خارج کنند.