لک صورت یا ملاسما یک عارضه ی پوستی است که به صورت لکه قهوه ای روی پوست افراد بالغ دیده می شود. این لکه ها بیشتر بر روی گونه ها، بینی، پیشانی و بالای لب ظاهر می شوند. لک صورت غالباً در زنان اتفاق می افتد. تنها 10 درصد از مردان، دچار این عارضه می شوند. نژادها با پوست تیره به ویژه اسپانیایی تبارها، آسیایی ها، هندی ها، مردم خاورمیانه و شمال آفریقا بیشتر دچار ملاسما می گردند. هرچند لک صورت (ملاسما) خطرناک نمی باشد، اما می تواند موجب خجالت و تضعیف اعتمادبه نفس شود.

دلایل پیدایش ملاسما

دلیل اصلی لک صورت (ملاسما) ناشناخته است. اگرچه، به نظر می رسد ملاسما زمانی اتفاق می افتد که سلول های تولیدکننده رنگدانه (ملانوسیت) توسط هورمون های جنسی زنانه، استروژن و پروژسترون تحریک شده تا هنگامی که در معرض اشعه ماوراءبنفش خورشید قرار گرفته اند، ملامین بیشتری تولید کنند. به این ترتیب، شرایطی که موجب تولید سطوح بالایی از هورمون ها می گردد می تواند زنان را مستعد لک صورت (ملاسما) نماید.

علائم ملاسما

درملاسما تنها نشانه، ظاهر شدن لکه های قهوه ای روشن یا تیره ی قرینه (در هر دو طرف صورت) بر روی صورت می باشد. این تغییر رنگ غالباً بر روی این قسمت های صورت ظاهر می شود:

• گونه ها
• پیشانی
• برآمدگی بینی
• بالای لب فوقانی
• چانه

هرچند کمتر متداول است اما برخی افراد ممکن است این علائم را بر روی ساعد دست یا گردن مشاهده کنند.

تشخیص ملاسما

لک صورت (ملاسما) معمولاً با بررسی تغییر رنگ صورت تشخیص داده می شود. متخصصان پوست غالباً از لامپ وود (لامپی که اشعه ماوراءبنفش در محدوده ی 340 تا 400 نانومتر ساطع می کند) استفاده می کنند تا بتوانند ارزیابی کنند که لک ها تا چه عمقی در پوست نفوذ کرده اند. در موارد نادری نیز ممکن است از پوست نمونه برداری شود تا احتمال دیگر دلایل تغییر رنگ پوست بررسی شود.

روش درمان ملاسما با لیزر

در درمان ملاسما با لیزر، ملانین موجود در پلاک های تیره پوستی مورد هدف قرار می گیرند. به طور طبیعی، ملانین رنگدانه پوستی است و رنگ پوست را تعیین می کند. این ماده امکان تیره شدن پوست را فراهم می کند و این دلیل بروز لکه های قهوه ای پوستی است. زمانی که از پرتوهای لیزری متمرکز با سطح انرژی مناسب در درمان ملاسما استفاده می شود، ملانین پرتو لیزری را جذب می کند و دچار تغییر در ساختار مولکولی خود می شود.

در نهایت ظرف مدت کوتاهی سیستم ایمنی این تغییر را شناسایی می کند، به گونه ای که فعالیت رنگ دانه ها را در هم می شکند و در طول 3-4 هفته آن ها را از بین می برد؛ حال تغییر رنگی پوستی نیز از بین می رود. در برخی موارد، ملانین هایی که تحت تأثیر پرتوهای لیزر قرارگرفته اند ظرف 3-7 روز ترک خورده شروع به پوسته ریزی می کنند و پوست شفاف و صافی ظاهر می گردد. درمان ملاسما با لیزر معمولاً به 4-7 بار لیزر در فاصله های 3-4 هفته از یکدیگر نیاز دارد. این روش درمانی با تحت تأثیر قرار دادن فرآیندهای طبیعی فیزیولوژیکی بدن که در تنظیم میزان ملانین و تغییر و تبدیل آن نقش دارند، اثر می کند.

در مواردی که ملاسما شدید است، راه های درمان لیزری متفاوتی به منظور تعیین اینکه کدام راه بیشترین تأثیر را در درمان ملاسما در یک بیمار خاص دارد، امتحان می شوند. در بیشتر موارد در کنار درمان ملاسما با لیزر، از کرمی با فرمولاسیون خاص استفاده می شود تا در پیشگیری از تولید مجدد ملانین اضافی کمک کننده باشد. این محصول ترکیبی از مواد طبیعی و مواد دارویی مصنوعی هستند که مکانیسم های تولید ملانین در پوست را مهار می کنند.

چیزی که در این مورد باید در نظر گرفته شود، نوع انرژی یا ترکیبی از انرژی هایی است که برای درمان ملاسما از دستگاه های مختلف بر روی پوست تابانده می شوند. در حال حاضر، پنج فرکانس مختلف از پرتوها وجود دارند که برای مورد هدف قرار دادن ملانین مناسب هستند. علاوه بر این، سه روش مختلف برای تنظیم مدت زمان پالس انرژی به کار گرفته می شوند. بدین ترتیب راه های احتمالی بسیاری برای فرستادن پرتوهای لیزری به پوست برای درمان ملاسما با لیزر در دسترس است. در مورد انتخاب روش مناسب درمان ملاسما با لیزر، با متخصص پوست مشورت کنید.

پیشگیری از ملاسما

رعایت موارد زیر می تواند از بدتر شدن یا بازگشت لک صورت (ملاسما) جلوگیری کند. هر روز از کرم ضد آفتاب و کلاه لبه پهن استفاده نمایید. از آنجایی که نور آفتاب سبب بروز لک صورت (ملاسما) می شود، متخصصان پوست توصیه می کنند که روزانه از کرم ضد آفتاب استفاده نمایید. این امر از آنجایی حائز اهمیت است که برخی از اشعه های ماوراءبنفش خورشید می توانند به پوست برسند. داروهای خود را دقیقاً به شکلی که پزشک توصیه کرده استفاده نمایید. از کرم ضد آفتابی که استفاده کنید که دارای مشخصات زیر باشد:

• محافظت در مقابل طیف گسترده ای از اشعه ها (محافظت در مقابل اشعه های UVA و UVB)
• حداقل فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF) برابر با 30
• حاوی اکسید روی جهت محافظت فیزیکی در مقابل نور خورشید

نسخه اصلی مطلب لک بارداری یا ملاسما چیست و چگونه درمان میشود؟ را در سایت دکتر محسن سلیمانی بخوانید.

---