ملانین رنگدانه ای است که رنگ پوست را ایجاد می کند. ملانین در سلول های رنگدانه ساز تولید می شود که در لایه تحتانی پوست قرار دارند. فعالیت بیش از حد این سلول ها منجر به تولید زیاد ملانین می شود و این مسئله منجر به هیپرپیگمانتاسیون می شود که لکه های تیره ای در پوست ایجاد می کند. لکه های ملاسما معمولاً قرینه است و در دو طرف پیشانی، سر بینی، گونه ها و چانه دیده می شود. پزشکان به راحتی با معاینه ملاسما و هیپرپیگمانتاسیون را تشخیص می دهند. اگر این عارضه درمان نشود، لکه های ملاسما بیشتر، گسترده تر و تیره تر می شوند و باعث مشکلات زیادی در روند درمان نیز می شوند.

علت ملاسما

علت دقیق لک صورت (ملاسما) ناشناخته است، با این حال عوامل متعددی وجود دارد که می تواند باعث بروز لک های صورت (ملاسما) شود.

• ژنتیک- استعداد ژنتیکی فرد، نقش مؤثری در توسعه لک های صورت (ملاسما) دارد. همچنین احتمال وقوع ملاسما در افراد با پوست تیره تر و زیتونی رنگ بیشتر است.
• هورمونی- هورمون های خارجی مانند قرص های ضد بارداری و روش های جایگزین درمان با هورمون (HRT) یا بارداری می تواند باعث بروز لک های صورت (ملاسما) شود. وقتی ملاسما در طول بارداری رخ دهد، به آن «ماسک حاملگی» می گویند.
• بیماری های تیروئیدی- احتمال شیوع و بروز لک های صورت (ملاسما) در افراد مبتلا به بیماری های تیروئیدی افزایش می یابد.
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید- قرار گرفتن در معرض اشعه UV نور خورشید دلیل اصلی بیماری ملاسما به خصوص در افرادی که زمینه ژنتیکی این بیماری را داشته باشند، است. تجمع رنگ دانه ها در بیماری ملاسما همیشه در ماه های تابستان افزایش می یابد و تیره تر می شود.

علائم ملاسما

علائم رایج ملاسما لک هایی به رنگ قهوه ای یا خاکستری مایل به قهوه ای است که بیشتر در ناحیه صورت مشاهده می شود. این لک ها معمولاً در گونه ها، پیشانی، پل بینی، قسمت بالای لب بالایی و چانه و در مواردی هم بر روی ساعد و مچ دست یا روی گردن ظاهر می شوند که شیوع کمتری دارند.

انواع لک ملاسما

انواع مختلفی از لک صورت وجود دارد که از نظر الگوی رنگ و محل پیدایش با هم تفاوت دارند.

• ملاسمای برون پوستی، ملانین اضافی در لایه های سطحی پوست است و اغلب به رنگ قهوه ای روشن به نظر می رسد.
• ملاسمای عمیق یا درون پوستی که در لایه های میانی پوست یافت می شود و معمولاً به رنگ تیره تری است و با ترکیبی از کرم ها و لیزر فراکشنال درمان می شود.
• ملاسمای نوع ترکیبی شامل ملاسمای برون پوستی و درون پوستی می شود و درمان آن معمولاً از انواع دیگر سخت تر است. این نوع از ملاسما در بین افرادی با رنگ پوست تیره تر شایع تر است.

تشخیص ملاسما

پزشکان می توانند با مشاهده پوست ملاسما را تشخیص دهند. برای بررسی این که بیماری تا چه حد به طور عمیقی در پوست نفوذ کرده است، پزشک، پوست شما را زیر دستگاهی به نام Wood’s light (وود لامپ) مشاهده خواهد کرد. برخی اوقات ملاسما می تواند شبیه سایر مشکلات پوستی به نظر برسد. برای کنار گذاشتن سایر احتمالات، پزشک کمی از پوست را برای نمونه برداری برخواهد داشت که به آن بیوپسی پوست گفته می شود.

مزوتراپی لک ملاسما

مزوتراپی، یک روش درمانی غیر جراحی است که می تواند با تأمین مقادیری از مواد مؤثر مانند ویتامین ها، مواد معدنی، اسید هیالورونیک و مواد روشن کننده به طور مستقیم برای ناحیه مورد نظر، باعث بهبود ملاسما شود. با تزریق دارو، الاستین و کلاژن پوستی که سبب ترمیم پوست می شوند، تحریک و تولید مجدد خواهند شد که این تولید سلول های جدید پوستی، موجب رفع لک صورت می شود. داروهای تزریقی در روش مزوتراپی با تأثیر بر لایه های داخلی پوست موجب بر طرف شدن لک های صورت می شوند. قبل از شروع درمان، پوست کاملاً تمیز و استریل می شود. هنگامی که شروع به تزریق مزوتراپی می شود، احساس خارش سبکی را احساس خواهید کرد که ممکن است کمی گزش داشته باشد.

بهترین روش ها برای درمان ملاسما

میکرودرم ابریژن

عملکرد میکرودرم ابریژن ، لایه برداری پوست با کمک بلورهای بسیار ریز است. میکرودرم ابریژن تنها سطح فوقانی صورت را با از بین بردن پوست مرده، درمان می کند.پوست جدیدی که تشکیل می شود، ظاهر بهتری دارد. برای یکدست شدن پوست صورت تا حد مطلوب، چند جلسه از این درمان غیر تهاجمی مورد نیاز است. عوارض جانبی آن حداقل است و هیچ دوره ی استراحتی وجود ندارد.

لیزر درمانی

روش لیزر درمانی غالباً برای درمان لک های پوستی تیره رنگ که در اثر ازدیاد رنگدانه های پوستی ایجاد شده اند و یا سایر لک های پوستی که لایه برداری و محصولات محافظت کننده پوست در درمان آنها مؤثر نبوده است، مورد استفاده قرار می گیرد. روش لیزر لک صورت عملکرد بسیار خوبی برای درمان عارضه های پوستی صورت دارد؛ اما ممکن است برای دستیابی به یک نتیجه مطلوب به ۴ جلسه درمانی یا حتی بیشتر نیاز باشد.

کرم های موضعی

• هیدروکینون: هیدروکینون اولین اقدام درمانی خوبی است که برای رفع لک های صورت مورد توجه قرار می گیرد. هیدروکونین سلول های پیگمنتی هستند که عامل لک را سرکوب می کنند. این ترکیب شیمیایی بر روی پوست استعمال می شود تا رشد سلول های پیگمنتی غیرعادی را متوقف کند. این ماده شیمیایی پیگمنت های غیرعادی موجود روی پوست را روشن می کند.
• اسید آزلیک: اسید آزلیک یک اسید طبیعی است که از شکل گیری پیگمنت های غیرعادی پیشگیری می کند. این اسید سلول های غیرعادی را هدف قرار داده و با سلول های عادی کاری ندارد.
• اسید کوجیک: اسید کوجیک یک آنتی اکسیدان قوی است که رشد سلول های پیگمنتی غیرعادی را متوقف می کند. از آنجا که یکی از عوارض جانبی درمان با اسید کوجیک، درماتیت است، این روش درمانی فقط در زمانی که روش های درمانی دیگر مؤثر واقع نشوند به کار برده می شود.

پیلینگ شیمیایی

پیلینگ شیمیایی روشی است که از اسید گلیکولیک یا یکی دیگر از مواد شیمیایی مشابه، برای سایش و زدودن لایه ی ملاسمای پوست استفاده می شود. این مواد شیمیایی مایع بر روی پوست اعمال شده و سوختگی شیمیایی خفیفی را ایجاد می کنند. با زدودن لایه های سوخته پوست، یک لایه ی تازه و بدون ملاسما به جا می ماند. در حالی که اسید گلیکولیک یکی از رایج ترین گزینه های مورد استفاده است، گزینه رایج دیگر اسیدتری کلرواستیک است که یک ترکیب مشابه سرکه می باشد. هر چند لایه برداری با این ماده شیمیایی می تواند کمی دردناک تر باشد؛ اما گزینه ی درمانی مناسبی برای موارد شدید ملاسما است.

نسخه اصلی مطلب لک ملاسما چیست؟ را در سایت دکتر محسن سلیمانی بخوانید.

---