آیا سونوگرافی سیستم ادراری با عوارض همراه است؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

دستگاه ادراری در هر دو جنس از دو کلیه، دو میزنای (حالب)، مثانه و پیشابراه تشکیل شده است. اصولاً تمامی بخشهای دستگاه ادراری با سونوگرافی دقيق قابل بررسی است، اما حالبهای طبیعی معمولاً به جهت آنکه قطر بسیار کمی داشته و دو جدار آن به صورت مجازی روی هم خوابیدهاند، در بهترين سونوگرافی دیده نمیشوند. سونوگرافی خوب کاربردهای متعددی در بررسی دستگاه ادراری دارد که از آن جمله میتوان به بزرگ شدن کلیه ها به علت پس زدن ادرار ناشی از انسداد با سنگ یا دیگر تودهها، بررسی تومورها، کیستها و آبسه های کلیه، بررسی اندازه کلیه در بیمارانی که پیوند کلیه شدهاند، ارزیابی پروستات و مثانه و ... اشاره نمود.

آنچه در این مطلب میخوانید :

سونوگرافی دستگاه ادراری برای تشخیص چه نوع بیماری ها و مشکلاتی به کار می رود؟

به طور کلی سنگ های ۵ میلی متر یا بزرگتر با اکثر دستگاه های سونوگرافی در صورتی که بیمار شرایط مناسب داشته باشد قابل تشخیص اند، ولی تشخیص همین سنگ های بزرگ هم گاهی به دلیل عدم آمادگی بیمار و وجود گاز های شدید روده ای و یا اضافه وزن بیش از حد بیمار دچار مشکل می شود.

برای تشخیص سنگ های کلیوی به صورت نقاط سفید رنگ است که باید این نقاط سفید رنگ از چربی موجود در مرکز کلیه ها (که آن هم در سونوگرافی سفید رنگ است ) افتراق داده شوند .
در صورتی که تشخیص سنگ کلیه در سونوگرافی دستگاه ادراری دچار مشکل شود معمولا جهت تشخیص از اقدامات تشخیص دیگری از جمله گرافی با ماده حاجب وریدی و یا CT-Scan استفاده می شود .
پس یادتان باشد که هر چند تشخیص سنگ های کلیوی کوچک با سونوگرافی دقت بالای متخصص رادیولوژی را نشان می دهد ولی عدم تشخیص آنها دلیلی بر کیفیت پایین کار متخصص رادیولوژی نیست.

آمادگی های پیش از انجام سونوگرافی

برای بررسی مثانه و مجاورات آن باید مثانه پر باشد. اما مثانه لبریز از ادرار (به شدت پر) به علت پس زدن ادرار به حالبها و سیستم جمع کننده ادرار و لگنچه های کلیه ممکن است منجر به تشخیص اشتباه شود.
ـ توجه: گاهی لازم است که مثانه در دو حالت پر و پس از تخلیه (مثلاً برای بررسی بزرگی پروستات) مورد سونوگرافی قرار گیرد.وجود پانسمان و زخم پوستی در محل کلیه ها از دقت سونوگرافی میکاهد. مثلاً در سوختگیهای شدید انجام سونوگرافی خوب غیرممکن است.

سونوگرافی سیستم ادراری به چه دلایلی انجام میشود؟

عفونت کلیه: عفونت کلیه معمولاً نتیجۀ پخش شدن باکتری ها از بخش دیگری از مجاری ادراری در کلیه ها است. عفونت کلیه در خانم ها به دلیل آناتومی خاص بدن شان شایع تر از آقایان است. چنانچه عفونت کلیه به سرعت درمان شود، می توان از آسیب دائمی کلیه پیشگیری کرد.

سنگ کلیه:

سنگ کلیه معمولاً به دلیل انباشته شدن و رسوب مواد معدنی داخل کلیه به وجود می آید. حرکت کردن سنگ کلیه بزرگ در مجاری ادراری باعث شروع شدن دردی شدید می شود. اگر سنگ کلیه کوچک باشد و به راحتی در مجاری ادراری حرکت کند، ممکن است بیمار اصلاً متوجه وجود سنگ کلیه نشود. گاهی اوقات سنگ کلیه در مجاری ادراری حرکت می کند و همراه با جریان ادرار از بدن دفع می شود.
آسیب حاد کلیوی: چنانچه کلیه ناگهان ظرف چند ساعت یا چند روز از کار بیفتد، با مشکل آسیب حاد کلیوی (AKI) مواجه هستیم. آسیب حاد مشکلی بسیار جدی است که اگر به سرعت درمان نشود، ممکن است به قیمت جان بیمار تمام شود.

درد کلیه:

درد کلیه در بخش میانی تا فوقانی کمر و یا پهلوها احساس می شود. احساس درد در کمر یا پهلوها لزوماً به معنای مشکل داشتن کلیه ها نیست.

تومور کلیه:

کارسینوم سلول کلیوی شایع ترین نوع تومور کلیه است. تومور کلیه معمولاً سالمندان 60 ـ 80 سال را درگیر می کند و به ندرت در افراد زیر 50 سال مشاهده می شود. از علائم تومور کلیه می توان به وجود خون در ادرار، احساس درد مداوم در کمر یا پهلو، دقیقاً زیر دنده ها، ورم کردن پهلو یا وجود توده در پهلو اشاره کرد.

بیماری کلیه پلیکیستیک:

بیماری کلیه پلی کیستیک یک بیماری ارثی است که در اثر ابتلا به آن کیسه های مملو از مایعی داخل کلیه ها ایجاد می شود. کلیه در نتیجه بزرگ شدن کیست ها بزرگتر می شود و در نهایت از کار می افتد.
سونوگرافی کلیه برای تشخیص مشکلاتی مانند انسداد کلیه، وجود آبسه در کلیه، جمع شدن مایع در کلیه و ارزیابی عملکرد کلیه بعد از پیوند کلیه نیز انجام می شود.

سونوگرافی کلیه چگونه انجام میشود؟

سونوگرافی کلیه ممکن است به صورت سرپایی یا طی فرایند تشخیص و درمان بیماران بستری در بیمارستان انجام شود. هرچند مراکز تصویربرداری پروتکل های مختلفی را رعایت می کنند، اما مراحل سونوگرافی کلیه معمولاً به شرح زیر است:

• از شما خواسته می شود که لباس، جواهرات یا وسایل دیگری را که ممکن است سونوگرافی را مختل کند، دربیاورید.
• گان برای تعویض لباس در اختیارتان گذاشته می شود.
• روی شکم روی تخت دراز می کشید.
• ژل سونوگرافی روی ناحیه مورد نظر زده می شود.
• موج فراصوت با استفاده از دستگاه مبدل یا ترنسدیوسر وارد بدن می شود.
• موج فراصوت پس از برخورد به ساختارهای داخل بدن منعکس می شود و دستگاه سونوگرافی اطلاعات حاصل از امواج را تحلیل می کند.
• دستگاه سونوگرافی تصاویر اندام های بدن را روی نمایشگر نشان می دهد. این تصاویر به صورت دیجیتالی ذخیره می شود.
• اگر قرار باشد مثانه نیز معاینه شود، ابتدا سونوگرافی از مثانه پر انجام می شود، سپس از شما خواسته می شود که مثانه را تخلیه کنید تا سونوگرافی مثانه خالی نیز انجام شود.

هیچ گونه شواهدی وجود ندارد که نشان بدهد تماس با امواج فراصوت در حد مورد استفاده در سونوگرافی عوارض زیستی خطرناکی برای بیماران یا کاربران دستگاه دارد.
هر چند سونوگرافی کلیه کاملاً بدون درد است، اما بیماران به دلیل دراز کشیدن برای مدتی طولانی دچار ناراحتی خفیفی می شوند و ریختن ژل سونوگرافی روی بدن باعث احساس سردی و خیس شدن می شود. متخصص تمام اقدامات ممکن را برای راحتی بیمار انجام می دهد و سونوگرافی را با بیشترین سرعت ممکن انجام می دهد تا ناراحتی بیمار به حداقل برسد.

عوارض و خطرات احتمالی سونوگرافی سیستم ادراری

برای انجام سونوگرافی از اشعه استفاده نمی شود و کشیدن ترنسدیوسر روی پوست معمولاً باعث ناراحتی بیمار نمی شود. البته بسته به وضعیت سلامتی بیمار ممکن است سونوگرافی با خطراتی همراه باشد.
هر گونه نگرانی درباره انجام سونوگرافی را قبل از تصویربرداری با متخصص در میان بگذارید. عامل های خاص یا ابتلا به بعضی بیماری ها بر نتیجه سونوگرافی اثر می گذارد. از جمله عامل های مختل کننده سونوگرافی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چاقی شدید
• باقی ماندن باریم در روده ها از عمل های قبلی
• وجود گاز در روده