بیماران مبتلا به اپیسپادیاس در قسمت مجاری ادراری شان یعنی دقیقاً در لوله ای که ابتدا و انتهایش به مثانه و خارج بدن متصل است دچار ناهنجاری و اختلال می باشند. در اکثر موارد راه درمان این ناهنجاری کمیاب انجام عمل جراحی تجویز می شود .

بیماری اپیسپادیاس در مردان و پسران چگونه است؟

همان طوری که گفتیم این بیماری مادرزادی است و نوزاد پسر به هنگام تولد با چنین ناهنجاری مواجه شده است. اندازه آلت تناسلی این نوزادان معمولاً کوچک است اما از نظر عرضی تقریباً پهن هستند. خم بودن آلت تناسلی از دیگر مواردی است که در نوزادان مبتلا به اپیسپادیاس دیده می شود. همان طوری که می دانید در حالت طبیعی محل تخلیه و خروج ادرار در سر آلت است اما در بیماران مبتلا به اپیسپادیاس این گونه نیست. در این بیماران در قسمت فوقانی آلت تناسلی شیاری وجود دارد که محل تخلیه ادرار نام گرفته است.

انواع بیماری اپیسپادیاس در نوزادان پسر

در نوزادان پسر انواع مختلفی از این بیماری دیده شده است. به عنوان مثال می توان به بیماری اپیسپادیاس جلویی که یکی از رایج ترین نوع بیماری در پسران است. اپیسپادیاس پنوپوبیک نوع دیگری از این بیماری است که در آن محل تخلیه ادرار بیماران مبتلا در اطراف استخوان ناحیه تناسلی است. معمولاً در این نوع بیماری اپیسپادیاس استخوان های لگن فاصله بسیار زیادی از یکدیگر دارند. اپیسپادیاس آلت تناسلی نیز یکی دیگر از انواع این بیماری به شمار می رود.

انواع اپیسپادیاس

بر اساس پیشابراه یا سوراخ مجرا، انواع اپیسپادیاس در مردان شامل موارد زیر است:

اپیسپادیاس پنیس

سوراخ پیشابراه بر روی پوسته ی آلت تناسلی است.

اپیسپادیاس آلتی

در این نوع اپیسپادیاس، محل دفع ادرار نزدیک به استخوان پوبیس یا شرمگاهی است. از آنجایی که استخوان های شرمگاهی به درستی در جلو ادغام نمی شوند، مثانه هیچ بستر مناسبی ندارد و در نتیجه مثانه به شکل نعل اسبی درمی آید که این امر باعث نشت ادرار خواهد شد.
نکته: استرس یا افزایش فشار شکمی می تواند منجر به نشت ادرار و یا بی اختیاری ادراری شود.

اپیسپادیاس غده ای

در این نوع اپیسپادیاس، سوراخ مجرای ادراری در نوک آلت تناسلی قرار دارد که طبیعی به نظر می رسد. مردان با چنین مشکلی قادر به نگه داشتن ادرار و مدیریت آن هستند. این نوع می تواند در صورت لزوم با روش دارویی و جراحی درمان شود.

بیماری اپیسپادیاس در دختران و زنان چگونه است؟

دختران و زنان مبتلا نیز با اختلالاتی در نواحی مجرای ادراری رو به رو هستند. محل قرار گیری مجاری ادراری در دختران مبتلا به اپیسپادیاس نیز به طور طبیعی نمی باشد. معمولاً مجاری ادراری در دختران مبتلا به اپیسپادیاس در بالاتر از آن محل یعنی نزدیک به کلیتوریس و یا زیر شکم قرار گرفته است. معمولاً کلیتوریس نیز به دلیل جابه جایی و فاصله زیاد استخوان های ناحیه تناسلی دچار جابه جایی مکان شده است. شکل ظاهری لابیا در دختران مبتلا به اپیسپادیاس به طور طبیعی نیست و در جای، خود قرار ندارند.

علل ابتلا به بیماری اپیسپادیاس چیست؟

در این راستا باید بگوییم که نوعی غشا در بدن وجود دارد که به آن غشا کلوکال گویند. این غشا تبدیل به سیستم گوارشی و سیستم تناسلی خواهد شد. به هر حال تنها علت تائید شده یک نقص مادرزادی است که منجر به بیماری اپیسپادیاس خواهد شد.

نشانه های بیماری اپیسپادیاس چیست؟

در ابتدا لازم است بگوییم در اکثر مواقع که ظاهر سیستم تناسلی غیر طبیعی است این بیماری در روز های ابتدایی تولد در بیمارستان توسط تیم پزشکی تشخیص داده می شود؛ اما در برخی مواقع در صورت خفیف بودن این عارضه احتمال تشخیص آن کاهش می یابد؛ بنابراین کودک تا سن ۲ الی ۳ سالگی که از پوشک گرفته می شود بیماری اش پنهان می ماند. در این سن هنگامی که مادر فرزند را به منظور آموزش تخلیه ادرار به توالت می برد ممکن است متوجه نشتی ادرار فرزندش شود. تشخیص این بیماری در دختران بسیار دشوارتر از تشخیص اپیسپادیاس در پسران است. در برخی مواقع ادرار به طور کامل تخلیه نمی شود و مدام به طرف کلیه ها باز می گردند و این می تواند علامتی از ابتلا به بیماری اپیسپادیاس باشد. عفونت های مکرر در دستگاه تناسلی نیز یکی دیگر از نشانه های این بیماری می باشد که در پی آن بی اختیاری ادراری شایع می باشد.

تشخیص بیماری اپیسپادیاس در دوران جنینی امکان پذیر است؟

همان طوری که می دانید جنین در شکم مادر توسط دستگاه سونوگرفی و تصاویر مربوط به آن دیده می شود؛ بنابراین تشخیص این نوع بیماری توسط این دستگاه به شدت دشوار است .

تشخیص بیماری اپیسپادیاس

اپیسپادیاس اغلب در بدو تولد دیده می شود ولی اگر نقص خفیف باشد، ممکن است در ابتدا متوجه آن نشوید. در بعضی موارد، ممکن است تا زمانی که کودک آموزش توالت را ندیده و با نشت ادرار مواجه نشده، متوجه آن نشوید که این بیشتر در مورد دختران صادق است.

روش های درمان اپیسپادیاس

بیماری اپیسپادیاس نه تنها بر روی ظاهر بلکه عملکرد تخلیه ادرار و سیستم تناسلی نیز خدشه دار می کند. از این رو بهترین درمان برای التیام این وضعیت انجام عمل جراحی می باشد. متأسفانه هیچ روشی وجود ندارد که بتوان از بروز این بیماری جلوگیری کرد. به همین منظور بهتر است به محض تشخیص بیماری جهت درمان آن اقدام کنید و روند درمان را به تعویق نیندازید. در برخی موارد احتمالاً بیمار مبتلا به اپیسپادیاس به چندین نوع عمل جراحی نیازمند شود . در این صورت حتماً فرزندتان را برای انجام عمل جراحی و گذراندن دوره درمان آماده کنید. بهتر است بدانید هر چه روند درمان سریع تر انجام شود شما با نتیجه مطلوب تری از عمل روبه رو خواهید شد.

روند بهبودی پس از درمان چه مدت است؟

دوره بهبودی در افراد مختلف، متفاوت است. بیمارانی که عمل سرپایی انجام داده اند و عمل آن ها به سهولت انجام شده است روند بهبودی با سرعت بیشتری انجام خواهد شد. این در حالی است که بیمارانی که به اکستروفی مثانه نیز مبتلا هستند از روند بهبودی طولانی تری برخوردار می باشند.

نسخه اصلی مطلب عارضه ی اپیسپادیاس چیست؟ را در سایت دکتر پیمان صالحی بخوانید.

---