افتادگی مثانه ، مشکلی است که بیشترخانمها مخصوصا در سنین بالا از آن رنج می برند و بدنبال راهکار درمان به متخصص زنان مراجعه می کنند. افتادگی مثانه در زنان شایع است ولی احتمال بروز آن در مردان بسیار کم است. زنان به علت زایمان، مستعد ضعیف شدن عضلات کف لگن هستند. با اینکه افتادگی مثانه در زنانی که تجربه زایمان داشته اند، شایعتر است، اما ممکن است که بر اثر عوامل ژنتیکی و سبک زندگی در خانمهایی که زایمان نداشته اند نیز اتفاق بیفتد.در زنان، دیواره جلویی واژن از مثانه پشتیبانی میکند. این دیواره میتواند با بالا رفتن سن، زایمان ،افزایش فشار داخل شکمی مثل یبوست یا فعالیت سنگین ، ضعیف یا شل شود. اگر مثانه بیش ازحد صدمه ببیند، میتواند دچار افتادگی شود؛ یعنی مثانه دیگر حمایت نمیشود و به داخل واژن نزول میکند. این امر میتواند باعث مسائلی مانند مشکلات ادراری، ناراحتی وسنگینی پایین شکم و بی اختیاری ادراری استرسی ( نشت ادرار در اثر عطسه، سرفه و فشار بر مثانه ) شود.
افتادگی مثانه که به آن فتق مثانه یا سیستوسل نیز میگویند، براساس میزان پایین آمدن مثانه در واژن، به ۴ درجه تقسیم میشود.درجه 1خفیف بوده و درجه4 شدید میباشد.برخی از زنان ممکن است علایم افتادگی مثانه خفیف ( درجه ی ۱ ) را تجربه نکنند یا حتی متوجه آن نشوند.درجه ی ۴ ( کامل ) ، کل مثانه به طور کامل از واژن خارج میشود و معمولا این وضعیت با افتادگی سایر اعضای داخل لگن مانند افتادگی رحم ، رکتوسل ( بیرون زدگی قسمتی از رکتوم به درون واژن ) و انتروسل ( نوعی فتق حاوی روده ) همراه است..
زایمان طبیعی شایعترین علت افتادگی مثانه می باشد. روند زایمان طبیعی ، فشار زیادی را بر بافتها و عضلات واژن که از مثانه پشتیبانی میکنند، وارد میکند و همین امر باعث می شود در طی زایمان های متعدد ، بافت مثانه شل شده و افتادگی مثانه در اکثر خانمها اتفاق افتد.
استروژن، هورمونی است که به حفظ قدرت و سلامت عضلات واژن کمک میکند. این هورمون پس از یائسگی به میزان بسیار کمتری ترشح میشود.در خانمهای یائسه هم بعلت کاهش استروژن و هم به علت زایمانهای متعدد ، افتادگی مثانه نسبت به خانمهای جوانتر ، شیوع و شدت بیشتری دارد.
بلند کردن اجسام سنگین ، زور زدن هنگام اجابت مزاج یا یبوست ، داشتن یک بیماری مزمن طولانی مدت که باسرفه همراه است ممکن است به عضلات کف لگن اسیب برساند و به مرور باعث سیستوسل یا افتادگی مثانه شود.
1- اولین علامتی که معمولا زنان مبتلا به افتادگی مثانه متوجه آن میشوند ، احساس وجود بافتی در واژن است که بسیاری از زنان میگویند چیزی شبیه به توپ است.
2- احساس ناراحتی یا سنگینی و درد در لگن
3- بیرون زدن بافت از واژن ( این بافت ممکن است دردناک باشد و خونریزی کند )
4- اِشکال در ادرار کردن
5- وجود این احساس که مثانه بلافاصله پس از دفع ادرار، کاملا خالی نمیشود ( دفع ادرار ناقص )
6- بی اختیاری استرسی ( نشت ادرار درهنگام عطسه، سرفه یا فشار بر مثانه )
7- عفونت مکرر مثانه
8- مقاربت دردناک
9- کمردرد
تشخیص و درمان افتادگی مثانه را در بخش بعدی مطالعه فرمایید.
دکتر منصوره پژمان منش متخصص و جراح ترمیم و زیبایی زنان و فوق تخصص نازایی اصفهان
نسخه اصلی مطلب افتادگی مثانه یا سیستوسل را در سایت دکتر منصوره پژمان منش بخوانید.