بیماران جوان ترغیر چاق با سابقه فامیل دیابت نوع 2 بیشتر از برنامه های ورزشی با شدت بالا تر سود میبرند و افراد میان سال یا مسن ترو چاق که عدم تحمل گلوکز متوسط یا کم دارندو مقاومت نسبت به انسولین دارند ورزشهای متوسط بیشتر سود میبرند که همراه با کنترل تغدیه ای باشد.دیگر بیماران مسن تر وچاق که مشکلات همراه با بیماری دارند برنامه ورزش کم شدت همراه با کنترل تغذیه ای درمانی مناسب است

Screening and medical evaluation

Oral Glucose Toleranceتست در جهت ارزیابی سطح اسیب رسان گلوکز استفاده می شود و الگوی ترشح انسولین را مورد توجه قرار می دهد.

وقایع شروع دیابت نوع 2 شامل: مقاومت به انسولین با ارزیابی fasting blood glucoseوافزایش بیش از حد به انسولین می باشد. در صورت وجود بیماری قلبی عروق مرکزی که عموما بعد از 30سال دیابت دیده میشود ارزیابی کامل قلبی مثل استرس تست لازم است.

Exercise prescription: Systematic approach

تست مناسب برای ارزیابی سطح بیماران graded exercise testمی باشد.

تمرینات ورزشی همیشه بایستی با سطوح یا یین شروع شود وبه آهستگی پیشرفت کند(با توجه به شدت ومدت تلاش)

خصوصیات ورزشی برای دیابتیک نوع2 سالم:

نوع :1- ورزش های هوازی (راه رفتن.دوچرخه. پریدن. پله رفتن.شنا)

2- ورزش های تقویتی (سطح مقاومتی متوسط در حد تمرینات با وزنه های سبک با 10-15 تکرار)

شدت: حداکثر تا 70-85% Max HRو یا 50-70% VO2 Max

مدت: 20-60 دقیقه به همراه 5-10 دقیقه گرم کردن و سرد کردن

تکرار:3-5 مرتبه در هفته و هر روز اگر درمان با انسولین است.

بیشترین نوع فعالیت های لازم شامل به کار گیری عضلات بزرگ به صورت ریتمیک و دینامیک است که آمادگی در سیستم قلبی عروقی ، کنترل وزن وقدرت عضلات ایجاد میکند.مثل راه رفتن. دویدن. شنا کردن و....

مهم است که این ورزش ها باعث آسیب به پاها به علت نوروپاتی یا بیمارانسداد عروق محیطی نشود

در حین تمرینات تقویتی با وزنه، تمرینات تقویتی سبک مناسب بوده و نباید مریض مانور الساورا انجام دهد تا باعث افزایش فشار خون سیستولیک شود( فشار خون سیستولیک کمتر از 180باید باشد).

Warm up and Cool down periods:

زمان گرم کردن اجازه به بیماری دهد که برای ورزش های بعدی اماده شود وزمان سرد شدن اجازه به بدن میدهد که به تدریج به وضعیت استراحت بازگردد.

گرم کردن می تواند بااستاتیک استرچینگ (برای 15-10ثانیه و 3-4 مرتبه) برای ایجاد انعطاف پدیری و حفظ دامنه حرکتی مفاصل و یا تمرینات تنفسی باشد.

سرد کردن می تواند با راه رفتن اهسته انجام شود.

Intensity of effort:

روش اول:ورزش بایستی با شدت پایین شروع شود تنظیم شدت بر اساس HR Maxیا VO2max

HR Max را در استرس تست بدست آورده و یا اگر فرد سالم بود از فرمول کارونن محاسبه می کنیم.

HR reserve=HR max- HR rest

Target HR = HR reserve *( 40-80%) + HR rest

روش دوم: اگر بیمار کاملا از کار افتاده است و بیماری عروقی قلبی دارد یا دیگر بیماری ها را دارد افزودن20 HR به HR restمی تواندبه عنوان HR target برای تمرینات مناسب اولیه باشد.

شروع ورزش با 50-40 ازHR max.انجام میشود ولی اگر بیمار دچار مشکلات شدید قلبی عروقی یا عضلانی اسکلتی بود بایست که سطح ورزش در کل دوره با همین شدت حفظ شود

چون که پاسخ قلبی تنفسی به ورزش احتیاج به 3تا5/2 دقیقه دارد تا به سطحsteady stateبرسد، برای بیمار بایستی کهHR را بعد از 3 دقیقه در حال ورزش اندازه بگیریم شدت ورزش بر اساس ارزیابیHR در 3محل قابل تنظیم است مچ طرف شست دست ، اطراف گردن و یا به طرف چپ قفسه سینه

ارزیابی پالس بایستی که قبل ازشروع ورزش در زمان گرم کردن ، حین ورزش و در زمان سرد کردن انجام شود.

بعد از پایان تمرینات بیمار بیمار بایستی به اهستگی را ه برود یا پاها را حرکت دهد. این عملکرد ملایم مانع از باقیماندن خون در پاهای و مانع از ایجاد سرگیجه بعد از پایان ورزش است

در صورتی که نتوان پاس را دقیق اندازه گرفت از روش(PRE) perceived rating of exertionعمل میکنیم.

Duration of exercise:

در شروع برنامه ورزشی بیماران باید روندی کم شدت وطولانی مدت برای بدست اوردن حد اکثر انرژی داشته باشند.

زمان پیشنهادی 60-30ولی اگر در شروع این زمان برای فرد سخت بود میتوان از بخشهای متناوب ورزشی استفاده کرد.

مثلا = راه رفتن سریع برای 2-10 دقیقه و فعالیت راه رفتن آهسته برای 1-2 دقیقه یعنی یک دوره شدت بیشترویک دوره شدت کمترانجام شود.

Progression of effort:

تطابقات بایستی بر روی افزایش تحمل تنظیمشودتا این که شدت را بیشتر کنیم.بهتر استاول مدت ورزش را افزایش دهیم و در صورتی که بیمارمناسب جواب داد میتوان شدت را هم کمی افزایش داد.

حد اکثر تلاش بیمار بایستی بین 5-3هفته (افزودن 1-2در هر مرتبه) به دست می اید و بعد سرعت ان برای 16-6هفته بعدی بیشتر شده وحفظ وضعیت بیمار بعد از24-17هفته بایستی انجام شود.

Frequency of training:

تعداد 5-3 مرتبه در هفته مناسب است. بیمارانی که تزریقات انسولینی دارند یا چاق هستند بایستی هر روز ورزش کنند

Safety consideration:

کنترل متابلیکی

1)2-1ساعت بعد از غذا خوردن میتوان ورزش کرد.

2)بیماران انسولینی نبایستی فعالیتی در زمان حد اکثر عملکرد انسولین داشته باشند.

3)انسولین بایستی زیر جلدی و در عضلات غیر ورزشی زده شود.

4)بیماران انسولینی نبایستی وقتی که قند خون کمتر از120یا بالای 205است تمرین کند.

5)منترل قند خون قبل وبعد ودر حین ورزش برای برسی هیپوگلسیمی بایستی انجام شود.

6)هیپو گلیسمی ممکن است تا 14 ساعت بعد از وزش شدید افزایش یابد. بنابراین قند خون بعد از ورزش کنترل شود.

کنترل محیط و لباس

1)نبایستی در اتاق بسیار سرد یا گرم تمرین کرد در غیر این صورت باید لباس مناسب تهیه شود.

2)تعریق بایستی خوب انجام شود ولباس نخی وکفش ورزشی مناسب استفاده شود.

3)مصرف آب قبل وحین وبعد از ورزش برای جلوگیری از دهیدراته و خشکی بدن لازم است.

4)استفاده از کفش مناسب با محل پاشنه مناسب برای جذب فشارها و کفش سربسته ضروری است.

5)استفاده از جوراب نخی مناسب لازم است و بایستی دقت شود که در کفش تا نخورد.

نسخه اصلی مطلب كاربرد باليني ورزش در ديابت را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---