درمان جراحی و لیزری تنگی مجرای ادرار در اطفال

دکتر مجید حقیقت [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]آدرس وب سایت : www.drhaghighat.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس آبادی ، مقابل بیمارستان عیسی بن مریم ، ساختمان 71 تلفن مطب : 3220549 - 031

تنگی مجرای ادرار یکی از مشکلات شایع در اطفال است که می تواند به دلیل عوامل مادرزادی، التهابی یا آسیب های فیزیکی ایجاد شود. این مشکل می تواند منجر به عوارض جدی همچون عفونت های مکرر، مشکلات کلیوی و اختلال در دفع ادرار شود. درمان به موقع و مناسب برای بهبود کیفیت زندگی کودکان بسیار حیاتی است. روش های مختلفی برای درمان تنگی مجرای ادرار وجود دارد که از جمله مهم ترین آنها می توان به جراحی های سنتی و استفاده از تکنولوژی لیزر اشاره کرد. در این مقاله، به بررسی دقیق و جامع درمان جراحی و لیزری تنگی مجرای ادرار در اطفال می پردازیم تا والدین و متخصصان با بهترین راهکارهای موجود آشنا شوند و بتوانند تصمیمات آگاهانه تری برای بهبود وضعیت سلامت کودکان اتخاذ کنند.

تنگی مجرای ادرار

مجرای ادرار لوله ای است که ادرار را از مثانه حمل می کند تا بتوان آن را از بدن دفع کرد. معمولاً مجرای ادرار به اندازه کافی گشاد است که ادرار آزادانه در آن جریان یابد. تنگی مجرای ادرار شامل انقباض مجرای ادرار می باشد که معمولا می تواند التهاب بافت یا وجود بافت اسکار باعث آن باشد. تنگی مجرای ادرار یک وضعیت پزشکی است که عمدتاً مردان را تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین آسیب استرادل یک نوع رایج تروما است که می تواند منجر به تنگی مجرای ادرار شود. نمونه هایی از آسیب های استرادل شامل افتادن روی میله دوچرخه یا ضربه خوردن در ناحیه نزدیک به کیسه بیضه است. از دیگر علل تنگی مجرای ادرار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عوامل ژنتیکی
• عفونت
• شکستگی لگن
• قرار دادن کاتتر
• تابش تشعشع
• عمل جراحی روی پروستات
• هیپرپلازی خوش خیم پروستات

انواع روش های درمان تنگی مجرای ادرار

روش های درمان تنگی مجرای ادرار شامل روش های مختلفی است که به برطرف کردن عوارض و بهبود جریان ادرار کمک می کنند. درمان می تواند شامل استفاده از داروها برای کاهش التهابات و تسهیل جریان ادرار، استفاده از فیزیوتراپی برای تقویت عضلات مجرای ادرار، و در موارد پیچیده تر شامل روش های جراحی نظیر اندازه گیری پروستات یا جراحی لیزری برای حذف سنگ های کلیه است. در تشخیص و درمان تنگی مجرای ادرار، مشاوره با پزشک و تجویز دقیق درمان مناسب بسیار حیاتی است تا عوارض جدی تر از جمله عفونت های مزمن ادراری یا آسیب به نظام ادراری جلوگیری شود.

روش های جراحی تنگی مجرای ادرار اطفال

برای جراحی تنگی مجرای ادراری در اطفال لازم است که از روش های بی حسی موضعی در سنین بالای 5 یا 6 سال و یا سنین زیر یک سالگی بهره گرفته شود، دراین روش درمان لازم است که نوک مجرا توسط متخصص بی حس شده و فرآیند جراحی توسط وی انجام گیرد. جراحی و درمان تنگی مجاری ادراری در کودکان در زمانی حدود 10 تا 15 دقیقه قابل انجام بوده و نوک مجرا توسط متخصص اورولوژی باز شده و مشکلات کودک از قبیل سوزش ادراری، شب ادراری، خون در ادرار و کامل تخلیه نشدن مثانه وی از ادرار به طور کامل برطرف می گردد. توجه داشته باشید که برای ختنه کودکان به اورولوژیست ماهر و باتجربه مراجعه کنید؛ زیرا انجام غیر اصولی این فرآیند میتواند یکی از اصلی ترین علل تنگی مجاری ادراری در کودکان محسوب شود و مشکلات مختلفی را برای کودک ایجاد نماید.

• اورتروپلاستی:

جراحی اورتروپلاستی در مواردی انجام می شود که طول گرفتگی مجرا زیاد باشد. برای انجام این جراحی یک بریدگی در بین کیسه بیضه ها و راست روده ایجاد می شود. سپس قسمت مسدود شده مجرا برداشته شده و دوباره مجرا را به هم متصل می نمایند. در مواردی که قسمت مسدود شده مجرا بیش از اندازه طولانی باشد، یک بافت اضافه که معمولاً از قسمت داخلی دهان برداشته می شوند به مجرا پیوند زده می شود تا طول آن را افزایش دهد.

• روش های اندوسکوپیک:

اتساع (دیلاتاسیون) مجرای ادرار: برای انجام دیلاتاسیون بهتر است در اولین بار اورتروگرافی رتروگرید یا سیستوسکوپی انجام شود و مناسب بودن این روش درمانی برای بیمار مورد بررسی قرار گیرد. دیلاتاسیون توسط سوندهای فلزی یا فیلی فورم فالور، به تدریج و بدون اعمال فشار انجام می شود. سوندهای فلزی با قطر کم به خاطر نوک تیز بودن آنها، برای دیلاتاسیون بسیار خطرناک بوده و به راحتی مجرا را پاره می کند. لذا بهتر است برای دیلاتاسیون تا حد ممکن، از سوندهای با قطر بیشتر استفاده شود. در صورتی که تنگی شدید باشد و سوندهای نازک تر لازم باشد استفاده از فیلی فورم فالور بهتر از دیلاتاتورهای فلزیز است.

• اورتروتومی داخلی:

این روش شامل بریدن محل انسداد و گرفتگی مجاری ادراری می باشد. در این روش درمانی پزشک معالج قبل از انجام عمل حتماً داروهای آنتی بیوتیک را برای بیمار خود تجویز خواهد کرد. معمولاً پزشکان به این منظور از این نوع روش درمانی کمک می گیرند که تلیوم رشد کند و با رشد خود از بروز اتصال یا گرفتگی در مجاری ادراری ممانعت کند.

در ادامه مهمترین مواردی که بهتر است بعد از جراحی تنگی مجرای کودک به آن ها توجه شود عبارتند از:

1. مصرف مایعات فراوان توسط کودک
2. لازم است که بعد از عمل جراحی، نوک مجرا را به وسیله پماد به طور مداوم چرب کرد تا از خشکی ناحیه مورد نظر پیشگیری کرد.
3. در روزهای ابتدایی پس از عمل، امکان دیدن خونریزی برروی لباس زیر وجود دارد. پس با دیدن خون در لباس زیر، نیازی به نگرانی نیست.
4. رعایت بهداشت اصولی ناحیه تناسلی کودک و استفاده از پوشک خشک و تمیز نقش مهمی در جلوگیری از بروز عفونت های احتمالی بعد از جراحی تنگی مجرا کودکان دارد.

درمان لیزری تنگی مجرای ادرار اطفال

جراحی تنگی مجرای ادرار با لیزر، یک عمل کم تهاجمی است که برای درمان تنگی مجرای ادرار انجام می شود. در این روش معمولا از سیستوسکوپ و لیزر هولمیوم برای ایجاد برش های ظریفی در بافت اسکاری که باعث تنگی شده استفاده می شود تا مجرای ادرار گشاد شده و جریان ادرار بهبود یابد. جراحی تنگی مجرای ادرار با لیزر در مقایسه با روش های جراحی سنتی این می باشد که خطر خونریزی بعد از عمل و مدت بستری شدن کمتری دارد و می توان این عمل را به صورت سرپایی نیز انجام داد. بسیاری از افراد جراحی با لیزر را به روش های سنتی، که تهاجمی بوده و لازم است از تیغ برای بریدن تنگی استفاده شود ترجیح می دهند، چون ایمن تر و مؤثرتر بوده و درمانی کم تهاجمی برای تنگی مجرای ادرار محسوب می شود.

مراقبت های پس از درمان لیزری مجرای ادرار اطفال

1. پس از جراحی استراحت کنید و از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید.
2. مصرف مایعات فراوان نقش مهمی در جلوگیری از انواع عفونت های احتمالی بعد از جراحی تنگی مجرا دارد، بنابراین تا اندازه ای آب و مایعات بنوشید که رنگ ادرار به سمت بی رنگی و محو شدن زردی آن برود.
3. حتماً به زمان مصرف داروهایی که پزشک شما تجویز کرده، دقت لازم داشته باشید و آنتی بیوتیک ها را در ساعت های تعیین شده استفاده کنید. همچنین می توانید برای کاهش تورم و درد از کمپرس سرد استفاده کنید.
4. پرهیز از انجام ورزش سنگین یا بلند کردن اجسامی که وزن زیادی دارند. انجام فعالیت های بسیار ساده و حتی یک قدم زدن معمولی تا حد زیادی کمک کننده است.
5. سعی کنید با توجه به توصیه های پزشک معالج خود، پاکیزگی منطقه عمل شده را رعایت کنید و اگر قصد استفاده از سوند را دارید، باید سوندها کاملاً استریل باشند.
6. حتما پس از جراحی برای بررسی روند بهبودی، به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.