این روزها زگیل تناسلی ، تعداد بیشتری از بانوان و دختران جوان را درگیر خود کرده است.همانطور که می دانید عامل زگیل تناسلی ویروس HPV می باشد.وجود زگیل تناسلی بنا به دلایلی باعث ایجاد نگرانی میشود: از نظر زیبایی ، همراهی با سایر بیماریهای منتقله جنسی ، علایم ازار دهنده ، عدم درمان قطعی وانتقال به شریک جنسی .بنابراین خانمها باید به روشهای ابتلا و پیشگیری از زگیل تناسلی بخوبی واقف باشند.اگرچه درمان باعث از بین رفتن زگیلها میشود اما عود در30-20% بیماران رخ می دهد.
بسیاری از خانمها میخواهند بدانند که چطور دچار این بیماری شده اند.زگیل تناسلی در اثر ویروس HPV که از طریق تماس فیزیکی مستقیم در طی سکس منتقل میشود بوجود میاید.ویروس ممکن است سالها قبل از بروز ضایعات و تشخیص وارد بدن شده باشد. کاندوم باعث پیشگیری ( نسبی ) از انتقال ویروس به بدن میشود اما تماس با ضایعات تناسلی بدون استفاده از کاندوم باعث عفونت میشود.بسیاری از مردان و زنان در طول مدت زندگی ممکن است به ویروس HPV الوده شوند و خود اطلاع نداشته باشند چون بدون علامت هستند.
علت اصلی درمان مواردی است که علایم ازار دهنده مثل خارش ، سوزش ، خونریزی ، درد ، ترشحات واژینال ، درد موقع نزدیکی و انسداد دهانه ورودی واژن ویا استرس و ناراحتی روانی وجود دارند.زگیل معمولا تهدید جدی برای سلامتی یا باروری محسوب نمی شود . از انجایی که در 40% موارد زگیل تناسلی ، احتمال بهبود خودبخودی وجود دارد ، بعضی افراد ممکن است درمان انتظاری را ترجیح بدهند. البته احتمال ثابت ماندن یا افزایش سایز ضایعات هم هست.در افراد بدون علامت لزومی بر درمان طبی نیست و همچنین درمان زگیل ولو و واژن احتمال ابتلا به سرطان در اینده را در خانمها کم نمیکند. هیچ شواهدی مبنی بر اینکه درمان ضایعات احتمال انتقال ویروس و عفونت را کاهش بدهد وجود ندارد.
در صورتی که سیستم ایمنی بدن قوی و تعداد ضایعات و میزان ویروس و همچنین سن بیمار کم باشد احتمال پسرفت ضایعات وجود دارد. اما بیماران باید از این مسأله اگاه باشند که درصورت درمان ، دوره درمان طولانی و فواصل پیگیری کوتاه ممکن است لازم باشد. از این گذشته درمان طبی و جراحی منجر به از بین رفتن زگیلها در 100-35% موارد در طی 16-3 هفته میشود اما لزوما سلولهای الوده به ویروس HPV را از بین نمی برد و بنابراین احتمال عود و یا انتقال به شریک جنسی همچنان وجود خواهد داشت.احتمال عود به شرایط بدنی ، وضعیت ایمنی فرد و وجود بیماری همراه بستگی دارد واحتمال آن 30-20% است.
روشهای درمانی به لحاظ اثر بخشی ارجحیتی بر یکدیگر ندارند.انتخاب روش درمان ( طبی یا جراحی ) بستگی به تعداد و محل و سایز ضایعات زگیل تناسلی ، ترجیح بیمار ، هزینه ها وشرایط بیمار ( حاملگی و یا سرکوب ایمنی و ..) دارد. معمولا ابتدا درمان طبی انجام شده در صورتی که پس از 3هفته اثار بهبودی دیده نشود و یا ظرف 12-6 هفته ضایعات بطور کامل برطرف نشوند درمان طبی دیگری تجویز میشود.درمان جراحی و لیزر برای افرادی که به درمان طبی پاسخ نداده ویا ضایعات گسترده ای دارند انجام میشود و اگرچه نتیجه جراحی در پاک کردن ضایعات 100-90% است اما میزان عود با درمان طبی تفاوتی نمیکند.درمان طبی زگیل مقعدی بدلیل اینکه گاهی ضایعات زگیل تا مخاط دستگاه گوارش کشیده شده و لابلای چینهای مقعد وجود دارد مشکل است.
تمام روشهای درمان زگیل با احساس ناراحتی موضعی مثل خارش ، سوزش زخم و درد همراه هستند.عوارض درمان زگیل شامل به جاماندن ضایعات کم رنگ یا پررنگ ، اسکار و درد مزمن ناحیه ولو و گاهی تیرگی ناحیه تناسلی می باشد.اسکار را میتوان با کربوکسی تراپی برطرف کرد.البته درمان با پلاسما اسکار بجا نمی گذارد.
بهتر است جهت تخفیف درد و ناراحتی ناشی از درمان از وان اب ولرم ، مسکن و همینطور پوشیدن لباس سبک و راحت بهره برد . رعایت بهداشت برای پیشگیری از عفونت نیز ضروری است. بهتر است رابطه جنسی تا زمانی که بیمار احساس راحتی کند و تمام محل ضایعات بهبودی کامل پیدا کنند به تعویق بیفتد. پیگیری پس از درمان برای کسانی که عود در انها شایع است مثل افراد با سرکوب ایمنی ،در فواصل کوتاهتر توصیه میشود که معمولا در طی 6-3 ماه از درمان قابل تشخیص است. پاپ اسمیر و تست HPV نیز باید توسط متخصص زنان انجام شود گرچه انواع ویروسی که باعث زگیل میشوند متفاوت از انواع بدخیم هستند. افرادی که مبتلا به ضایعات زگیل تناسلی در اطراف مقعد هستند حتما باید به فوق تخصص گوارش ارجاع شوند تا آنوسکوپی جهت بررسی کانال مقعد برای آنها انجام شود .
نمونه برداری قبل از درمان اولیه زگیل بطور روتین انجام نمیشود مگر در مواردی که تشخیص قطعی نباشد و یا ظاهر ضایعه بدخیم باشد .
راهکار پیشگیری از زگیل تناسلی استفاده از واکسن گارداسیل است.واکسن گارداسیل گرچه عمدتا برای پیشگیری از ابتلا به ضایعات زگیل بکار میروداما جهت پیشگیری از سرطانهای وابسته ( سرویکس ، واژن ، پنیس ) نیز مؤثر است ( تا 90 درصد ). بنابراین بهترین زمان تجویزآن قبل از شروع رابطه جنسی می باشد که بیشترین اثربخشی را دارد.در امریکا و اروپا در دختران و پسران از سن 12- 11واکسن گارداسیل تجویز میشود .اگر کسی در این سن واکسن گارداسیل را تزریق نکرده باشد تا سن 26 سالگی نیز میتوان تجویز کرد.
دکتر منصوره پژمان منش جراح و متخصص زنان زایمان و زیبایی اصفهان ، فوق تخصص ناباروری
نسخه اصلی مطلب زگیل تناسلی (بخش دوم ) را در سایت دکتر منصوره پژمان منش بخوانید.