سوفل يا صدای اضافی قلب

دکتر فریدون آشنایی [ فوق تخصص بيماريهای قلب اطفال ]آدرس وب سایت : www.drashnaei.ir
آدرس مطب : شريعتي،بالاتر از سه راه ميرداماد ،بعد از مترو شريعتي ،جنب پمپ بنزين كوچه شواري اولين ساختمان پزشكان تلفن مطب : 22843289 - 021

بعضي از والدين شيرخواران و كودكان بدليل اينكه كودكشان صداي غيرعادي قلب دارد بسيار نگران و مضطرب مي باشند و بعضي وقت ها عليرغم مراجعه به پزشك هنوز هم سئوالاتي در ذهن انها وجود دارد لذا جهت روشن شدن ذهن اين والدين گرامي مطالبي به زبان ساده ارايه ميشود.

صدايي غير عادي قلب يا صداي اضافي قلب ( سوفل قلبي= heart murmur) :
در افراد نرمال معمولا قلب داراي دو تا صدا هست كه بعنوان صداي اول و دوم ناميده ميشود و اغلب در معاينه پزشك بصورت لاب داب ، لاب داب ،....... شنيده ميشود ، حال اگر به هردليلي كيفيت اين صدا تغيير پيدا بكند بعنوان صداي غير عادي از ان نامبرده ميشود .
بنابراين سوفل صداي غيرمعمول قلب است كه در اثر متلاطم شدن خون در داخل قلب يا عروق ايجاد ميشود ، متلاطم شدن خون بعلت عبور خون از دريچه تنگ ،نشت خون از دريچه نارسا ، عبور خون از گذرگاههاي غيرطبيعي مثل سوراخ ديواره قلب يا در بيشتر موارد بدليل افزايش جريان خون اتفاق مي افتد .
باتوجه به مطالب فوق بطور كلي دو نوع سوفل يا صداي اضافي قلب وجود دارد:
١- سوفل پاتولوژيك يا ناشي از بيماري (pathologic murmur)
٢- سوفل غيرپاتولوژيك يا فيزيولوژبك يا بيگناه (innocent murmur )
در حالت اول كه سوفل پاتولوژيك مي باشد هميشه يك بيماري قلبي بصورت مادرزادي يا اكتسابي وجود داردو از نظر باليني مهم بوده و بررسي بيشتر لازم مي باشد. در اين موارد سوفل بعلت تنگي دريچه ، نارسايي دريچه ، سوراخ بين دهليزي ،سوراخ بين بطني و يا ارتباط غيرطبيعي بين عروق يا حفرات قلب ايجاد ميشود .

در حالت دوم كه سوفل بيگناه هست معمولا بيماري قلبي و عروقي وجود ندارد و علت ايجاد سوفل بدليل افزايش جريان خون در داخل قلب يا عروق مي باشد ،افزايش جريان خون در اين موارد معمولا فيزيولوژيك ( طبيعي) بوده ممكن است در زمينه كم خوني،تب ،پركاري تيروئيد يا بدون علت مشخص باشد. اين نوع سوفل برخلاف سوفل پاتولوژيك خيلي شايع بوده و در بچه ها خيلي بيشتر شنيده ميشود.
سوفل در معاينه قلبي داراي درجه بندي بوده واز گريد ١-٦ تقسيم بندي ميشود ،هرچه گريد سوفل بيشتر باشد احتمال پاتولوژيك بودن ان بيشتر هست. بنابراين پزشكان در معاينه قلب در صورت وجود صداي غير عادي قلب بر اساس شدت ان را درجه بندي كرده و با توجه به شدت ، كيفيت ،محل ،انتشار و تغيير ان با مانورهاي مختلف به بيگناه بودن يا پاتولوژيك بودن ان پي مي برند و اگر در معاينه مشخص شود كه سوفل بيگناه است جاي هيچگونه نگراني نبوده و نياز به بررسي بيشتر ندارد ولي در صورتي كه سوفل پاتولوژيك باشد يا شك به پاتولوژيك بودن ان وجود داشته باشد بايستي بررسي بيشتر مخصوصا اكوكارديوگرافي انجام شود.

بطوركلي وجود صداي غيرعادي درقلب هميشه نشانه بيماري قلبي نيست و نبايستي باعث نگراني شود ،از طرفي گاهي تنها نشانه يك بيماري قلبي ميتواند صداي غيرعادي قلب باشد ،بنابراين پزشكي كه كودك را معاينه كرده و سوفل قلبي را شنيده متوجه ميشود كه سوفل پاتولوژيك هست يا نه ودر صورت بيگناه بودن اصلا جاي نگراني نبوده و بايستي به والدين اطمينان خاطر داده شود.

بچه هاي كه سوفل بيگناه دارند نياز به بررسي بيشتر ندارند و انجام فعاليت هاي ورزشي بلامانع هست ،اين گونه سوفل ها هيچ خطري براي كودك نداشته و ممكن است با گذشت زمان برطرف شود و در صورتي كه برطرف هم نشود جاي هيچگونه نگراني وجود ندارد.