لبنیات و سلامت قلب و عروق ، دوست یا دشمن

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

شیوع بیماریهای قلبی عروقی در جهان رو به افزایش است و انتظار می رود تا سال 2030 حدود 23.6 میلیون نفر با توجه به افزایش سن در دهه های آینده و شیوع چاقی در اثر این بیماری فوت نمایند. رژیم غذایی با چربی اشباع یکی از عوامل موثر در آن است. شیر به عنوان یکی از منابع SFA ( اسید های چرب اشباع ) می باشد اما به خاطر داشتن سایر مواد مغذی نباید صرفا به خاطر ارتباط SFA با بیماریهای قلبی بدون توجه به اثرات مفید آن حذف گردد.

مصرف شیر و لبنیات 22-25 درصد از SFA را برای بدن تامین می کند. مصرف SFA بالا از شیر کامل می تواند باعث افزایش LDL گردد اگرچه اثرات مفیدی هم روی غلظت HDL سرم دارد و محصولات تخمیری آن مثل ماست و پنیر اثرات متفاوتی روی چربیهای خون دارند به عنوان مثال استفاده از پنیر سفت برای 6 هفته مقدار LDL و HDL را کاهش می دهد. شیر دارای مقدار قابل ملاحظه ای SFA می باشد اما دارای مواد مغذی ضروری زیادی مثل ویتامینهای A و D و اسید لینولئیک کنژوکه است ،که در محافظت از قلب موثر می باشد. اثرات سینرژیک این مواد در ایجاد بیماریهای مزمن متفاوت است و ارتباط SFA با CVD می تواند تحت تاثیر سایر میکرو و ماکرو نوترینتها قرار گیرد. شیر دارای مقدیر زیادی کلسیم است که دسترسی آن با سایر مواد غذایی حاوی کلسیم قابل مقایسه نیست .

تحقیقات نشان می دهد که مصرف بالای شیر با افزایش خطر CHD ( بیماریهای عروق کرونر قلب ) ارتباطی ندارد و مصرف بالای شیر بطور معنی داری باعث کاهش خطر سکته مغزی می گردد.مصرف کره ارتباط مثبتی با سکته قلبی دارد اما مصرف پنیر رابطه معکوس دارد. شیر و محصولات آن بجز کره در کاهش خطر CVD ( بیماریهای قلبی عروقی ) موثر است . فشار خون یکی از عوامل تاثیر گذار در CVD می باشد که با ژنتیک ، تغذیه و عوامل محیطی مرتبط است . شیر و محصولات آن با داشتن میکرونوترینتهایی مثل کلسیم و پتاسیم و ید و پروتئین هایی مثل whey و کازئین و bioactive peptide با اثر مفید بصورت سینرزیک یا مستقل می تواند باعث کاهش فشار خون و کاهش CVD گردد.

پروتئین whey و پپتیدهای موجود در کازئین با مهار آنژیوتانسین فشار خون را کنترل می کند و شیر کم چرب و پر چرب هردو برروی فشار خون موثر می باشند. استفاده از لبنیات در کاهش التهاب نیز موثر است که مکانیسم آن به درستی مشخص نیست .به هر حال استفاده از شیر کم چرب بیشتر مورد تاکید می باشد و در مورد چربی شیر نیز نیاز به مطالعات بیشتر می باشد اما با توجه به مطالعات اپیدمیولوژیک انجام شده و با توجه به اثرات مثبت شیر بر سلامت قلب و عروق توصیه به مصرف شیرهای کم چرب یا اصلاح شده برای کاهش دریافت SFA توصیه می شود.