تشخیص و درمان تنگ شدن کانال نخاعی

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drfarkhani.com
آدرس مطب : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، کوی26 تلفن مطب : 32367465 - 031

تغییرات دژنراتیو مهره های کمری موجب تنگ شدن کانال نخاعی وفشار به ریشه های عصبی می گردد. دژنراسانس در قسمت های لیگامان ها و مفاصل فاست بین مهره ها پدید آمده و در مواردی موجب لغزیدن مهره ها روی هم می شود.

سیر بالینی تنگ شدن کانال نخاعی

معمولا در مردان سنین بالا با سابقه دردکمر و دردهای خفیف متناوب سیاتیک که با راه رفتن شدت یافته و با دراز کشیدن کاهش می یابد مشاهده می شود. در معاینه کاهش قوس کمر مشاهده میشود. تشخیص آن از نارسایی شریانی ایلیاک مطرح میشود، در هر دو مورد لنگیدن متناوب دیده میشود با این تفاوت که لنگیدن متناوب عصبی علائم اختصاصی خود را دارد.

فیزیوپاتولوژی تنگ شدن کانال نخاعی

• تنگی کانال موجب فشار به عناصر داخل کانال شده شدت آن معمولا بر روی ریشه عصبی، مربوط به همان سطح می باشد.
• تنگی ناشی از هیپرتروفی سطوح مفصلی ، هیپرتروفی لیگامان فلاووم (Ligamentum Flavum)، لغزیدن مهره (اسپاندیلولیستیز) و تشکیل پل بین مهره ها بعلت تغییرات آهکی جلو دیسک ها پدید می آید.
• تمام این تغییرات دژنراتیو با پیشرفت سن و فعالیت بیشتر و ضربه های خفیف مکرر تشدید می یابد.
• بعضی افراد با زمینه خانوادگی زمینه مساعد بیشتری برای تنگی کانال دارند.

پیش آگهی از تنگ شدن کانال نخاعی

معمولا سیر تنگی کانال رو به تشدید بوده در مواردی باعث ناتوانی در راه رفتن شده و اقدام به جراحی ضرورت می یابد.

تشخیص تنگ شدن کانال نخاعی

سیر بالینی بیماری معمولا مشخص است و تشخیص آن از نارسایی جریان خون پاها از روی یافته های بالینی عصبی ممکن است. و یافته هایی از نارسایی جریان خون مشاهده نمی شود. از علائم بارز آن لنگیدن متناوب بصورت ضعف و اختلال حس پاها پس از کمی راه رفتن، از بین رفتن رفلکس آشیل و تشدید درد می باشد. علائم با استراحت بطور نسبی به حال طبیعی بر می گردد. بلندکردن پا در حال خوابیده محدودیت داشته و نیز انعطاف کمر در حرکات مختلف محدودیت دارد. در رادیوگرافی ساده پلهای اسپاندیلوتیک بین مهره ها مشهود بوده ولی تغییرات مربوط به لیگامان ها در عکس ساده مشخص نبوده، لغزندگی مهره ها در عکس نیم رخ مشخص می شود اسکن سی تی و اسکن MRI تنگی کانال را نشان می دهد. الکترومیوگرافی با نشان دادن فیبریلاسیون درعضلاتمربوط به اعصاب آسیب دیده به تشخیص کمک میکند.

روش های درمان تنگ شدن کانال نخاعی

1. ورزش های کمری و کشش و نرمش تحت نظر فیزیوتراپ اغلب نیاز به جراحی را رفع می کند.
2. تمرین های حرکتی مناسب برای اصلاح قوس کمر و رفع تنگی کانال علائم بیماری را بهبود می نماید.
3. استفاده از دوچرخه ثابت با خم شدن به جلو در حال پدال زدن و تمرین های کشش کمر با خم شدن به جلو در وضعیت نشسته در روی صندلی و آویزان شدن از بارفیکس در کاهش عارضه های تنگی کانال موثر است.
4. جراحی در موارد شدید به منظور رفع فشار از روی ریشه های عصبی موثر بوده و به راه رفتن کمک میکند ولی در طولانی مدت در سرنوشت معلولیت چندان فرق نمی کند.
5. با جراحی برداشتن چند لامینای مهره و ثابت نمودن (فیکساسیون) مهره ها با گراف استخوانی و میله و پیچ بعمل می آید.
6. دردوره نقاهت بعد از عمل که شش تا دوازده هفته است بیمار ضمن فیزیوتراپی میتواند راه برود و رانندگی کند.
7. اجراء سایر روشهای غیر متعادف مثل تزریق اپی دورال و دستکاری ها توسط شکسته بند موثر نمی باشد.

در سندرم فاست:

درد شدید و اسپاسم و بی حرکتی حاد بعلت التهاب یا خشکی مفصلی پدیکول مهره های گردن یا کمر پدید می آید. درد کاملا موضعی بوده بیمار قادر به حرکت مفصل از وضعیت ثابت نمی باشد. با اجراء گرما و ماساژ بر روی ناحیه درد و کشش ملایم، علائم در کوتاه مدت بهبودی کامل می آید. در مواردی تزریق موضعی بی حس کننده و استروئید ضرورت پیدا می کند.