چاودار [1] :غلهایی شبیه گندم ولی بلندتر و باریکتر است. جدا کردن سبوس از دانه بسيار مشكل مي باشد ،بنابراين آرد چاودار معممولاً حاوی مقدار زیادی مواد مغذی میباشد (برخلاف آرد تصفیه شده گندم)
فواید برای سلامتی:
* فیبر چاودار کاهش وزن را تسهیل میکند: چاودار سرشار از فیبر است و فیبر آن حاوی مقادیر زیادی پلیساکاریدهای غیر سلولزی [2] میباشد که ظرفیت زیادی برای اتصال به آب دارد و خیلی سریع احساس پرشدگی و سیری ایجاد میکند و نان چاودار را برای کسی که برای کاهش وزن تلاش میکند، به یک کمک اساسی تبدیل مینماید. (11)
* جلوگیری از تشکیل سنگ صفرا: مصرف مواد غذایی سرشار از فیبرهای غیرمحلول نظیر چاودار، از تشکیل سنگهای صفراوی به ویژه در خانمها پیشگیری مینماید. این امر به علت سرعت بخشیدن به حرکت غذا در روده، کاهش ترشح اسیدهای صفراوی [3] (که خود منجر به ایجاد سنگهای صفرا میشوند) و افزایش حساسیت به انسولین و کاهش تریگلیسریدها میشود. (12)
* کاهش خطر دیابت تیپ 2: چاودار و سایر غلات کامل (جو دوسر) سرشار از منیزیوم هستند- مادهای معدنی که برای 300 آنزیم، عامل کمکی محسوب میشود -که اینها شامل آنزیمهای درگیر در مصرف گلوکز و ترشح انسولین نیز میشوند. (13)
در مطالعهای که مصرف چاودار و غلات کامل (جو دوسر) باعث کاهش خطر دیابت تیپ 2 شد، نشان داده شد که مصرف روزانه لبنیات کمچرب نیز خطر دیابت تیپ 2 را تا 13 درصد کاهش میدهد. پس مصرف نان چاودار و جو دوسر برای افراد دیابتی از مصرف نان گندم بهتر است. نان گندم بدون سبوس میزان پاسخ انسولینی بیشتری نسبت به نان چاودار دارا میباشد. محقیقین این کاهش پاسخ انسولینی را نه تنها به میزان فیبر موجود در نان چاودار بلکه به سفتتر بودن و کم حفره بودن دانههای نشاستهای چاودار نسبت دادند. این موضوع بزرگتر بودن اندازه ذره بلیعده شده و کاهش سرعت هضم نشاسته به قند را باعث میگردد. (14)
* بهبود سلامتی رودهها: فیبر موجود در چاودار با اتصال به سموم داخل رودة بزرگ و دفع آنها و نیز اتصال به مواد شیمیایی سرطانزا باعث کاهش آسیب به سلولهای روده و جلوگیری از ایجاد سرطان رودة بزرگ میشود. (15) با اتصال به نمکهای صفروای [4] و دفع آنها، بدن مجبور است با شکستن کلسترول، نمکهای صفراوی تولید کند، که در نهایت منجر به کاهش کلسترول نیز میشود. (16)
* منافع زیاد قلبی عروقی برای زنان پس از یائسگی: مصرف 6 بار در هفته چاودار و جو دوسر در زنان پس از یائسگی، منجر به کاهش کلسترول، فشار خون و بیماریهای قلبی عروقی میشود. دراین خانمها با مصرف چاودار ، کاهش سرعت روند تصلب شرائین [5] و نیز کاهش سرعت تشکیل پلاکهای تنگ کننده و انسداد عروق تغذیه کنندة قلب و مغز میگردند. (17)
* جلوگیری از نارسائی قلبی: مصرف غلات کامل و فیبرها (چاودار و جو دوسر) با کاهش فشار خون و خطر حمله قلبی، باعث کاهش میزان بستری و مرگ و میر ناشی از نارسائی قلبی میشوند.( 20،19،18) مواد مغذی گیاهی [6] موجود در چاودار (جو دوسر) نظیر لیگنانها [7] که توسط فلورمیکروبی طبیعی روده به لیگنانهایی نظیر انترولاکتون [8] تبديل میشوند، منجر به پیشگیری از بیمارهای قلبی و سرطانهای وابسته به هورمون نظیر پستان میشوند. (21) به غیر از غلات کامل بیشترین انترولاکتون در کلم و سبزیجات برگدار میباشد. (22) لیگنانها با فعالیت استروژن گیاهی [9] موجود در چاودار باعث کاهش گرگرفتگی [10] در زنان يائسه میشوند. (23) این استروژنهای گیاهی با اشغال گیرندههای استروژن، باعث کاهش اثر استروژن انسانی شده و باعث کاهش خطر سرطان پستان میشوند. (24)
* غلات کامل (چاودار و جو دوسر) و ماهی از آسم دوران کودکی جلوگیری میکنند. برنامههای غذایی که در آنها میزان ترکیبات ضدالتهابی نظیر چربیهای امگا3 (در ماهی ها) و منیزیوم و ویتامین E(در غلات کامل) کم میباشد، میتواند منجر به آسم در کودکان شود. آنتیاکسیدانهای موجود در غلات شامل ویتامین E، توکوتر یونول [11] ، سلنیوم [12] ، اسیدهای فنولیک [13] و فیتیک اسید [14] میباشند.(25)
چاو دار
100گرم |
مقدار در |
3/37 گرم |
آب |
258 كيلو كالري |
انرژي |
5/8 گرم |
پروتئين |
3/3 گرم |
چربي كلي |
3/48 گرم |
كربوهيدرات |
85/3 گرم |
مجموع قند |
8/5 گرم |
مجموع فيبر |
0 ميلي گرم |
كلسترول |
626/0 گرم |
مجموع چربي اشباع |
311/1 گرم |
مجموع چربي غيراشباع با يك پيوند دوگانه |
799/0 گرم |
مجموع چربي غيراشباع با چند پيوند دوگانه |
73 ميلي گرم |
كلسيم |
186/0 ميلي گرم |
مس |
83/2 ميلي گرم |
آهن |
40 ميلي گرم |
منيزيوم |
125 ميلي گرم |
فسفر |
166 ميلي گرم |
پتاسيم |
9/30 ميلي گرم |
سلنيوم |
660 ميلي گرم |
سديم |
14/1 ميلي گرم |
روي |
0 ميكرو گرم |
Aويتامين |
4/0 ميلي گرم |
Cويتامين |
075/0 ميلي گرم |
B6ويتامين |
6/14 ميلي گرم |
كولين |
0 ميكرو گرم |
B12ويتامين |
33/0 ميلي گرم |
آلفا توكوفرول))Eويتامين |
110 ميكرو گرم |
فولات |
2/1 ميكرو گرم |
ويتامين k |
805/3 ميلي گرم |
نياسين |
0 ميكرو گرم |
رتينول |
335/0 ميلي گرم |
ويتامين B2 |
434/0 ميلي گرم |
ويتامين B1 |
4 ميكرو گرم |
بتاكاروتن |
0 ميكرو گرم |
آلفاكاروتن |
1 ميكرو گرم |
بتاكرتيتوگزانتين |
54 ميكرو گرم |
لوتئين + زيگزانتين |
0 ميكرو گرم |
ليكوپن |
0 ميلي گرم |
كافئين |
0 ميلي گرم |
تئوبرومين |
منبع: اطلاعات تغذیهای دپارتمان کشاورزی آمریکا |
[1] . Rye = secale
[2] . Noncellulose polysaceharides
[3] . Bile Acids
[4] .Bile salts
[5] . Atherosclerosis
[6] . phytonotrients
[7] .Lignans
[8] .Enterolactone
[9] . Phytostrosens
[10] . Hot flashes
[11] . Tocotrieonols
[12] Slenium
[13] . phenolic Acids
[14] . phytic Acid