در دوره نوپایی، کودکان همزمان با رشد عمومی و آشنایی بیشتر با محیط اطراف، به کشف نقاط مختلف بدن خود پرداخته و درمی یابند که لمس برخی از نقاط بدن با لذت همراه است. خودارضایی در کودکان چیزی فراتر از کنجکاوی در مورد اندام های جنسی است و ممکن است کودک گاهی یک بار در هفته یا حتی چندین بار در روز به آن بپردازد. این رفتار در واقع یکی از رفتارهای طبیعی است که در سنین مختلف مشاهده می شود. خودارضایی معمولاً با تکرار برخی حرکات و تحریک اندام تناسلی، منجر به احساسات لذت بخشی می شود. در این مقاله به بررسی خودارضایی در کودکان در سنین مختلف و نکات مهم برای والدین پرداخته می شود.

نحوه خود ارضایی در کودکان در سنین مختلف

خودارضایی در کودکان یک رفتار طبیعی است که بیشتر در سنین 2 تا 3 سالگی و به ویژه در دختران مشاهده می شود. کودکان ممکن است به طور ناخودآگاه و در شرایط استرس یا خستگی، اندام تناسلی خود را تحریک کنند. این رفتار معمولاً به صورت خوابیدن روی شکم یا مالیدن خود به اشیاء بروز می کند و ممکن است تا سنین 5 یا 6 سالگی ادامه یابد. در دوران بلوغ، با افزایش هورمون های جنسی، این رفتار ممکن است شدت یابد.

کودک در هنگام خودارضایی ممکن است دچار علائمی چون عرق کردن، خرخر کردن یا تنفس نامنظم شود و در وضعیت هایی مانند خم شدن روی اشیاء یا عروسک، یا چمباتمه نشستن دیده شود. لازم است که والدین سایر علل تحریک پذیری دستگاه تناسلی، مانند عفونت های ادراری یا عفونت های قارچی (مثلاً کاندیدا)، را بررسی کنند. خودارضایی در کودکان عصبی و گوشه گیر نیز شایع است. اگرچه سوالات زیادی در مورد علل این رفتار وجود دارد، اما این پدیده معمولاً در این سنین بی ضرر است و برخلاف باورهای نادرست، هیچ تأثیر منفی در آینده کودک نخواهد داشت.

برخورد والدین نسبت به خود ارضایی کودک

والدین باید خودارضایی کودک را به عنوان بخشی از مراحل طبیعی رشد او بپذیرند و با آن برخوردی آرام و منطقی داشته باشند. در این راستا، توجه به زمینه های فرهنگی و مذهبی خانواده نیز اهمیت دارد. کسب اطلاعات دقیق درباره زمان، مکان و نحوه وقوع این رفتار، به همراه واکنش والدین به آن، می تواند به درک بهتر این موضوع کمک کند.

والدین باید از واکنش های خشن یا ترساننده اجتناب کنند، زیرا این رفتارها ممکن است کودک را به انجام رفتارهای مضر دیگری وادار سازند. برای مثال، نیازی نیست مادر هر بار که کودک دست هایش را به سمت ناحیه تناسلی می برد، اقدام به چک کردن یا دستورات تنبیهی مانند «دست های تو را بالا بیاور» کند. بهتر است به جای این رفتارها، توجه کودک به فعالیت های دیگری جلب شود که دست های او را مشغول نگه می دارد.

مهم است که کودک بفهمد این رفتار در محیط های عمومی پذیرفته شده نیست و باید از آن اجتناب کند. این آگاهی باید در فضایی آرام و بدون ترس ایجاد شود. همچنین، خستگی، تنهایی و بی توجهی از علل شایع این رفتار در کودکان هستند. مادر می تواند با صرف وقت بیشتر با کودک، او را در آغوش بگیرد و احساس امنیت و محبت را به او منتقل کند.

با این حال، نباید این رفتار به طور ناخودآگاه تشویق شود، زیرا کودک ممکن است برای جلب توجه یا محبت مادر شروع به این کار کند. اگر این رفتار همچنان ادامه یافت، مادر باید ناحیه تناسلی کودک را برای بررسی علائم غیرطبیعی معاینه کند. در صورت عدم مشاهده مشکلات خاص، مشورت با پزشک توصیه می شود، زیرا ممکن است عللی مانند سوء استفاده جنسی در پشت این رفتار نهفته باشد. با این حال، در اغلب موارد، علت خاصی برای این پدیده یافت نمی شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

• کودک به خودارضایی در مکانهای عمومی ادامه بدهد.
• مادر فکر می کند کودک این رفتار را از فردی دیگر آموخته است.
• کودک سعی کند دیگران را تحریک کند.
• تکرار رفتار و طول کشیدن تا 6-5 سالگی

نتیجه گیری

خودارضایی در کودکان بیشتر به دلیل کنجکاوی و مراحل طبیعی رشد اتفاق می افتد. والدین باید این رفتار را با آرامش مدیریت کرده و از اقدامات خشن یا ترساننده پرهیز کنند. در صورت تداوم رفتار یا مشاهده علائم غیرطبیعی، مشورت با پزشک می تواند مفید باشد. هدف اصلی، حفظ سلامت روانی و جسمی کودک و ایجاد محیطی امن برای رشد او است.

منبع: درسنامه اختلالات جنسی _ تالیف: دکتر شایسته جهانفر، میترا مولائی نژاد

نسخه اصلی مطلب بهترین برخورد با خود ارضایی کودک چیست؟ را در سایت دکتر میترا مولائی نژاد بخوانید.

---