بسیاری از کودکان مبتلا به سندرم داون از نظر عضلانی ضعیف هستند که با خمیدگی پشت و شانه های خمیده متمایز می شوند. تون عضلانی ضعیف هم چنین باعث می شود تا این کودکان چهره خاصی داشته باشند و تمایل به باز نگه داشتن دهان با بیرون آمدن زبان داشته باشند.

بدشنوایی در کودکان سندروم داون چگونه است؟

بسیاری از كودكان مبتلا به سندرم داون، اختلالات شنوايي نيز دارند. اين اختلالات عمدتا به دليل عفونت هاي مكرر گوش مياني و تجمع سرومن( جرم گوش) در مجراي گوش خارجی اتفاق می افتد. اوتیت های مزمن مکرر گوش مياني ، باعث ايجاد چسبندگي در گوش مياني شده و در نتیجه حركت استخوانچه هاي گوش کاهش می یابد. این امر باعث دریافت نامطلوب محرکات شنوایی در دوران حساس رشد می شود. در این حالت امکان وقوع مشکلات پردازش شنوایی (بدشنوایی) در سنین بالاتر بسیار محتمل است. در بدشنوایی توانایی پردازش اصوات و حذف نویز کاهش پیدا می کند.

محرومیت حسی در کودکان سندروم داون

كودكان سندروم داون دچار محروميت هاي حسي هستند، به همین دلیل براي دستیابی این کودکان به حداكثر ظرفيت شناختي، بايد از برنامه هاي ویژه پيش گيری و آموزشي برای آن ها استفاده نمود. تاخير در رشد زباني اين كودكان باعث تاخير در رشد گفتار آن ها نیز خواهد شد. بنابراين يكي از مهم ترين اقدامات در مورد اين كودكان، رفع مشكلات شنوايي آن هاست تا از اين طريق به رشد زباني قابل قبول دست پیدا کنند. اختلالات گفتاري و شنيداري از مهم ترين مشکلات اين كودكان محسوب می شود. آن ها اغلب در كنترل گفتار، هماهنگي زبان، لب ها، فك و كام دچار مشكل هستند. اين موانع گفتاري موجب شده تا اين كودكان به كمك بيشتري درمورد وضعیت شنوايي خود نياز داشته باشند.

بدشنوایی در کودکان سندروم و تاثیر صدا درمانی چگونه است؟

با استفاده از روش صدا درماني می توان عضلات گوش میانی را تقویت کرد و از این طریق ظرفيت شنوايي را در دریافت اصوات مطلوب و حذف اصوات مزاحم افزايش داد. در این روش درمانی، کودک به اصوات با فرکانس بالا و پایین به طور متناوب گوش می دهد و پس از درمان قادر به دریافت بهتر اصوات فرکانس بالا می شود. آواهایی مثل /ت/، /گ/، /د/، /پ/ و /ب/ جزو اصوات فركانس بالا هستند و براي آن که گفتار به ویژه در محیط شلوغ (نظیر کلاس درس یا مهدکودک) وضوح کافی داشته باشد، این آواها باید به راحتی شنیده شوند. قبل از اينكه كودك قادر به توليد اين صداها باشد بايد بتواند آن ها را خوب بشنود. بنابراين صدا درماني موجب دریافت محرکات شنوايي در محدوده وسیعی از فركانس ها می شود و امکان بهبود درک گفتار را فراهم می آورد.

بسیاری از مطالعات انجام شده در مورد هوش کودکان سندرم داون در واقع غیر قابل اعتماد هستند، زیرا این کودکان از مهارت های زبانی دریافتی و بیانی ضعیفی برخوردار هستند و همین امر باعث می شود تا نتیجه آزمایش هوش آن ها پایین باشد. به گفته مایرز( 1986 ، 1987) ، پردازش شنوایی در کودکان مبتلا به سندرم داون کند است و همین امر مانع از شنیدن کلمات کوتاه، به ویژه حروف ربط و اضافه که نقش مهمی در ساخت جملات دارند می شود. این امر باعث می شود تا این کودکان هنگام صحبت، به جای جملات کامل از کلمات یک یا چند هجایی استفاده کنند. برای درمان این مشکل، می توان از روش صدا درمانی استفاده کرد.

بسیاری از کودکان مبتلا به سندرم داون از نظر عضلانی ضعیف هستند که با خمیدگی پشت و شانه های خمیده متمایز می شوند. تون عضلانی ضعیف هم چنین باعث می شود تا این کودکان چهره خاصی داشته باشند و تمایل به باز نگه داشتن دهان با بیرون آمدن زبان داشته باشند. این امر روی تولید گفتار ، به ویژه تلفظ آواها ، تاثیر منفی می گذارد.

مطالعات دکتر توماتیس چه می گوید؟

مطالعات دکتر آلفرد توماتیس (توماتیس ، 1974) نشان داد که گوش به طور فعال در پردازش زبان و کنترل شنیداری گفتار نقش دارد. وی شنیدن را از گوش دادن متمایز می کند. شنیدن به معنی دریافت غیرفعال صداست، درحالی که گوش دادن به معنای توانایی تمرکز فعال برای دریافت صداهاست. گوش میانی ، از طریق عملکرد عضلات خود ، مانند یک رادار عمل می کند و به طور انتخابی شنوایی را به سمت صدای مورد علاقه سوق می دهد ، یعنی به سمت همان اصوات گفتاری که در ارتباط نیاز به دریافت آن ها داریم. این نقش فعال گوش میانی نه تنها اولین گام، بلکه یک مرحله اساسی در پردازش شنوایی است. از نظر توماتیس ، نحوه عملکرد گوش دادن با عملکرد چشم در بینایی قابل مقایسه است.

میزان و دقت سازگاری “رادار شنوایی” در کلام بسیار مهم است. مشاهده دقیق پیوندهای عصبی عضلانی بین گوش میانی و دستگاه آوایی، اهمیت این ارتباطات صوتی-آوایی را آشکار می کند. عصب سه قلو (زوج عصبی 5) و عصب فاسیال (زوج عصبی هفتم) هر دو در تولید صدا و گفتار نقش دارند. عضلات سه قلو عضلات گیجگاهی و جونده در بسته شدن دهان نقش دارند. عصب فاسیال، عضلات درگیر در باز شدن دهان و حرکات لب را عصب دهی می کند. توماتیس تاکید می کند که عصب سه قلو، عضله چکشی (تنسور تیمپانی) و عصب فاسیال، عضله رکابی را نیز عصب دهی می کنند. این دو عضله در گوش میانی قرار دارند و وظیفه تنظیم عملکرد گوش میانی را بر عهده دارند. ضعف تون عضلانی باعث کند شدن حرکات عضلات گوش میانی می شود که بر پردازش شنوایی و کنترل شنوایی گفتار تاثیر می گذارد. ناتوانی در تولید کلمات یا دیرش کوتاه تر، از ساخت مناسب جملات جلوگیری می کند. کندی و ضعف در پردازش شنوایی و کنترل شنیداری گفتار به طور معمول در کودکانی که گفتار ، زبان و مشکلات یادگیری مربوط به گوش دادن دارند، مشاهده می شود (طلال، 1976).

ضعف گوش میانی می تواند زمینه ایجاد عفونت را فراهم کند. عفونت گوش میانی معمولا در کودکان مبتلا به سندرم داون (اوتیت گوش میانی مزمن) شایع است که باعث اختلال عملکرد بیشتر گوش میانی و در نتیجه ضعف عملکرد گوش دادن می شود.

نقش فرکانس های بالا در تامین انرژی مغز چگونه است؟

دکتر توماتیس هم چنین اعتقاد دارد که صداهای با فرکانس بالا تحریک عصبی بیشتری را برای مغز فراهم می کنند و بنابراین انرژی آن را تامین می کنند. فرکانس های بالا بیشتر در ویژگی آهنگ و هارمونیک های گفتار متمرکز هستند. ضعف گفتار در بسیاری از کودکان مبتلا به سندرم داون به دلیل فقدان ویژگی نوا و زنگ گفتار و در نتیجه فقدان محتوای فرکانس بالا می باشد. این صدا نه تنها انرژی بسیار کمی به مغز می رساند، بلکه برای بیان به مقدار قابل توجهی انرژی نیز نیاز دارد. کاهش انرژی حاصل نه تنها در بیان بلکه بر روند تفکر و هم چنین بر عملکردهای بدن مانند پوسچر ، تعادل ، تحرک و هماهنگی تاثیر می گذارد. هم چنین بر برتری طرفی تاثیر می گذارد. ضعف در برتری طرفی یکی از ویژگی های شایع در افراد مبتلا به سندرم داون می باشد. علاوه بر این، وضعیت بد بدن (پوسچر) بر تنفس تاثیر می گذارد که نقش مهمی در گفتار و هوشیاری عمومی دارد. همه مشکلات بالا می تواند باعث شود تا کودک مبتلا به سندرم داون تمایلی به استفاده از کلام در ارتباط با دیگران نداشته باشد.

برنامه صدا درمانی موسسه نیوشا (NLP) چه کمکی به کودکان سندروم داون می کند؟

کودکان سندروم داون باید به طور منظم تحت معاينه و ارزیابی شنوایی قرار گیرند و هرگونه تجمع سرومن ( جرم گوش ) و يا عفونت باید سريعا درمان شود. در برخي از موارد تكرار اين مشکلات با صدا درماني كاهش می یابد. تحرکی كه به واسطه صدا درماني در گوش ايجاد مي شود موجب خروج خود بخودی مايعات از گوش شده و از انسداد گوش جلوگيري مي شود. در ماه هاي اول صدا درماني ، کودک بايد هر روز و به مدت 30 تا 60 دقيقه به محركات صوتی مخصوص گوش دهد. در صورت تمايل كودك اين زمان مي تواند بیشتر نیز شود. انجام صدا درماني در كودكان سندرم داون موجب مي گردد تا علاوه بر بهبود عملکرد حس شنوايي، ديگر حوزه های شناختي آن ها مانند توجه به محيط اطراف و اشتياق به يادگيري نيز بهبود يابد.

برنامه NLP حاصل سال ها تجربه متخصصان مرکز تخصصی نیوشا در زمینه ارزیابی و درمان مشکلات پردازش شنوایی (بدشنوایی و بیش شنوایی) می باشد. برنامه NLP مشتمل بر 3 شیوه درمانی مجزا است که بر حسب نیاز و نوع اختلال، مورد استفاده قرار می گیرند:

روش های مبتنی بر مدولاسیون شامل روش موفق همی سینک ؛

روش های صدا درمانی مثل روش های توماتیس ؛

توانبخشی کلاسیک ویژه مشکلات پردازش شنوایی .

در این برنامه از تکنیک صدا درمانی برای درمان حساسیت بیش از اندازه به صدا در کودکان مبتلا به سندروم داون استفاده می شود. عضلات گوش میانی درست شبیه دیگر عضلات بدن نیاز به تمرین و آموزش دارند.

در این برنامه با استفاده از ارایه اصوات با فرکانس های مختلف به آموزش عضلات گوش میانی پرداخته می شود. این نوع صدا درمانی در واقع نوعی فیزیوتراپی برای عضلات گوش میانی محسوب می شود و از این طریق قابلیت گوش میانی در پردازش اصوات گفتاری بازتوانی می شود.

هم چنین برای استفاده آسان از برنامه صدا درمانی NLP می توانید پکیج درمانی نیوشان ۲ را از فروشگاه اینترنتی موسسه تهیه نمایید.

منبع: listening.center.com

نسخه اصلی مطلب بدشنوایی در کودکان سندروم داون و درمان آن را در سایت دکتر سعید ملایری بخوانید.

---