انسداد مجرای اشکی یک مشکل رایج بین کودکان است به گونه ای که در آمریکا حدود 20 درصد کودکان با مجرای اشکی مسدود به دنیا می آیند. انسداد مجرای اشکی در بسیاری از کودکان بصورت خودبخود و با گذشت زمان برطرف می شود و در کودکانی که بصورت خودبخود برطرف نشود از روش های درمانی مختلفی می توان استفاده کرد که بصورت عمومی روش هایی ایمن هستند و کودکان به خوبی به این روش های درمانی پاسخ می دهند.

انسداد مجرای اشکی چیست؟

اشک ابتدا در غدد اشکی تولید می شود. این غدد در بالای چشم های افراد و در ناحیه ی دور از بینی در پلک فوقانی قرار دارند. پس از اینکه اشک تولید شد از لبه ی پلک ها جاری شده و پس از اینکه سطح چشم را مرطوب کرد از طریق دو روزنه ی کوچک وارد مسیرها یا کانال های اشکی شده و به کیسه ی اشکی راه پیدا می کند. اشک تجمع یافته در کیسه ی اشکی از طریق مجرای اشکی که ساختاری استخوانی دارد به بینی وارد می شود. بسته شدن این مسیر را انسداد مجرای اشکی گوییم. انسداد مجرای اشکی منجر می شود تا مسیر اشکی با مایعات پر شده و ورم کند و با گذشت زمان ملتهب شده و در برخی موارد عفونت مجرای اشکی ایجاد می شود.

اگرچه انسداد مجرای اشکی بیشتر در کودکان ایجاد می شود اما در سنین دیگر نیز احتمال ایجاد آن وجود دارد. انسداد مجرای اشکی در کودکان به ندرت بر روی بینایی کودکان تاثیر دارد و بصورت معمول بینایی آنها را تحت تاثیر قرار نداده و تاثیر بلندمدت ایجاد نمی کند.

علائم انسداد مجرای اشکی در کودکان چیست؟

در صورتی که کودکی دچار انسداد مجرای اشکی شود ممکن است علائم زیر ایجاد شوند:

اشک ریزش بیش از حد طبیعی. این علامت حتی در زمانی که کودک گریه می کند نیز مشهود است و اشک چشمان کودک در هنگام گریه بیشتر از گریه در حالت طبیعی و مجرای اشکی باز است. همچنین این نشانه در هنگام سرماخوردگی کودک، حضور در هوای سرد یا وزش باد تشدید می شود.

ایجاد پوسته های خشک بر روی پلک ها

خارج شدن موادی مخاطی از چشم که بسته به محل انسداد مجرای اشکی ممکن است تر (همراه با اشک) باشد. در این حالت فشار گوشه ی داخلی پلک پایین ممکن است ترشح این مواد را بیشتر کند.

قرمزی و خارش چشم ها یا پلک ها که با مالش بیش از حد کودک همراه است

معمولا در کودکانی که با انسداد مجرای اشکی به دنیا می آیند این علائم از زمان تولد تا هفته ی دوازدهم پس از تولد بروز می کنند. با این حال ممکن است کودکانی نیز دچار انسداد مجرای اشکی باشند و هیچ یک از علائم را نشان ندهند. در این حالت والدین زمانی وجود مشکل را متوجه می شوند که مجرای اشکی عفونت کرده باشد. عفونت زمانی ایجاد می شود که میکروب ها در مجرای مسدود شده انباشته شده و رشد می کنند. در این حالت علائم عفونت مجرای اشکی شامل موارد زیر خواهدبود:

وجود مخاط زرد یا سبز که از چشم ها خالی می شود

قرمزی چشم ها

ورم پلک ها

چه زمانی باید برای درمان انسداد مجرای اشکی کودکان به پزشک مراجعه کرد؟

همانگونه که اشاره شد معمولا انسداد مجرای اشکی ناراحتی چندانی در کودک ایجاد نمی کند. با این حال ممکن است مشکلات جدی تری مانند عفونت در اثر انسداد مجرای اشکی ایجاد شده باشند. در صورتی که علائم زیر در نوزاد وجود داشته باشند لازم است به پزشک مراجعه شود:

چشمان کودک به قرمز شده باشند.

توده ی سفتی در بخش داخلی پلک احساس شود.

پلک کودک قرمز و متورم باشد.

علائمی همچون حساسیت به نور ایجاد شود.

کودک سعی کند تا چشمان خود را بصورت مداوم به هم بفشارد تا بسته بمانند.

ترشحات سبز رنگ از چشمان کودک خارج شوند.

مجرای اشکی کودک پس از گذشت یک سال از تولد بسته باقی مانده باشد.

علائم بازشدن مجرای اشکی نوزادان چیست؟

علامت اصلی بازشدن مجرای مسدود اشکی کودکان در حقیقت رفع علائم انسداد است؛ به این معنی که اشک ریزش چشم ها از بین رفته و کودک چشمان خود را به هم نمی فشارد، ترشحات چشمی به طور کامل برطرف شده و ورم و قرمزی پلک ها از بین می رود.

روش های خانگی برای بازکردن مجرای اشکی کودکان چیست؟

اگرچه انسداد مجرای اشکی معمولا بصورت خودبخودی رفع می شود با این حال روش های مختلفی وجود دارند که می توانند این روند را تسریع کنند. از جمله ی این روش ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

کمپرس آب گرم (بصورتی که پوست کودک اذیت نشود)

ماساژ

قطره های چشمی

نسخه اصلی مطلب علائم انسداد مجرای اشکی در کودکان را در سایت دکتر بهرام اشراقی بخوانید.

---