لاپاراسکوپی به جراحی گفته می شود که در آن جراح می تواند بدون ایجاد برش های بزرگ بر روی پوست، به نواحی داخلی شکم و لگن دسترسی پیدا کند. این فرایند همچنین به جراحی کم تهاجم نیز شناخته می شود. در عمل لاپاراسکوپی جراح به دلیل استفاده از ابزاری به نام لاپاراسکوپ می تواند از ایجاد برش های بزرگ اجتناب کند.

لاپاراسکوپ لوله ای کوچک است که به یک چراغ و دوربین مجهز بوده و تصاویری از داخل شکم یا لگن را به یک نمایشگر تلویزیونی منتقل می کند. مزایای این روش جراحی نسبت به جراحی سنتی شامل موارد زیر می شوند:

• مدت بستری بیمار کمتر و سرعت بهبودی آن بیشتر است
• درد و خونریزی پس از عمل کمتر است
• اثر جای زخم هم کمتر می ماند

کاربرد لاپاراسکوپی

در حال حاضر از لاپاراسکوپی برای تشخیص بسیاری از بیماریها و بررسی علائم خاص مانند موارد زیر استفاده می‎شود:

• بیماری التهابی لگن (PID) که نوعی عفونت باکتریایی دستگاه تناسلی فوقانی زنان است که شامل رحم، لوله‎ های رحمی و تخمدان‏ ها به حساب می آید .
• آندومتریوز که در آن تکه‎ های کوچکی از پوشش رحم (آندومتر) در خارج از رحم یافت می‏ شود.
• حاملگی خارج رحمی که نوعی حاملگی است که در خارج از رحم رخ می‎دهد.
• کیست تخمدان یا همان کیسه‎ای پر از مایع که در تخمدان به وجود می آید .
• فیبروم که تومورهای غیر سرطانی هستند که در رحم یا اطراف آن رشد می‎کنند.
• ناباروری زنان
• بیضه نزول نکرده که یک بیماری شایع در پسران کم سن و سال است و در آن یکی از بیضه ‏ها یا هر دو بیضه وارد کیسه بیضه نشده ‎اند.
• آپاندیسیت یا تورم دردناک آپاندیس (کیسه کوچک متصل به روده بزرگ)
• بروز درد غیر قابل توضیح در لگن یا شکم

روش لاپاراسکوپی

در این روش، جراحی با ایجاد یک برش کوچک در نزدیکی ناف یا استخوان لگن شروع شده و این برش در وهله اول به منظور پمپ کردن گاز دی اکسیدکربن به داخل حفره شکم یا لگن انجام می شود. در جراحی لاپاراسکوپی از لوله های جراحی باریکی به نام تروکار استفاده می شود. جراح، اولین تروکار را وارد ناحیه موردنظر می کند و سپس لوله گاز را از طریق تروکار اعمال می کند تا حفره شکم یا لگن شما را با گاز باد کند. این فرایند، به جدا کردن دیواره شکم شما از اندام ها کمک می کند و در نتیجه مشاهده اندام ها را در مانیتور ویدئویی آسان تر می کند. پزشک پس از باد کردن حفره شکم، لوله گاز را خارج کرده و این بار لاپاراسکوپ را از طریق تروکار در محل موردنظر تعبیه می کند. لاپاراسکوپ تصاویر ویدئویی زنده از محل جراحی را در مانیتور ویدئویی نمایش می دهد. این کار، کمک می کند که به راحتی بتواند سایر ابزارهای جراحی را به محل عارضه هدایت کند.

در این روش، بسته به نوع عمل، ممکن است یک یا چند برش سوراخ کلید ایجاد شده و تروکار در آن قرار گیرد. حین جراحی لاپاراسکوپی از ابزارهای بلند و باریکی استفاده می شود و این ابزار به گونه ای طراحی شده اند که به راحتی در تروکارها قرار می گیرند. در حال انجام برخی از عمل ها، ممکن است یک درن جراحی در داخل حفره شکم قرار داده شود تا مایعات اضافی بدن از طریق آن خارج شود. در این حالت، مایعات از طریق یک لوله کوچک تخلیه می شوند. برای برخی شرایط، ممکن است نیاز باشد که لوله برای مدتی پس از عمل در بدن شما باقی بماند تا به تخلیه مایعات ادامه دهد و بعد از جراحی، محل عمل دوخته شود. گازهای وارد شده به حفره بدن نیز قبل از بسته شدن برش ها، از بدن شما خارج می شود. لازم است ذکر شود که تیم جراحی قبل از بیرون کشیدن لوله تنفسی و IV پایداری علائم حیاتی شما را به طور منظم چک می کنند.

اقدامات قبل از لاپاراسکوپی

• اگر داروی خاصی را مصرف می کنید لازم است به پزشک اطلاع دهید و پرونده پزشکی تان را در اختیار وی قرار دهید.
• در صورت بارداری یا قصد باردار شدن حتماً با پزشک مربوطه موضوع را در میان بگذارید.
• قبل از انجام لاپاروسکوپی باید آزمایش های خون، ادرار و سونوگرافی انجام دهید تا با شناخت دقیق از وضعیت جسمی تان اقدام به انجام لاپاروسکوپی کنند.
• قبل از ورود به اتاق عمل حتما باید ناشتا باشید. باتوجه به انواع عمل لاپاروسکوپی از بیمار خواسته می شود به مدت ۶ تا ۱۲ ساعت قبل از عمل ناشتا باشد.

مراقبت های بعد از لاپاروسکوپی

• ماندن اثرات بیهوشی بعد از عمل لاپاروسکوپی و تجربه عوارض حاصل از استفاده مواد بیهوشی کاملاً طبیعی است و به مرور زمان و با رعایت مراقبت های توصیه شده توسط جراح لاپاروسکوپ، برطرف خواهد شد.
• استراحت کافی داشته باشید.
• از انجام فعالیت های جسمانی سنگین و نیمه سنگین بپرهیزید. لباس های راحتی و گشاد بپوشید تا کمتر اذیت شوید.
• برای خوردن و نوشیدن بعد از اتمام عمل لاپاروسکوپی از پزشک دستورات لازمه را دریافت کنید.

عوارض لاپاراسکوپی

شایعترین عارضه مربوط به لاپاراسکوپی در جراحی اورولوژی، خونریزی، عفونت و صدمه دیدن اندام های داخل شکم است. با این حال بروز این عوارض بسیار نادر است.

• تب یا لرز
• درد شکم که به مرور بدتر میشود.
• قرمزی، تورم، خونریزی یا ترشحات از محل برش
• تداوم حالت تهوع یا استفراغ
• سرفه های پیاپی
• کوتاه شدن نفس ها
• عدم توانایی ادرار کردن
• سبکی سر

احتمال کمی وجود دارد که در حین لاپاروسکوپی، اندامی آسیب ببیند. خون و مایعات دیگر ممکن است در صورت سوراخ شدن عضو، نشت کند. در این موارد باید عمل جراحی دیگری برای ترمیم صدمه وارد شده، انجام شود. عوارض کمتر شایع عبارتند از:

• عوارض ناشی از بیهوشی
• التهاب دیواره شکم
• تشکیل لخته خون که ممکن است به لگن، پا یا ریه برسد.

انجام لاپاراسکوپی در صورت چسبندگی مدت زمان بیشتری انجام می شود و خطر صدمه دیدن اندامها را نیز بیشتر می کند .

نسخه اصلی مطلب عوارض لاپاراسکوپی در جراحی اورولوژی را در سایت دکتر پیمان صالحی بخوانید.

---