وضعیت قرارگیری دندانها داخل استخوان فک، تاثیر فراوانی بر عملکرد دهان و فک دارد. عدم قرارگیری مناسب دندانها نسبت به هم میتواند مشکلات مختلفی را هم از نظر عملکرد طبیعی فک و هم از نظر زیبایی در پی داشته باشد. مال اکلوژن یکی از مشکلات ساختاری فک و دهان است. اکلوژن به معنی نحوه ی قرارگیری دندان های فک بالا و پایین نسبت به هم می باشد. در صورتی که در وضعیت فک و دندانها اکلوژن صحیح برقرار نباشد، مال آکلوژن به وجود می آید. بنابراین مال اکلوژن به هر وضعیتی گفته میشود که در طی آن فک ها و دندانها در موقعیت مناسب و هماهنگی نسبت به هم قرار ندارند. در ادامه ی مطلب به بررسی انواع مختلف مال اکلوژن پرداخته و روش پیشگیری و درمان آن را خدمت شما شرح خواهیم داد. بنابراین تا پایان این مطلب همراه ما باشید.

انواع مختلف مال اکلوژن

مال اکلوژن انواع مختلفی دارد که بر اساس فاکتورهای مختلف دسته بندی می شوند. به طور کلی، سه نوع اصلی مال اکلوژن وجود دارند که به شرح زیر هستند:

• مال اکلوژن کلاس 1: در این حالت، رابطه ی دندان ها وفک های بالا و پایین در هنگام بسته بودن، صحیح است و به اصطلاح، بایت طبیعی وجود دارد اما مقداری نامرتبی و شلوغی دندان ها دیده می شود.
• مال اکلوژن کلاس 2: در این مال اکلوژن، دندانها و فک بالا جلوتر از دندان های فک پایین قرار گرفته اند.
• مال اکلوژن کلاس 3: در این حالت، فک پایین و دندانهای مرتبط با آن جلوتر از دندانهای فک بالا قرار گرفته اند.

علاوه بر این دسته بندی کلی، دسته بندی های دیگری نیز وجود دارد. برای مثال، در صورتی که اکلوژن را بر اساس وضعیت قرارگیری دندانها دسته بندی کنیم، انواع دیگر اکلوژن شامل موارد زیر هستند:

• دیپ بایت (Deepbite): دیپ بایت شایع ترین نوع مال اکلوژن است. در این وضعیت، دندان های فک بالا بیش از حد پایین آمده و روی دندان های فک پایین قرار می گیرند. این وضعیت می تواند باعث مشکلاتی در جویدن، صحبت کردن و زیبایی شود.
• اندربایت (Underbite): اندربایت وضعیتی است که در آن از نظر عمودی، دندان های فک پایین بیرون تر و بالاتر از دندان های فک بالا قرار می گیرند. این وضعیت می تواند باعث مشکلاتی در جویدن، صحبت کردن و زیبایی شود.
• کراس بایت (Crossbite): در حالت طبیعی، دندانهای فک بالا کمی بیرون تر از دندانهای فک پایین قرار میگیرند. کراس بایت وضعیتی است که در آن دندان های فک بالا، داخل تر یا عقب تر از دندان های فک پایین قرار می گیرند. این وضعیت می تواند باعث مشکلاتی در جویدن و زیبایی شود.
• شلوغی دندان ها (Crowding): شلوغی دندان ها وضعیتی است که در آن دندان ها به طور نامرتب روی هم قرار می گیرند و فضای کافی برای رویش مناسب آنها وجود ندارد. این وضعیت می تواند باعث مشکلاتی در جویدن و زیبایی شود.

علائم مال اکلوژن

از جمله علائم مال اکلوژن می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• گاز گرفتن گونه بصورت تکرارشونده و با تعداد بیش از حد و غیرطبیعی
• فاصله زیاد یا اضافی بین دندان های فک بالا و پایین
• دندان های جلویی فک پایین جلوتر از دندان های فک بالا قرار دارند
• دندان های جلویی فک بالا جلوتر از دندان های فک پایین قرار دارند.
• دندان های شل و متزلزل
• سایش غیرطبیعی دندان ها
• دهان کاملا بسته نمی شود.
• دندان های جلویی روی هم قفل نمی شوند.
• درد فک هنگام جویدن
• مشکل در جویدن و گاز زدن
• زخم و تحریک مکرر لثه
• تغییر شکل صورت و فک ها

علت بروز ناهماهنگی فکی

علل اصلی بروز ناهماهنگی فکی و مال اکلوژن عبارتند از:

• عوامل ژنتیکی و وراثتی: اگر والدین دارای مشکلات دندانی-فکی باشند، احتمال انتقال به فرزندان وجود دارد.
• عدم توازن در رشد استخوان های فک: اگر یک فک سریع تر یا بیش تر از فک دیگر رشد کند منجر به ناهماهنگی ساختار فک می شود.
• عادات غلط دوران کودکی مانند مکیدن انگشت، پستانک، بطری و ...
• بیماری های تاثیرگذار بر رشد صحیح استخوان ها مثل راشیتیسم
• آسیب های استخوانی یا شکستگی فک در دوران کودکی
• کمبودهای تغذیه ای در سنین رشد
• حذف زودهنگام دندان شیری یا خرابی زودرس دندان ها
• افتادن دندانها و متمایل شدن سایر دندانها به فضای خالی ایجاد شده
• الگوهای غلط بلع و قورت دادن

بنابراین عوامل متعددی می توانند منجر به ایجاد مال اکلوژن شوند.

پیشگیری از مال اکلوژن

پیشگیری از ایجاد مال اکلوژن تا حدودی امکان پذیر است. برای پیشگیری می توان اقدامات زیر را انجام داد:

• کنترل و مراقبت منظم دندان های کودکان توسط دندانپزشک اطفال
• ترمیم به موقع دندان های خراب و پوسیده
• جلوگیری از کشیدن زودهنگام دندان های شیری
• اصلاح عادات غلط مانند مکیدن انگشت یا گاز گرفتن مکرر لب در کودکان
• رعایت الگوی صحیح بلع و قورت دادن
• استفاده از دستگاه های ارتودنسی پیشگیرانه در سنین پایین در صورت نیاز
• رژیم غذایی متعادل برای رشد صحیح دندان ها و فک
• درمان به موقع بیماری هایی که روی رشد صحیح فک تاثیر می گذارند.

با رعایت این نکات در دوران کودکی می توان احتمال ایجاد مال اکلوژن را کاهش داد.

مال اکلوژن چگونه درمان می شود؟

درمان مال اکلوژن به نوع و شدت آن بستگی دارد. در برخی موارد، مال اکلوژن خفیف نیازی به درمان ندارد. اما در موارد شدید، درمان آن ضروری است. رایج ترین روش درمان مال اکلوژن ارتودنسی است. ارتودنسی با استفاده از براکت ها، سیم ها و سایر ابزار، دندان ها و فکین را به موقعیت صحیح خود هدایت می کند. در برخی موارد، جراحی ارتوگناتیک نیز برای درمان مال اکلوژن شدید مورد نیاز است.

• ارتودنسی: ارتودنسی یک روش غیرتهاجمی و ایده آل برای اصلاح مال اکلوژن است. ارتودنتیست با استفاده از براکت ها، سیم ها و سایر دستگاه ها، دندان ها را به موقعیت صحیح خود هدایت می کند.
• جراحی ارتوگناتیک: جراحی ارتوگناتیک ترکیبی از ارتودنسی و جراحی فک برای اصلاح مال اکلوژن است. در این روش، استخوان های فک با استفاده از جراحی تغییر موقعیت داده می شوند تا فک و دندان ها بتوانند در موقعیت صحیح خود قرار بگیرند. جراحی ارتوگناتیک معمولاً برای درمان مال اکلوژن شدید مورد نیاز است.

در برخی موارد ممکن است برای درمان مال اکلوژن نیاز به کشیدن یک یا چند دندان باشد. همچنین ترمیم دندانها نیز میتواند بعنوان یک روش درمان مال اکلوژن به کار گرفته شود.

نسخه اصلی مطلب مال اکلوژن چیست و چگونه درمان می شود؟ را در سایت دکتر پدرام دانش کاظمی بخوانید.

---