بازسازی استخوان (Bone augmentation) اصطلاحی است که به انواع عملهایی اشاره دارد که برای ساخت و تقویت استخوان استفاده میشوند تا ایمپلنت دندانی را بتوان جایگذاری کرد. در صورتی که استخوان فک بیمار به اندازه کافی ضخامت نداشته باشد یا بیش از حد نرم باشد، ممکن است پیش از جراحی جایگذاری ایمپلنت، نیاز به پیوند استخوان وجود داشته باشد. علت این است که عملکرد قدرتمند جویدن در دهان، نیروی زیادی بر استخوانها وارد میکند و در صورتی که استخوان فک به اندازه کافی از ایمپلنت پشتیبانی نکند، درمان ایمپلنت به شکست می انجامد. پیوند استخوان قاعده محکمتر و بیشتری برای ایمپلنت ایجاد میکند.
این عملها معمولا شامل پیوند استخوان یا مواد شبه استخوان به فک می باشد. پیوند میتواند از استخوان خود شما باشد و یا استخوان فراوری شده و آماده یا به دست آمده از شخص دیگر (بانک استخوان). مواد پیوندی آماده یا باعث میشوند استخوان پیرامون به سمت بخش پیوندی رشد کند یا باعث میشوند سلولهای اطراف پیوند به استخوان تغییر یابند.بهترین گزینه برای پیوند استخوان، استفاده از استخوان خود بیمار است. در پیوند استخوان از خود بیمار، احتمالا یک قطعه استخوان از بخش دیگری از فک (چانه یا بخش عقب فک پایین (ramus )) استفاده میشود. در صورتی که جراح فک و صورت نتواند استخوان کافی از این نواحی بردارد، ممکن است لازم باشد از نواحی دیگر بدن مثل ران یا ساق (تیبیا) به جای آن استفاده کند و به استخوان فک پیوند دهد. مغز استخوان ران یا تیبیا حاوی سلولهای استخوان ساز می باشد. استفاده از استخوان ران نیاز به بستری شدن و بی هوشی عمومی دارد. ممکن است نه ماه طول بکشد تا پیوند استخوان به اندازه کافی رشد کند که بتواند ایمپلنت را به خوبی پشتیبانی نماید.
چندین عمل برای بازسازی استخوان وجود دارد که جراح فک و صورت بسته به نوع، موقعیت و تعداد ایمپلنتهایی که قرار است استفاده شوند، یکی را انتخاب میکند. در برخی موارد ممکن است تنها نیاز به پیوند جزئی استخوان وجود داشته باشد که این کار را میتوان همزمان با جراحی ایمپلنت، انجام داد. وضعیت استخوان فک بیمار تعیین کننده فرایند درمانی است.اگر دوست ندارید از استخوان بدنتان به استخوان فک پیوند شود، گزینه های خوب دیگری نیز در دسترس هستند. دندانپزشک میتواند از مواد به دست آمده از استخوان انسان یا گاو استفاوده کند. از مواد سنتزی نیز میتوان برای پیوند استخوان استفاده کرد. محصولات جدیدی مانند پروتئین 2 مورفوژنتیک استخوان نیز قابل استفاده هستند. این مواد برخی سلولهای بدن را به تبدیل شدن به استخوان ترغیب میکنند در نتیجه دیگر نیازی به پیوند استخوان وجود ندارد. این پروتئین به صورت طبیعی در بدن وجود دارد. این مواد دندانی با استفاده از فناوری DNA ساخته میشوند. باید در مورد گزینه های موجود و خطرات و فواید آنها با پزشک مشورت کنید و بعددرباره آن تصمیم بگیرید.
عمل معمول بازسازی استخوان
در شرایط معمول، بیمار یک دندان را از دست داده است و میخواهد آن را با ایمپلنت و تاج مصنوعی جایگزین کند. اگر چه دندان ممکن است سالها قبل افتاده باشد و استخوان در این مدت تحلیل رفته و استخوان کافی برای پشتیبانی از ایمپلنت وجود نداشته باشد. در این موارد از چانه بیمار یا فرد دیگری استخوان برداشته میشود و برای بازسازی استخوان از دست رفته استفاده میگردد تا بتوان بعدا ایمپلنت جایگذاری کرد. این نوع عمل در مطب جراح فک و صورت تحت آرام بخش درون رگی قابل انجام است. پیش از عمل باید سی تی اسکن انجام دهید تا تصویر سه بعدی از استخوانتان در اختیار جراح فک و صورت قرار بگیرد.
بی حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه عمل (در محلی که قرار است بازسازی استخوان صورت بگیرد و پیوند دریافت شود و نیز ناحیه ای که استخوان از آن برداشته میشود) استفاده میشود. برشی در لثه در محلی که در آینده ایمپلنت قرار میگیرد، ایجاد میشود تا مشخص شود چه مقدار و چه نوع استخوانی لازم است. در صورتی که استخوان از چانه برداشته میشود، جراح فک و صورت برشی در لثه زیر دندانهای جلویی فک پایین ایجاد میکند تا به استخوان چانه دسترسی داشته باشد. یک قطعه استخوان از چانه برداشته میشود که حاوی مغز استخوان نیز می باشد. بسیاری از دندانپزشکها این محل را که استخوان از آن برداشته میشود، با نوع دیگری از مواد پیوندی استخوان پر میکنند. ممکن است این ناحیه با لایه نازکی از بافت پوشانده شود تا بافت لثه نتواند این فضا را پر کند. سپس برش ناحیه عمل با بخیه بسته میشود.
نسخه اصلی مطلب بازسازی استخوان فک برای درمان ایمپلنت را در سایت دکتر بیژن موحدیان بخوانید.