ارتودنسی یکی از متداول ترین و موفقیت آمیزترین درمان های دندانپزشکی است و برای اصلاح ناهنجاری های دندانی، فکی و اسکلتی صورت انجام می شود. از جمله دلایل انجام ارتودنسی، اصلاح اختلالات ساختاری دندانی مثل شلوغی دندان ها یا فاصله نامناسب بین آنها، بهبود ظاهر صورت و لبخند، بهبود عملکرد جویدن، بهبود گفتارو پیشگیری از پوسیدگی های دندان در آینده است. در این روش از اپلاینس هایی به نام براکت استفاده می شود که به دندان ها چسبانده می شوند. سیم و براکت ها نیرویی آرام ولی پیوسته به دندان ها وارد می کنند تا موقعیت آن ها را به تدریج و در طولانی مدت اصلاح کنند. انواع مختلفی از براکت ها مثل براکت های فلزی، سرامیکی و رزینی وجود دارند. مدت زمان لازم برای ارتودنسی بسته به شدت مشکل، معمولاً بین 1 تا 3 سال است. در طول درمان نیز بیمار باید مرتباً برای کنترل و تنظیم مجدد دستگاه ها به ارتودنتیست مراجعه کند. با توجه به اینکه در ارتودنسی، اصل اول تغییر جایگاه دندانها به شکل برنامه ریزی شده است، بنابراین نباید آسیبی توسط نیروهای خارجی به ساختار دندان یا دستگاه های ارتودنسی وارد شود. برخی غذاها از جمله مواردی هستند که میتوانند نتایج ارتودنسی را با اختلال مواجه سازند. از همین رو، توجه به تغذیه و انتخاب غذای مناسب در زمان ارتودنسی ضروری است. در این مطلب قصد داریم تا اطلاعاتی جامع در مورد تغذیه در زمان ارتودنسی ارائه کنیم، بنابراین تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

چرا تغذیه در دوران ارتودنسی اهمیت دارد؟

تغذیه مناسب در دوران ارتودنسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دلایل اصلی آن عبارتند از:

• جلوگیری از پوسیدگی دندان: مصرف بی رویهٔ مواد قندی و شیرینی ها در این دوران باعث افزایش پلاک های دندانی شده و خطر پوسیدگی دندان را بالا می برد.
• جلوگیری از آسیب به دستگاه ارتودنسی: غذاهای چسبنده یا سفت می توانند با گیر کردن، موجب شکستن براکت ها و سیم ها شوند.
• تسریع در روند درمان: تغذیه مناسب با ایجاد یک محیط مساعد دهانی، سبب تسریع در جابه جایی و حرکت دندان ها می شود.
• پیشگیری از التهاب لثه: غذاهای چسبنده موجب التهاب و درد لثه می شوند که باید از آنها اجتناب کرد.
• حفظ سلامت کلی بدن: تغذیه مطلوب نقش مهمی در سلامت کلی بدن در این دوران ایفا می کند.

بنابراین رعایت یک رژیم غذایی مناسب در دوران ارتودنسی بسیار حائز اهمیت است.

لیست غذاهای نرم

از جمله مواد غذایی نرم که در زمان ارتودنسی مناسب هستند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انواع سوپ های صاف مثل سوپ جو، سوپ سبزیجات، سوپ آرد و سوپ کرفس
• کیک، پوره و پودینگ بدون دانه و تکه های سخت
• انواع لبنیات مثل ماست، پنیر و کره نرم
• تخم مرغ آب پز یا سرخ شده
• ماهی آب پز بدون استخوان
• برنج آبکش شده و نرم
• سیب زمینی پخته یا پوره شده
• انواع میوه های نرم مثل موز، انبه، پرتقال و هلو
• غلات نرم مثل نان نرم، برنج و ماکارونی
• غذاهای کوبیده و همزده مثل سالاد الویه
• غذاهای پخته شده یا بصورت آبکش شده

بصورت کلی مصرف این مواد غذایی در زمان ارتودنسی دندانها مشکلی ندارد، با این حال، باید با پزشک متخصص نیز مشورت نمود تا بر اساس وضعیت هر فرد، تصمیم گیری مناسب صورت گیرد.

غذاهای ممنوعه ارتودنسی

برخی از غذاها در زمان ارتودنسی نباید مصرف شوند. برخی از این غذاها با چسبیدن به براکت و سیم ارتودنسی منجر به اختلال در فرایند درمانی میشوند. برخی از غذاها نیز به علت سفت بودن، فشار فراوانی به دندانها و ابزارهای ارتودنسی وارد میکنند. از جمله غذاهایی که در دوران ارتودنسی بهتر است از مصرف آنها خودداری کنیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• غذاهای سخت، خشک و چسبنده مانند نان تست، باگت تست، نان خشک یا برشته
• غذاهای چرب و سرخ کردنی مانند سوسیس، کالباس، همبرگر، پیتزا
• شیرینی جات چسبنده مثل عسل، شکر، شکلات های چسبنده، آدامس
• میوه ها و سبزی های خام سفت مثل هویج، سیب خام، گل کلم، نخود سبز، بلال
• خشکبار و دانه های سخت مانند فندق، گردو، بادام، ذرت بوداده
• خوراکی های دارای هسته مثل زیتون، گوجه سبز، گیلاس
• نوشیدنی های گازدار مانند انواع نوشابه های گازدار
• آبمیوه های حاوی تکه های میوه
• نوشیدنی های حاوی تکه های یخ سفت
• قند و شکر اضافه
• سیب زمینی سرخ کرده
• تخمه آفتابگردان و کدو

پرهیز از این مواد غذایی برای جلوگیری از آسیب به دستگاه های ارتودنسی و التهاب لثه ضروری است. در صورت نیاز به مصرف، باید آنها را به شکل نرم و پوره یا خرد شده استفاده کرد.

نسخه اصلی مطلب لیست غذاهای مناسب و نامناسب در دوره ارتودنسی را در سایت دکتر پدرام دانش کاظمی بخوانید.

---