فریتین به آهن ذخیره شده گفته می شود که مهمترین شاخص در پیشگیری از بروز کم خونی محسوب می گردد. در صورتی که فریتین در سطح مطلوب قرار داشته باشد به تقویت مو ها کمک می کند و باعث می شود موها به طور کامل رشد نموده و بلند شوند. هنگامی که در رژیم غذایی شما به مقدار کافی آهن وجود نداشته باشد بدن به استفاده از فریتین ذخیره شده در بافت های غیر ضروری از قبیل موها می پردازد تا آن را در اختیار اندام ضروری بدن مانند قلب قرار دهد. از آنجایی که سلول های مو در پیاز مو تولید می شوند کاهش سطح فریتین باعث می شود که موها قبل از آنکه به اندازه کافی بلند شوند شروع به ریزش نمایند. نتایج بسیاری از مطالعات نشان دهنده ارتباط بین کاهش فریتین خون با ریزش مو است.

علت کمبود فرتین

مقادیر کمتر از نرمال فریتین می تواند یکی از نشانه های کمبود آهن در بدن باشد و زمانی رخ می دهد که کمتر از نیاز روزانه آهن مصرف می کنید. یکی دیگر از عواملی که بر سطح آهن بدن تأثیر دارد بیماری آنمی یا کم خونی است. در آنمی به دلیل کمبود تعداد سلول های قرمز خونی میزان آهن نیز به همان نسبت پایین است. سایر دلایل کمبود فریتین به شرح زیر است:

• خونریزی های بیش ازحد قاعدگی
• مشکلات گوارشی که در آن جذب آهن کم می شود.
• خونریزی داخلی
• کمبود آهن که علت اصلی آن به نوع رژیم غذایی باز می گردد.

علائم کمبود فرتین

علائم کمبود فریتین مشابه کمبود آهن است و ریزش مو فقط یکی از نشانه های آن است. علائم دیگر آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سرگیجه
• خستگی مفرط
• احساس ضربان در گوش ها
• شکننده بودن ناخن
• تنگی نفس
• سردرد
• مشکل در تمرکز
• پاهای بی قرار
• افراد در معرض خطر کمبود فرتین
• افراد گیاه خوار

افراد گیاه خوار در مقایسه با افرادی که گوشت مصرف می کنند دچار کمبود آهن خواهند شد و با مشکلاتی از قبیل ریزش مو مواجه می شوند.

• افرادی که به طور مداوم خون می دهند.

افرادی که به طور مداوم خون اهدا می کنند سطح هموگلوبین در بدن آنها کاهش پیدا می یابد، حتی اگر هموگلوبین به راحتی جایگزین گردد دچار مشکلاتی مانند ریزش مو می شوند. این افراد باید تا چند روز پس از اهدای خون به طور منظم از غذاهای حاوی آهن استفاده کنند.

• جذب نامناسب آهن

بدن برخی از افراد نمی تواند به طور صحیح به جذب آهن بپردازد. برخی از اختلالات خاص پزشکی می توانند باعث کاهش اسید معده شوند که وظیفه جذب راحت تر غذا را بر عهده دارد که این امر باعث می شود سطح جذب آهن کاهش یابد. بیماری های مرتبط با روده در فرایند جذب آهن توسط بدن اختلال ایجاد می کنند و منجر به کمبود آهن خواهند شد.

• کم کاری غده تیروئید

کمبود آهن باعث می شود که عملکرد غده تیروئید مختل شود و بیمار دچار کم کاری تیروئید خواهد شد.

• سلیاک یا بیماری التهابی روده

حتی اگر آهن به مقدار کافی در رژیم غذایی شما وجود دارد؛ اما دچار اختلالاتی مانند بیماری سلیاک و بیماری التهابی روده مانند کرون و زخم روده هستید، برای جذب مواد مغذی مانند آهن به مشکل برخواهید خورد. این اختلالات می تواند باعث بروز التهاب و حتی آسیب دیدگی دستگاه گوارش شوند.

• زنان باردار

در دوران بارداری میزان نیاز به مصرف آهن افزایش پیدا می کند و جنین از ذخایر آهن موجود در بدن مادر خود استفاده می نماید. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد از دست دادن مقدار بسیار زیادی خون در دوران زایمان است که سطح آهن را کاهش می دهد.

تشخیص کمبود فرتین

آزمایش فریتین، اطلاعات خوبی از میزان ذخایر آهن در بدن در اختیار متخصصان قرار می دهد؛ اما برای تشخیص نهایی و رد سایر احتمالات، آزمایشات دیگری در کنار آن تجویز خواهند شد. برای مثال می توان به آزمایش TIBC اشاره کرد. نتایج این آزمایش نیز در تشخیص فقر آهن مورد استفاده قرار می گیرد. آزمایش آهن خون (Fe) و آزمایش CBC (شمارش سلول های خونی) نیز ممکن است برای بررسی های بیشتر تجویز شوند.

درمان کمبود فرتین

خوشبختانه ریزش مو در اثر کم خونی، به دلیل آسیب رساندن به فولیکول مو به راحتی قابل درمان است؛ بنابراین در خوشبینانه ترین حالت، رشد مجدد موها اتفاق خواهد افتاد. در برخی از موارد با استفاده از داروهای زیر می توانید ریزش مو را درمان کنید.

• مصرف مکمل های آهن: برای از بین بردن کمبود آهن در بدن، پزشک توصیه می کند تا هر فرد روزانه مکمل های آهن را مصرف کند. البته مصرف خودسرانه این مکمل ها بسیار خطرناک است و می تواند سبب مسمومیت شود؛ بنابراین در ابتدا از کمبود آهن در بدن خود مطمئن شوید. در صورت نیاز باید این مکمل را از ۳ تا ۶ ماه مصرف کرده تا نتایج مورد قبولی را مشاهده کنید.
• تزریق آهن به بدن: تزریق آهن توسط پزشک زمانی اتفاق می افتد که افراد دچار کم خونی شدید یا به بیماری هایی نظیر کرون مبتلا هستند. همچنین زمانی که آهن به درستی در بدن جذب نشود، این روش بسیار کارآمد است. در این صورت تزریق آهن به داخل ورید صورت می گیرد.
• ایجاد تغییر در رژیم غذایی: مصرف برخی از مواد شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، سبزیجات سبز رنگ و حبوبات می تواند به تأمین آهن در بدن کمک کند؛ بنابراین سعی کنید تا این مواد را در رژیم روزانه خود مصرف کنید.
• استفاده از ماینوکسیدیل : این دارو به صورت موضعی مورد استفاده قرار می گیرد. به عقیده دانشمندان مصرف ماینوکسیدیل می تواند موها را درمدت زمان طولانی تری در مرحله رشد قرار دهد.
• مصرف داروی ۵ آلفا ردوکتاز: نمونه ای از این داروها به داروی فیناستراید نامیده می شوند. با مصرف این دارو ها آنزیم های مورد نیاز برای رشد مو افزایش پیدا می کنند. در این صورت ریزش مو درمان خواهد شد.
• استفاده از جراحی پیوند مو: در صورتی که روش های دارویی برای درمان ریزش مو جوابگو نباشد، پزشک به مراجعه کننده جراحی کاشت پیوند مو را پیشنهاد می دهد. این روش در سال های اخیر توانسته مخاطبان بسیاری را به سمت خود جذب کند. پیوند مو به روش های متفاوتی صورت می گیرد؛ بنابراین در ابتدا باید معاینات کاملی از مو و فولیکول های آن صورت گیرد.
• پی آر پی مو : پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP یکی دیگر از روش های درمانی مؤثر برای ریزش در موها عنوان می شود. در این روش پلاکت های خون به مناطقی از پوست سر که ریزش مو در آنها شدیدتر است، تزریق خواهد شد. تحقیقات در این زمینه نشان می دهد که بعد از ۶ ماه افزایش ضخامت مو و رشد مجدد آن در افراد قابل مشاهده است.

پیشگیری از کمبود فرتین

بهترین راه برای جبران آسیب هایی که کمبود فرتین می تواند به بدن برساند این است که از غذا ها و مکمل هایی استفاده کنید که حاوی آهن هستند. با این کار باعث می شوید تا تعادل میزان آهن در بدن حفظ شود و میزان جذب آهن از میزان مصرف آن در بدن کمتر نشود. یک مسئله ی مهم برای ایجاد تعادل در میزان آهن بدن، این است که از ویتامین هایی استفاده کنید که هم میزان نگهداری و ذخیره ی آهن در بدن را افزایش می دهند و هم جذب آهن را آسان تر می کنند. به خصوص ویتامین های سی و ب دوازده. از جمله غذاهایی که منابع غنی آهن هستند عبارت هستند از گوشت قرمز کم چرب، برنج قهوه ای، تخم مرغ، میوه ی خشک شده، صیفی جات سبز رنگ، لوبیا و حبوبات، مغز آجیل و ماهی.

نسخه اصلی مطلب آیا کمبود فرتین باعث ریزش مو می شود؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---