سوختگی پوست، حالتی است غیرقابل تحمل است که به دلیل آسیب حرارتی پوست رخ می دهد. سوختگی های سطحی، سوختگی هایی را شامل می شود که فقط بیرونی ترین لایه پوست یعنی اپیدرم را درگیر کرده باشد. سوختگی سطحی با سوختگی های شدید متفاوت است؛ زیرا در اعماق پوست و سایر بافت ها نفوذ نمی کند. این سوختگی، شایع ترین نوع سوختگی است که مشخصه آن قرمزی و تاول است. دردناک است؛ اما در طی 10 روز از سمت لایه های عمیق تر پوست بهبود می یابد. درمان این سوختگی تنها برای جلوگیری از عفونت انجام می شود تا سوختگی به طور طبیعی بهبود یابد. بعد از بهبودی هیچ زخمی بر روی پوست بیمار باقی نمی ماند، فقط تغییرات جزئی در رنگ پوست ایجاد می شود. اگرچه سوختگی های درجه یک به اندازه سوختگی های درجه بالاتر جدی نیستند؛ اما ممکن است کمی صدمه ببینند و در صورت عدم درمان صحیح، جای زخم بر جای گذارند. بیشتر این سوختگی ها در خانه قابل درمان است. با این حال، مهم است که بدانید چه کاری باید انجام دهید. نوع سوختگی ها در وسعت کم در بسیاری موارد می توانند با خنک و مرطوب نگه داشتن و به کار بردن پانسمان های ساده و کنترل عفونت درمان شوند.

علل سوختگی های سطحی

شایعترین علل سوختگی های سطحی عبارتند از:

آفتاب سوختگی

آفتاب سوختگی زمانی رخ می دهد که شخص به مدت طولانی زیر آفتاب قرار گرفته و به اندازه کافی از کرم های ضدآفتاب استفاده نکرده باشد. پرتوهای فرابنفش خورشید به لایه بیرونی پوست نفوذ کرده و باعث قرمز شدن، تاول زدن و پوسته پوسته شدن آن و در مواقعی باعث سرطان پوست می شوند.

سوختگی با مایعات جوشان

سوختگی با مایعات داغ یکی از دلایل شایع سوختگی های درجه یک است. مایع داغی که از یک قابلمه در حال جوشیدن بیرون می ریزد یا بخار مایعات داغ می تواند باعث سوختگی دست ها، صورت و بدن شود. دمای آب بی خطر، حدوداً ۴۹ درجه سانتیگراد یا پایین تر از آن است. دماهای بالاتر از این می توانند، باعث آسیب های پوستی جدی تر، خصوصاً برای کودکان خردسال، شوند.

برق

گاهی اوقات پریزهای برق، سیم دستگاه های برقی و وسایل برقی خانگی افراد را در معرض خطری جدی قرار می دهد. به عنوان مثال اگر فرد، هر جسمی را در یک پریز فرو کند، دچار برق گرفتگی یا سوختگی ناشی از تماس با الکتریسیته می شود.

علائم سوختگی سطحی

سوختگی درجه یک کمترین آسیب پوستی را می رساند. همچنین به دلیل اینکه بر بیرونی ترین لایه پوست تأثیر می گذارد، سوختگی های سطحی نیز نامیده می شوند. علائم سوختگی درجه یک شامل موارد زیر است:

• سرخی
• التهاب جزئی یا تورم
• درد
• هنگام بهبودی زخم، پوست، خشک و پوسته پوسته می شود.

از آنجا که این سوختگی روی لایه بالایی پوست تأثیر می گذارد، پس از ریختن سلول های پوستی، علائم و نشانه های آن نیز از بین می روند. سوختگی درجه یک معمولاً در طی ۷ تا ۱۰ روز بدون به جا گذاشتن جای زخم بهبود می یابند.

درمان سوختگی سطحی

• مقدار زیاد مایعات بنوشید.
• ناحیه سوخته را با آب و صابون ملایم به آرامی تمیز کنید.
• تاول هایی که ممکن است ایجاد شود را از بین نبرید؛ زیرا این امر می تواند خطر عفونت را افزایش دهد.
• برای کاهش درد، تورم و التهاب از داروهای بدون نسخه (استامینوفن یا ایبوپروفن) استفاده کنید.
• لباس ها، ساعت ها، انگشترها و سایر جواهرات را از نزدیکی منطقه سوخته خود بردارید.
• محل سوخته را با باند نچسب بپوشانید. پانسمان را سه بار در هفته عوض کنید، به شرطی که عفونی نباشد. اگر سوختگی، آلوده به نظر می رسد، هر روز باند را عوض کنید.
• ناحیه سوخته را بلافاصله در آب خنک (نه آب یخ زده) فرو برده و حدود ۱۰ دقیقه در آن نگه دارید، سپس کمپرس های سرد و مرطوب را بر روی محل قرار دهید تا زمانی که درد فروکش کند. هرگز یخ را مستقیماً روی محل سوختگی قرار ندهید.
• اگر سوختگی در طی ۴۸ ساعت علائم بهبودی را نشان نداد، یا به نظر می رسد بدتر شده است، سریعاً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت وجود موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• اگر سوختگی چیزی غیر از سوختگی جزئی درجه اول باشد.
• اگر سوختگی گسترده باشد، یعنی قطر آن بیشتر از ۵ سانتی متر باشد.
• اگر سوختگی روی صورت، دست ها یا اندام تناسلی کودک باشد.
• اگر محل سوختگی عفونت کرده باشد.
• اگر جراحت ایجاد شده سوختگی الکتریکی، یعنی توسط جریان الکتریکی ایجاد شده است.

نسخه اصلی مطلب برای درمان چه سوختگی هایی به پزشک مراجعه کنیم؟ (زمان مراجعه به پزشک) را در سایت دکتر هما فاتحی بخوانید.

---