بخش زیادی از چربی موجود در پوست سر، به رطوبت پوست کمک می کند و موجب می شود که پوست سر و موها خشک نشود. در حقیقت می توان گفت که چربی سر عاملی برای محافظت از پوست و موی سر است؛ اما مشکل از آنجایی آغاز می شود که غدد تولید کننده چربی، بیش از حد معمول در پوست سر چربی تولید می کنند. در پوست سر، غدد سباسه یا چربی، روغن طبیعی به نام سبوم را تولید می کنند. اگر عملکرد این غدد دچار اختلال شود و تولید این روغن افزایش یابد، منجر به موی چرب می شود. وراثت، میزان هورمون ها، استفاده از محصولات نامناسب و شستن زیاد موها از علل اصلی چربی زیاد موها هستند.
یکی از عواقب رایج چرب شدن پوست سر، چرب شدن موها و در نتیجه افزایش میزان ریزش مو است. در این موارد زیاد شدن مقدار روغن و چربی بر روی پوست باعث می شود که آلودگی ها در میان موها گیر کنند و در نتیجه منافذ باز پوست بسته شوند. به این ترتیب مواد کافی برای رشد موها فراهم نخواهد شد و ریزش مو اتفاق خواهد افتاد.
چربی مو به صورت بیمارگونه و جدی نیز تعدادی علائم مشخص دارد که باید به آنها توجه کرد. این علائم شامل موارد زیر می شوند:
هرچند این مشکل، دلیل اصلی ریزش مو نیست؛ اما می تواند سبب بسته شدن فولیکول های مو و ایجاد سبوم (صمغ یا چربی های تجمع یافته) بر روی سر شده و ریزش مو را افزایش دهد.
سبوره، اصطلاح پزشکی است که می تواند پوست شما را چرب و کدر جلوه دهد. عمدتاً مناطقی را که غدد چربی بیشتری دارند مانند پوست سر و ناحیه T صورت شما را تحت تأثیر قرار می دهد. تولید بیش از حد سبوم نیز می تواند باعث درماتیت سبورئیک در برخی افراد شود.
آکنه در افرادی که پوست چرب دارند شایع است. رسوب بیش از حد چربی روی صورت منافذ صورت را مسدود می کند و باعث التهاب و جوش پوستی می شود.
اکثر موارد تولید بیش از حد سبوم جزئی هستند و نیازی به درمان پزشکی ندارند. با این حال، در موارد نادر، غدد چربی بیش فعال می تواند نشانه ای از رشد غیر طبیعی سلول در غدد باشد که می تواند منجر به سرطان پوست شود.
تولید بیش از حد سبوم می تواند پوست سر شما را مستعد ابتلا به تعدادی از قارچ ها و عفونت های باکتریایی کند. رسوبات سبوم منافذ را می بندد و باعث ایجاد شوره سر، سلول های مرده، اسیدهای چرب و غیره می شود که می تواند پوست سر را تحریک کرده و به منبع تغذیه ی اصلی میکروب ها تبدیل شود. عفونت های رایجی که می تواند به دلیل تولید بیش از حد روغن رخ دهد شامل فولیکولیت، پسوریازیس ، درماتیت آتوپیک و عفونت های قارچی است.
برای درمان این مشکل نیاز به از بین بردن تمامی روغن مو نیست؛ زیرا مقدار طبیعی روغن جهت محافظت و شادابی موها حیاتی است. برای درمان چربی موی سر، یکی از اولین مراحل، شناخت دلیل این مشکل است. گاهی تنها با پیدا کردن و پیشگیری از عامل ایجاد چربی مو، این مشکل خود برطرف می شود. برای مثال استفاده مناسب از نرم کننده، توقف براشینگ هر روزه، کم کردن دفعات شستشو و شانه زدن خود می تواند باعث جلوگیری از چرب شدن مو و بازگشت آن به حالت معمول شود؛ اما راه های دیگری نیز برای درمان تکمیلی موی چرب مطرح می شود که در ادامه به مؤثرترین آنها اشاره می کنیم:
تمامی مشکلات پوست و مو دو بخش درمانی اصلی دارند. یک بخش شامل استفاده از داروهای خوراکی می شود. این داروها معمولاً آنچه که درون بدن اختلال را ایجاد می کند هدف قرار می دهند. در مورد موی چرب می توان با داروهای خوراکی، میزان هورمون های مؤثر در فعالیت سلول های سباسه را کنترل کرد. داروهای حاوی ایزوترتینوئین (Isotretinoin) در این مواقع تجویز می شود. البته به دلیل قوی بودن این داروها، حتماً باید با تجویز دکتر و پس از انجام برخی آزمایش های اولیه اقدام مصرف آنها نمود و همچنین اگر ترشح چربی در اثر استرس و افسردگی باشد، داروهای آرامبخش و ضد افسردگی تجویز می شود.
بخش دوم درمان بیماری های پوست و مو شامل استفاده از محصولات بهداشتی درمانی موضعی می شود که از سطح پوست بر اختلال پیش آمده تمرکز می کند. برای درمان موی چرب، در موارد شدید از محلول های حاوی سالیسیلیک اسید و محصولات غنی از پلی فنول استفاده می شود. استفاده از این محلول ها بهتر است با مشورت متخصص انجام شود. در موارد سطحی تر استفاده از شامپو برای موی چرب و اسکراب موی چرب استفاده می شود.
از آنجا که تا پیش از این درمانی قطعی و دائمی برای موی چرب وجود نداشت و افرادی که با این معضل مواجه بودند باید برخی نکات را تا آخر عمر مدنظر قرار می دادند، در سال های گذشته درمان هایی جدی و پیشرفته برای این مشکل ارائه می شود. این روش های درمانی شامل استفاده از لیزر و دستگاه های فرکانسی می شود که غدد سباسه را هدف قرار می دهند.
نسخه اصلی مطلب چربی کف سر و ریزش مو را در سایت کلینیک پوست صدف بخوانید.