رشد بیش از حد سلول های رنگدانه (ملانوسیت ها) در اپیدرم (لایه بالایی پوست) و فولیکول های مو، باعث ایجاد خال بکر می شود؛ اما علت اصلی آن هنوز ناشناخته است. تصور بر این است که یک عامل ژنتیکی، باعث بروز خال بکر می شود که هنوز شناخته شده نیست. خال بکر، یک لکه پوستی مادرزادی غیر سرطانی بزرگ و قهوه ای است که بیشتر در مردان مشاهده می شود. خال بکر معمولاً در زمان بلوغ بروز پیدا می کند؛ ولی در برخی موارد می تواند از بدو تولد وجود داشته باشد. در سال 1949 دکتر ساموئل بکر دو مرد را که دارای عارضه لکه پوستی قهوه ای رنگ با موهای زیاد در بالاتنه خود بودند را به عنوان نمونه هایی از یک بیماری خاص معرفی کرد. از این رو این عارضه به نام دکتر بکر نامگذاری شد. خال بکر صورت معمولاً بیشترین نگرانی را از نظر زیبایی برای بیماران ایجاد می کند. این عارضه معمولاً فقط پوست را درگیر می کند؛ ولی در مواردی ممکن است بافت های زیر پوست مثل پستان و عضلات را درگیر کند که در این صورت به نام سندرم خال بکر شناخته می شود. معمولاً مردان 5 برابر زنان به این عارضه دچار می شود. افراد در اغلب موارد فقط یک خال بکر دارند؛ ولی در موارد نادر احتمال بروز تعداد بیشتر هم وجود دارد.

چه عواملی باعث ایجاد خال بکر میشوند؟

علت دقیق خال بکر هنوز مشخص نیست. تصور می شود که علت آن نقص ژن است. یک ژن مهم مرتبط با سندرم بکر نووس ACTB (اکتین بتا) است. اگر چه برخی از کودکان از بدو تولد این خال را با خود دارند؛ اما معمولاً در کودکی و اوایل نوجوانی خال پدیدار می شوند. یک نظریه در مورد خال بکر این است که برخی افراد از بدو تولد یک لکه پوستی کوچکی با زمینه خال بکر با خود دارند. تصور می شود این لکه پوستی به هورمون های مردانه حساس تر است و اغلب در دوران بلوغ تغییر می کند.

علائم خال بکر

خال بکر ابتدا به صورت یک لکه نامنظم قهوه ای روشن روی پوست ایجاد میشود که هنگام بلوغ شروع به بزرگتر، ضخیم تر و تیره تر شدن میکند. با این که اغلب در بالاتنه دیده میشود؛ ولی ممکن است در صورت، دست و پا هم ایجاد شود. خال بکر به طور معمول در دوران کودکی یا نوجوانی در یک شانه و قسمت بالای تنه ظاهر می شود؛ اما گاهی اوقات ممکن است در جای دیگری از بدن نیز پدیدار شود. در مردان در سنین بلوغ بیشتر دیده می شود و همانطور که گفته شد گاهی اوقات با آکنه و رشد مو همراه است.

تشخیص خال بکر

خال بکر معمولاً با معاینه فیزیکی و بررسی سابقه ایجاد ضایعه توسط پزشک تشخیص داده میشود و پزشک برای اطمینان بیشتر میتواند از نمونه برداری یا بیوپسی و ارسال آن به آزمایشگاه کمک بگیرد.

عوارض خال بکر

به ندرت مانند سایر خال های مادرزادی، ممکن است برخی ناهنجاری ها در بافت های زیرین ناشی از همان نوع سلول جنینی، اکتودرم وجود داشته باشد. این به عنوان سندرم نایوس بکر، نوعی از سندرم نایوس اپیدرمی شناخته می شود. این ناهنجاری ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• هامارتوم عضله صاف (رشد بیش از حد بافت ماهیچه صاف مانند خال مادرزادی عمیق)
• عدم رشد ساختارهای زیرین مانند سینه، ماهیچه سینه ای، چربی، اندام، دیواره قفسه سینه، ستون فقرات
• رشد بیش از حد بافتی مانند غده فوق کلیوی، اندام، انگشتان دست یا پا، کیسه بیضه.

درمان خال بکر

هر چه گستردگی خال بکر بیشتر باشد درمان آن چالش برانگیزتر است. به همین دلیل روش صد در صد مؤثر برای از بین بردن کامل عارضه وجود ندارد.

• درمان خال بکر با کرم: از آنجا که در خال بکر سلول های رنگدانه و فولیکول ها مو در عمق زیادی از پوست قرار گرفته اند درمان خال بکر با کرم نمی تواند تأثیرگذار باشد. کرم درمان بکر نتیجه ای جز صرف هزینه برای بیمار ندارد چون کرم نمی تواند به عمقی که فولیکول های مو یا سلول های رنگدانه قرار گرفته اند نفوذ کند.
• خال بکر و لیزر: درمان خال بکر با لیزر تقریباً تنها گزینه قابل بررسی است. درمان خال بکر با لیزر می توانید علائم و رنگ تیره عارضه را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. درمان خال بکر و لیزر کیوسوئیچ به انگلیسی: (Q-switched) می تواند تا حدود زیادی نگرانی های شما را کاهش دهد. لیزر کیوسوئیچ بهترین روش شناخته شده برای کمرنگ کردن خال بکر است. موهای ناحیه بکر را هم می توانید با کمک لیزر و الکترولیز از بین ببرید.

به دلیل وسعت زیاد این عارضه نمی توان از روش جراحی برای برداشتن خال بکر استفاده کرد.

هزینه لیزر خال بکر

با توجه به موقعیت جغرافیایی مطب و پزشک و تعداد و وسعت خال، هزینه برداشت خال با لیزر متغیر است.

نسخه اصلی مطلب خال مادرزادی بکر چه شکلی دارد؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---