خارش پوست سر که به عنوان (scalp pruritus) نیز شناخته می شود، یک مشکل رایج در بین افراد مختلف است. خارش سر می تواند تعدادی از عوامل رایج و غیر رایج را در بر داشته باشد. در بعضی موارد، خارش پوست سر ممکن است با پوسته پوسته شدن، لکه ها، برآمدگی و حتی ریزش مو همراه باشد. البته، ریزش مو می تواند هنگام خراشیدن تهاجمی پوست سر رخ دهد یا وضعیت آن بر ساختار یا توانایی فولیکول های مو تأثیر بگذارد. جهت درمان خارش سر باید به دنبال علت خارش پوست سر بگردید تا بتوانید درمان مؤثر و ثابت شده ای را برای حل آن بیابید. مطمئن ترین روش برای درمان خارش سر این است که به پزشک مراجعه کنید.

علت خارش سر

شوره سر

اگر پوست سر شما خشک و خارش دار است و می توانید روی مو یا لباس خود قسمت پوسته پوسته شده پوست سر خود را ببینید، ممکن است دچار شوره سر شوید. پوسته پوسته شدن پوست سر اگرچه طبیعی است، می تواند باعث ناراحتی جزئی و خارش شود.

واکنش به یک محصول مراقبت از مو

یکی از دلایل عمده این خارش پوست سر یا شوره سر می تواند استفاده از شامپو یا نرم کننده نامناسب و استفاده مداوم از آن باشد.

کهیر

کهیر به برجستگی های قرمز، برجسته و بسیار خارش دار گفته می شود که می توانند در هر جای پوست از جمله پوست سر ایجاد شوند. کهیرها طی چند ساعت تمایل به ایجاد و بهبودی دارند. گاهی اوقات، کهیرها از بین می روند و برمیگردند. اگر کهیرها بیش از ۶ هفته بیایند و بروند، به آنها کهیرهای مزمن (طولانی مدت) می گویند. کهیر اغلب خود به خودی خود از بین می رود؛ اما اگر طولانی مدت باشد، درمان می تواند کمک کند.

شپش سر

شایع ترین علامت خارش پوست سر شپش سر است.

گال

گال در اثر یک اشکال کوچک به نام کنه خارشی انسان ایجاد می شود. اگر این کنه ها در پوست سر شما فرو بروند، پوست شما کاملاً خارش دار می شود. خارش، رایج ترین علامت گال است.

کرم حلقوی پوست سر

کرم حلقوی ناشی از قارچ است. اگر روی پوست سر خود دچار کرم حلقه ای شوید، احتمالاً بثورات قرمز و شدید خارش دار خواهید داشت. برای تسکین، نیاز به تشخیص و درمان دقیق کرم حلقوی دارید.

پسوریازیس

حدود ۵۰٪ از افرادی که به پسوریازیس پلاک مبتلا هستند، در برخی موارد دچار شعله ور شدن علائم این بیماری در پوست سر می شوند. روی پوست سر ممکن است لکه های مایل به قرمز، پوسته پوسته شدن مانند شوره، پوسته سفید نقره ای و پوست سر خشک داشته باشید. پسوریازیس پوست سر اغلب خارش دار است و خارش آن از خفیف تا شدید متغیر است.

درماتیت آتوپیک

اگر نوعی اگزما دارید که به عنوان درماتیت آتوپیک (AD) شناخته می شود، می تواند در پوست سر شما ایجاد شود.

درماتیت سبورئیک

کسانی که از خارش عمیق پوست سر رنج می برند ممکن است مشکلی جدی تر از شوره سر را تجربه کنند. اگر متوجه شدید که با خارش شدید سر مواجه هستید، مشکل ممکن است درماتیت سبورئیک باشد که رایجترین نوع اگزمای پوست سر یا پسوریازیس است. این شرایط التهابی پوستی، اگرچه تهدید کننده زندگی نیستند؛ اما زندگی روزمره را ناخوشایند می کند.

مشکل عصبی

پوست خارش دار سر بدون علائم بثورات پوستی یا واکنش پوستی دیگری می تواند نشانه ای از یک مشکل عصبی باشد. پزشک شما ممکن است بگوید شما دارای نوروپاتی هستید. این کلمه پزشکی برای یک مشکل در امتداد عصب است که به دلیل آسیب، بیماری یا ناهنجاری در روش کار عصب بروز می یابد. بیماری هایی که می توانند اعصاب شما را تحت تأثیر قرار دهند شامل زونا و دیابت است.

سرطان پوست

اگر سرطان پوست در پوست سر شما ایجاد شود، ممکن است خارش ایجاد کند.

آب و هوا

عامل اصلی دیگر خارش پوست سر، هوا است. در زمستان رطوبت کمتری در هوا وجود دارد که اثر خشک کنندگی روی پوست ما دارد.

علائم خارش سر

خارش پوست سر می تواند به یک مشکل آزاردهنده تبدیل شود. در این شرایط، خاراندن و خراشیدن پوست سر ممکن است احساس بهتری به شما بدهد؛ اما گاهی اوقات با درد نیز همراه است. علائمی که نشان می دهند شما به خارش سر مبتلا شدید عبارت اند از:

• طاسی ناحیه ای
• خشک شدن پوست
• التهاب یا تحریک پوست
• تب ضعیف
• زخم های چرکی
• سرخ شدن پوست
• پوسته پوسته شدن یا لکه های پوستی روی سر
• تورم پوست سر
• زخم شدن پوست سر

زمان مراجعه به پزشک

چنانچه طی روزهای متوالی خارش پوست سر شما از بین نرفته و هیچ سیر کاهشی در آن مشاهده نشد، لازم است که نزد پزشکی با تجربه در این زمینه مراجعه نمایید تا بتواند با بررسی دقیق، بهترین روش را برای بهبودی برگزیند. معمولاً پزشکان برای تشخیص و درمان مشکلات مربوط به خارش پوست، ابتدا معاینه فیزیکی را انجام می دهند تا دریابند که آیا این مشکل ناشی از بیماری خاصی است و یا تنها به علل عدم مراقبت کافی روی داده است. برای این کار نیز می توانند نمونه برداری های لازم را انجام دهند و سپس تصمیم نهایی را اتخاذ نمایند.

تشخیص خارش سر

برای درمان مناسب قبل از هر اقدامی، شناسایی دلیل خارش پوست سر ضروری است. برای انجام این کار شرح حال پزشکی دقیق و معاینه فیزیکی لازم است. اگر پزشک مشکوک به بیماری خاصی برای خارش پوست سر باشد، ممکن است آزمایشهای زیر را تجویز کند:

1. آزمایش خون
2. تست سواب
3. نمونه برداری از پوست

درمان خارش سر

اولین خط درمان خارش پوست سر استفاده از داروهای موضعی است که شامل موارد زیر است:

• دیترانول
• ویتامین دی
• تاکرولیموس
• اسید سالیسیلیک
• استفاده از پمادها و شامپوهای تهیه شده از قطران زغال سنگ
• کورتیکواستروئیدها (این داروها در چهار سطح خفیف، متوسط، زیاد و بسیار زیاد دسته بندی می شوند)

نسخه اصلی مطلب علت و درمان خارش سر چیست؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---