بارداری دوره ای از تغییرات هورمونی و متابولیک عمیق است که بدن آن را برای مدت نسبتاً کوتاهی تحمل می کند و در طی آن تغییرات متعددی در پوست، ناخن و موها بروز می کند. بثورات و تغییرات پوستی در طول بارداری فوق العاده شایع هستند. به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار، این تغییرات می توانند سبب بروز نگرانی هایی شوند که ممکن است مربوط به زیبایی ظاهری، امکان عود در بارداری های بعدی، اثرات بالقوه برروی جنین و یا مجموعه ای از آنها باشد.

بثوراتی که در دوران بارداری مشاهده می شوند همگی از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند. برخی از آنها تغییرات پوستی شایعی هستند که تقریباً در تمام زنان باردار دیده مي شوند. البته تعدادی از بیماری های پوستی نیز وجود دارند که اختصاصاً با حاملگی همراه هستند. همچنین حاملگی می تواند سبب تشدید یا تخفیف بسیاری از بیماریهای پوستی شود که اختصاص به این دوران ندارند. در این بخش با تغییرات طبیعی پوست در دوران بارداری آشنا می شوید.

1- آکنه صورت

با وجود این که پوست تمیز است، ممکن است جوش های سر سفید را روی نقاط مختلف صورتتان مشاهده کنید. می توانید هورمون های بارداری را در بروز آکنه صورت مقصر بدانید. برای درمان آکنه صورت در دوران بارداری صورتتان را هر روز بشویید و آکنه ها را نکنید. داروهای مختلفی برای درمان آکنه ابداع شده که مصرف برخی از آنها در دوران بارداری ممنوع است. پیش از مصرف داروهایی که برای درمان آکنه تولید شده اند با پزشک مشورت کنید.

2- کشیده شدن پوست

هنگامی که جنین رشد می کند، خطوط قرمز رنگی روی شکم، سینه ها، دست ها، پشت و ران ها نمایان میشوند. بروز آنها نشان دهنده تغییرات هورمونی و کشیده شدن پوست بدن است. خطوط قرمز رنگ در سه ماه سوم بارداری بر شکم، بازوها، ران ها، پشت و سینه های بیش از 90 درصد مادران نمایان می شود. کرم های حفاظت از پوست ممکن است به تسکین خارش کمک کنند؛ اما مانع بروزشان نمی شوند. خطوط قرمز رنگ در اکثر موارد به مرور زمان کم رنگ شده و از بین می روند.

3- ملاسما یا لکه های قهوهای رنگ پوست

ملاسما مشکلی است که با تغییر رنگ پوست شقیقه ها، گونه ها و لب بالایی توسط رنگدانه قهوه ای رنگ ملانین بروز می کند. در برخی از موارد رنگ پوست سایر نقاط بدن نیز تغییر می کند. این مشکل در پیشانی، بینی و گونه های بیش از 70 درصد زنان باردار بروز می کند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید این مشکل را تشدید می کند.

4- برجستگی های پوست

دلیل بروز این مشکل مشخص نیست؛ اما بارداری احتمال بروز برجستگی های گوشتی روی پوست را افزایش می دهد. این برجستگی ها معمولاً روی گردن، زیر بغل ها یا کشاله ران ها نمایان می شوند. معمولاً این برجستگی ها بی خطر هستند و به درمان نیاز ندارند.

5-خطوط نیگرا

این مشکل پوستی در بین تمامی زنان باردار رایج است. اگر تا به حال بارداری را تجربه کرده باشید این خطوط برای شما آشنا خواهند بود. این خط از مرکز ناف تا مرکز استخوان سینه کشیده می شود و ممکن است بالاتر نیز گسترش یابند. در سه ماه دوم بارداری این خط تیره تر می شود و مطمئناً در زنانی که پوست تیره دارند، تیره تر است و ماه ها پس از زایمان ناپدید خواهند شد.

6-تغییر رنگ پوست

متأسفانه تعدادی از زنان این مشکل را تجربه می کنند. در پوست های تیره صورت تیره تر می شود، جوش های زیر پوستی و خال ها بزرگ تر می شوند و برخی نیز ممکن است خال جدیدی را در صورت خود مشاهده کنند. علاوه براین، نوک سینه و هاله اطراف آن نیز تیره تر می شوند. در سه ماه نخست بارداری کف دست و پای شما قرمز می شود و ممکن است در پاهایتان نیز احساس خارش داشته باشید. در حقیقت 70٪ زنان باردار این مشکلات را دارند. این تغییرات در پیشانی، گونه، لب فوقانی و بینی به وضوح دیده می شوند.

7-رگ های خونی

رگ های عنکبوتی یکی دیگر از مشکلات پوستی در دوران بارداری است که این رگ های پوستی بخصوص در خانم های لاغر قابل مشاهده خواهند بود. رگ های عنکبوتی در صورت، پا و بالاتنه شایع تر می باشد و زمان بیشتری را برای کاهش و محدود کردن شان نسبت به دیگر مشکلات پوستی می طلبد. در صورت لزوم برای تزریق با پزشک مشورت کنید.

رگ های واریس همچنین یکی دیگر از مشکلات پوستی رایج در دوران بارداری است که رگ ها متورم شده و در نزدیکی سطح پوست مشاهده می شوند. آنها به رنگ های بنفش و آبی هستند. این رگ های واریسی ممکن است باعث چاقی و سنگینی پا ها شوند. البته اگر سابقه ژنتیک داشته باشید احتمال آن برای شما نیز وجود دارد و علاوه براین اگر افزایش وزن سریعی داشته باشید رگ های واریسی نیز بیشتر هستند.

8-ضخیم شدن مو ها

در این دوران موهای سر ضخیم تر می شوند؛ اما بعد از زایمان ریزش مو رخ می دهد که تقریبا ۴-۱ ماه بعد از زایمان شروع می شود. این روند خود به خود محدود شده و رشد طبیعی مو طی ۱۲-۶ ماه به حالت عادی برمی گردد. افزایش رشد موهای زائد به صورت خفیف در دوران بارداری شایع است و بیشتر از همه در صورت جلب توجه می کند که چند ماه بعد از زایمان کم می شود.

روش های بهبود تغییرات پوستی در بارداری

اگرچه بخش عمده ای از تغییرات پوستی که در بارداری دچار آن می شوید بعد از دوران بارداری به مرور از بین می رود؛ اما ممکن است این تغییرها در دوران بارداری باعث نگرانی و ناراحتی شما شود. از آنجا که بیشتر این تغییرها ناشی از تغییرات هورمونی و کشیده شدن پوست است، برخی از راهکارهای زیر می تواند مشکل شما را کمتر کند:

• از کرم های پوست سبک و پاک کننده ملایم استفاده کنید.
• برای پیشگیری از جوش های صورت که ناشی از افزایش چربی پوست است، می توانید دو بار در روز صورت خود را با یک صابون بدون عطر و آب ولرم بشویید یا با یک پاک کننده ملایم و مناسب با پوستتان تمیز کنید. اگر زیاد آرایش می کنید، بهتر است در دوران بارداری کمتر این کار را انجام دهید یا از مواد آرایشی استفاده کنید که بر پایه آب است. همچنین قبل از رفتن به رختخواب حتماً آرایش را کاملاً از روی پوست خود پاک کنید.
• اگر پوست شما خشک و حساس شده است، می توانید از نرم کننده ای که بر پایه آب و بدون عطر است یا مرطوب کننده فاقد چربی استفاده کنید.
• می توانید با مناسب نگاه داشتن وزن خود پیش از بارداری یا در دوران بارداری از ترک های پوستی پیشگیری کنید.
• در دوران بارداری به خاطر تغییرات پوستی ایجاد شده، احتمالاً پوست شما پس از قرار گرفتن در نور آفتاب، آسان تر از قبل آفتاب سوخته می شود. بهتر است هر روز از ضد آفتابی با spf ۲۵ یا بالاتر استفاده و تلاش کنید برای مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار نگیرید. بهتر است ضدآفتاب خود را در طول روز تجدید کنید.
• همچنین می توانید با پوشیدن لباس های نخی گشاد و همین طور مرطوب نگه داشتن پوستتان در طول دوران بارداری احساس بهتری داشته باشید.

زمان مراجعه به پزشک

بسیاری از تغییرات همانگونه که بیان شد باعث آسیب به جنین و مادر نمی شود، با این حال در صورتی که بر روی بدن خود متوجه تاول، ضایعات پوستی دردناک همراه با خارش و سوزش شدید و التهاب پوستی بیش از حد شدید، لازم است هرچه سریع تر به پزشک مراجعه نمایید.

نسخه اصلی مطلب بارداری و مشکلات پوستی همراه با آن را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---